نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان روسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

10.30465/lir.2025.50274.1941

چکیده

زبان و ادبیات یک ملت، طیف گسترده‌ای از ارزش‌ها، باورها و ایدئولوژی‌ها را با خود به همراه دارد که می‌تواند نقش مهمی در ارتقاء تفاهم بین‌المللی و دیپلماسی فرهنگی داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف کاربردی نشان‌ دادن نقش ادبیات فارسی در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، انجام شده است و در پی پاسخ به این پرسش‌ است که ادبیات فارسی و به‌ویژه شاهنامه در تقویت دیپلماسی فرهنگی ایران در روسیه چه جایگاهی دارد؟ برای پاسخ، بر مبنای نظریۀ جوزف نای در خصوص کاربست دیپلماسی فرهنگی به‌عنوان قدرت نرم، و با رویکرد توصیفی – تحلیلی با ذکر نمونه‌های تأثیرپذیری، به نقش برجسته و تعیین‌کنندۀ حکیم ابوالقاسم فردوسی، در دیپلماسی فرهنگی ایران در روسیه پرداخته شده است. فرضیۀ پژوهش این است که ادبیات فارسی و به‌ویژه شاهنامه نقش مهمی در تقویت دیپلماسی فرهنگی ایران در روسیه دارد و می‌تواند مانند یک پل ارتباطی بین دو ملت و فرهنگ‌ ایران و روسیه باشد و تصاویری مثبت از فرهنگ و تاریخ ایران را منتقل کند و حتی در توریسم ادبی نقش‌آفرین باشد. بنابراین ضمن نشان دادن تأثیرگذاری شاهنامه بر ادیبان روسیه و در نتیجه خلق آثار ادبی متأثر از این اثر، این نتیجه حاصل شد که؛ شاهنامه به واسطۀ ظرفیت‌هایی که دارد می‌تواند در گفتمان بینافرهنگی ایران و روسیه نقش مؤثری ایفا کرده و مرزهای فرهنگی کشور را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات