پژوهشهای میان رشته ای ادبی
داروین و ادبیات معاصر ایران

عیسی امن خانی؛ \پریسا رفیعی

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 1-32

https://doi.org/10.30465/lir.2023.46001.1727

چکیده
  در توجه نخبگان ایرانی دورۀ قاجار و پهلوی به دانش‌های نوین نظامی، سیاسی و اقتصادی غرب، جای تردیدی وجود ندارد؛ اما این توجه تنها به این دانش‌ها محدود نبوده است. نخبگان آن دوره به دانش‌های دیگری چون نجوم و پزشکی مدرن هم بی‌علاقه نبودند. یکی دیگر از این دانش‌ها جانورشناسی و به ویژه آراء جانورشناس بزرگ قرن نوزدهم، چارلز داروین، بود تا ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
نقد اساطیری روایت‌های عاشقانة شهریارنامه برمبنای نظریه‌های یونگ و جرج فریزر

الهام ابراهیمی؛ امیر عباس عزیزی فر

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 33-68

https://doi.org/10.30465/lir.2023.42926.1607

چکیده
  یکی از رویکردهای نقد ادبی معاصر نقد اسطوره‌ای است که به بررسی ریشه‌های اساطیری آثار ادبی در حوزة شخصیت‌ها و روایت‌ها می‌پردازد. نظریه‌های اسطورة باروری و کهن الگویی دو رویکرد اسطوره‌ای شاخص در نقد آثار ادبی هستند که بیانگر زیرساخت روانشناسانه و اساطیری پیرنگ آثار ادبی هستند. منظومة پهلوانی شهریارنامه داستان سرگذشت و ماجراجویی‌های ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی همپوشانی استعاره‌های ساختاری مفهوم"دنیا" در اشعار سعدی و پروین

ناهید بهمنش؛ فروغ کاظمی

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 69-96

https://doi.org/10.30465/lir.2023.42948.1608

چکیده
  در پژوهش پیش‌رو مساله اصلی بررسی همپوشانی استعاره‌های ساختاری مفهوم "دنیا" در قصیده‌ها و قطعه‌های سعدی و پروین است. این پژوهش با بررسی استعاره‌های مفهومی با حوزه مقصد "دنیا" در قصیده‌ها و قطعات سعدی و پروین در پی یافتن پاسخ به این سوالات است: الف) استعاره‌های مفهومی ساختاری با حوزه مقصد "دنیا" در اشعار سعدی و پروین کدام‌اند؟ ب) همپوشانی ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
دگردیسی یک روایت: جانور‌همسری در اسطورۀ «کوپید و سایکی» و قصّه‌های پریان «دیو و دلبر» و «میرزا مست‌وخمار و بی‌بی مهرنگار»

رضا جمشیدی؛ قدرت قاسمی پور؛ اسد آبشیرینی

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 97-134

https://doi.org/10.30465/lir.2023.42736.1601

چکیده
  جانورهمسری یکی از برجسته‌ترین نمودهای دگرپیکری است که در روایات گوناگون در دگردیسی دیو یا جانور به شاهزاده‌ای زیبا نمایان شده است. ریشه‌های جانورهمسری را می‌توان در ازدواج انسان‌ها و خدایان در اساطیر و افسانه‌ها دانست. روایت اسطوره‌ای «کوپید و سایکی» یکی از مهم‌ترین اسطوره‌هایی است که در آن ازدواج یکی از خدایان و یک انسان ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
تحلیل «عنوان‌گذاریِ» داستان‌های فارسی ( 1332-1357 ه.ش) با رویکرد جامعه‌شناختی

ساناز خوش حساب؛ موسی پرنیان؛ سوسن جبری

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 135-162

https://doi.org/10.30465/lir.2022.40270.1473

چکیده
  آثار ادبی گاه بازتابندة مسائل اجتماعی جامعة عصر نویسنده هستند که بر پایه جامعه‌شناسی ادبیات قابل دریافت هستند. جامعه‌شناسی ادبیات، اثر ادبی را پدیده‌ای اجتماعی می‌داند. زیرا بازتاب واقعیت‌های اجتماعی یا بیان نمادین آن‌ها را در خود دارد. موضوع این پژوهش مروری بر «عنوان‌گذاریِ» داستان‌های فارسی از (1332 تا 1357 ه.ش) با رویکرد ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
تحلیل آثار سعدی براساس نظریۀ اخلاق غمخواری از دیدگاه نل نادینگز

آسیه ذبیح نیا

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 163-194

https://doi.org/10.30465/lir.2023.44809.1689

چکیده
  مصلح الدین سعدی شیرازی(606 – 690ه.ق) از شاعران و نویسندگان ایرانی است که در باب آموزش مباحث اخلاقی سخن گفته و از جمله مربیان بزرگ اجتماعی است که تعلیم را اساس نیکبختی و سعادت افراد می‌داند، به همین سبب حکمت عملی و اندرزهای تربیتی را در اشعار وحکایت‌های خویش گنجانده است. این بررسی نشان می‌دهد که برخی اشعار و حکایت‌های سعدی با مصادیق ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
کارکرد فضاهای معماری در روایت‌پردازی رمان سمفونی مردگان

سمانه رفاهی؛ نعمت الله ایران زاده

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 195-226

https://doi.org/10.30465/lir.2023.43750.1652

چکیده
  این پژوهش، در راستای مطالعات بین‌رشته‌ای ادبیات، به دنبال واکاوی پیوند میان معماری و ادبیات داستانی شکل گرفته است. هدف این پژوهش تحلیل رمان سمفونی مردگان عباس معروفی و نقش بناها و عناصر معماری در شکل دادن به ساختار این رمان است. روش تحقیق بر مبنای نظریۀ مفهوم سکونت نوربری-شولتز است. در این پژوهش بناهای معماری این رمان از منظر نظریۀ ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
تحلیل تأثیر تصاویرشعری شاعران کهن پارسی در تصویر سازی شاملوبا رویکرد تحلیلی بینامتنی

خدیجه ساتیاروند؛ یوسف محمدنژاد؛ تقی پورنامداریان

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 227-269

https://doi.org/10.30465/lir.2023.41556.1528

چکیده
  احمد شاملو از چهره های نامبردار شعر نو محسوب می شود، قضاوت های متفاوتی درباره ی شعرش صورت گرفته است، برخی وی را بسیار متأثر از شاعران فرنگی دانسته اند. از آنجا که تصویرغالباً از ارکان مهم شعر است و با توجه به نظریه بینامتنیت که هر متنی را متأثر از متون پیشین یا معاصر خود می داند با بررسی تصاویر شعری می توان به میزان ارتباط یا عدم ارتباط ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
تحلیل انتقادی استعاره‌های عشق در آثار مولوی، با رویکرد شناختی

علیرضا شعبانلو

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 270-314

https://doi.org/10.30465/lir.2023.43467.1635

چکیده
  عشق از مفاهیم اساسی عرفان اسلامی و اساس آفرینش در منظر عرفاست و شناخت عرفان اسلامی بی شناخت عشق ممکن نیست. سخن عرفا به دلیل این که اغلب در حالات بی خودی بیان می‌شود یا این که بیانگر معارفی است که در حالات بی خودی بدان دست یافته‌اند، لذا سراسر استعاری و نمادین است و برای دستیابی به بنیان تفکر و اندیشة عرفا لازم است تا سخنانشان تحلیل ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
از رنج تا لذت حبس؛ خوانش لکانی داستان‌های «بند محکومین»، «آمرزش زمینی» و «قهوۀ سرد آقای نویسنده»

شیرزاد طایفی؛ توحید شالچیان ناظر

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 315-349

https://doi.org/10.30465/lir.2023.43550.1641

چکیده
  در این پژوهش، جایگاه حبس و نسبت آن با اصل لذت و ژوئیسانس در شخصیت‌های داستان‌های «بند محکومین»، «آمرزش زمینی» و «قهوۀ سرد آقای نویسنده» بازنمایی و سنجیده شده است. با توجه به کنش‌های این شخصیت‌ها و اعمال مجازات به‌منزلۀ اختگی نمادین، هدف از انجام این پژوهش، تبیین چگونگی دسترسی سوژۀ محبوس از رنج به لذت است که طی آن، ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
پیوندهای فکری بوستان سعدی و مددکاری اجتماعی بر اساس نظریۀ سعادت فارابی

مرجان علی اکبرزاده زهتاب؛ حسین یزدانی

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 350-398

https://doi.org/10.30465/lir.2023.43063.1613

چکیده
  چکیدهسعدی در بوستان، به مفاهیمی توصیه دارد که با علم مددکاری اجتماعی امروزی در پیوندی تنگاتنگ است. از دیگرسوی نظریۀ سعادت فارابی (259هـ ق-339) گویی خاستگاه بوستان سعدی و مددکاری اجتماعی نوین است. مسالۀ بنیادین این پژوهش که به‌گونه‌ای کتابخانه‌ای و توصیفی-تحلیلی فراهم آمده، شناخت پیوندهای مفهومی و فکری میان سه ضلع این مثلث؛ بوستان سعدی، ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
تحلیل استعاره‌های مربوط به حوزة بیماری و شفا در ناداستان از قیطریه تا اورنج‌کانتیاثر حمیدرضا صدر

ایوب مرادی؛ فرهاد درودگریان

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 399-449

https://doi.org/10.30465/lir.2023.43139.1616

چکیده
  لیکاف ضمن به چالش‌کشیدن تلقی سنتی از استعاره، بر این نکته تأکید ورزید که پایة تفکر انسان، استعاری است و ذهن انسان به‌شکل ناخودآگاه برای درک مفاهیم انتزاعی، از امور محسوس بهره می‌جوید. یکی از مهم‌ترین زمینه‌هایی که ذهن و زبان به‌جای بیان مستقیم، دست‌به‌دامن تصاویر استعاری می‌شود، موضوعات مربوط به حوزة شفا و بیماری است. بیماران، ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی وجوه تنهایی در آثار داستانی بلقیس سلیمانی از دیدگاه یالوم

ماندانا منگلی

دوره 6، شماره 11 ، فروردین 1403، صفحه 450-481

https://doi.org/10.30465/lir.2023.45291.1700

چکیده
  دیوید یالوم، تنهایی را اولین منشاء اضطراب رنج وجودی انسان می‌داند و نظر وی بیشتر تنهایی و انزوای بنیادین اگزیستانسیال است. اغلب شخصیت‌های داستانی بلقیس سلیمانی از تنهایی و بی پناهی رنج می برند و گرفتار سرگشتگی هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوه تنهایی از دیدگاه دیویدیالوم و آثار داستانی بلقیس سلیمانی به روش توصیفی-تحلیلی می‌کوشد ...  بیشتر