نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموحتۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ایران

2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید مدنی آذریایجان

چکیده

زبان شناسی زیست محیطی و به تبع آن تحلیل گفتمان محیط زیست در جست و جوی ایدئولوژی‌ها و الگوهای زبانی است که بتواند مردم را در حفظ و نگهداری محیط زیست تشویق و ترغیب نماید. به همین سبب آنها سه نوع گفتمان محیط زیست مخرب، گفتمان‌های دو پهلو و گفتمان‌های مفید را مطرح کرده‌اند. اگر چه رویکرد تحلیل گفتمان محیط زیست، بیشتر تجزیه و تحلیل متون و زبان امروزی است، اما متون کلاسیک و به ویژه متون عرفانی نیز در چارچوب گفتمان‌های محیط زیست طرح شدنی است، زیرا متون عرفانی از گفتمان‌های متفاوتی برخوردار است. از گفتمان‌های رایج در عرفان که می‌توان به آن اشاره داشت، گفتمان محیط زیست است که به طور وسیعی عارفان در متون عرفانی از آن بهره گرفته‌اند. در ادامه گفتمان-های مفید زیست محیطی براساس نظریات آرن استیبی پی گیری خواهد شد. که حاصل آن گفتمان‌های مفیدی چون آزار نرساندن به موجودات طبیعت، مهربانی و شفقت در حق تمام موجودات، حقوق طبیعت، موازنه و هماهنگی در طبیعت، اتحاد انسان و طبیعت بوده است.

کلیدواژه‌ها

منابع و مآخذ
- ابن عربی محی الدین. (بی­تا). الفتوحات المکیه،4 جلد، بیروت: دار صادر.
- اسفراینی، نورالدین عبدالرحمن.(1383). کاشف الاسرار، به اهتمام هرمان لندلت، چاپ دهم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- استیبی، آرن. (1395). زبان شناسی زیست محیطی، ترجمه گروه مترجمان، تهران: نشر نویسه.
-______. (1396 الف). حیوانات محو شده: گفتمان، محیط زیست، و پیوند دوباره با جهان طبیعت، ترجمه امیر قربان پور، تهران: نشر نویسه.
- ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­______. (1396 ب). گفتمان­های مخرب در بازنمایی محیط زیست: حیوانات در قالب دنیایی نمادین، ترجمه امیر قربان پور، مجلۀ زبان و شناخت شماره دو.
- بمانیان، محمدرضا؛ صالح، الهام.(1390). «بررسی ارتباط انسان با طبیعت از منظر معادشناسی در قرآن کریم»، دو فصلنامه پژوهش­های میان رشته­ای قرآن کریم، صص70-61.
پارساپور، زهرا. (1391). «نقد بوم­گرا: رویکردی نو در نقد ادبی»، فصلنامه نقد ادبی، س5، ش19، صص7-26.
- تالبوت، مایکل. (1386). جهان هولوگرافیک، ترجمه داریوش مهرجویی، چاپ سوم، تهران: انتشارات هرمس.
-  سپهری، سهراب. (1375). هشت کتاب، چاپ شانزدهم، تهران: کتابخانه طهوری.
- سلطانی، سیدعلی اصغر. (1394). قدرت، گفتمان و زبان (ساز و کارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایرانچاپ چهارم، تهران: نشر نی.
- شاه ناصری، شادی. (1388). «نقش زبان علم در تشدید بحران­های محیطی از منظر زبان­شناسی زیست محیطی»، زبان و زبان­شناسی زیست محیطی، دورۀ پنجم، شمارۀ 10، صص1-25.
- شعیری، حمیدرضا. (1395). تجزیه و تحلیل نشانه - معناشناختی گفتمان، چاپ پنجم، تهران: سمت.
- عابدی سروستانی؛ شاه ولی، منصور؛ محقق داماد، سیدمصطفی. (1391). مبانی و رهیافت­های اخلاق زیست محیطی، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
- عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین. (1384). تذکره الاولیاء، تهران: نشر علم.
- عین­القضات همدانی، عبدالله بن محمد. (1395). نامه­های عین القضات، به اهتمام علینقی منزوی، تهران: انتشارات اساطیر.
- غزّالی، امام محمد. (1376). کیمیای سعادت، ج1و2، به تصحیح احمد آرام، چاپ چهارم، تهران: گنجینه.
- قشیری، عبدالکریم هوازن. (1391). رسالۀ قشیریه مترجم ابوعلی حمزه بن محمد عثمانی، تصحیح بدیع­الزمان فروزانفر، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- قیصری، داود. (1375). شرح فصوص الحکم، به کوشش جلال آشتیانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- کاسیرر، ارنست. (1360). فلسفه و فرهنگ، ترجمه بزرگ نادرزاده، تهران: مطالات و تحقیقات فرهنگی.
- کلانتری، عبدالحسین. (1391). گفتمان از سه منظر زبان شناختی، فلسفی و جامعه شناختی، تهران: جامعه­شناسان.
- گاربران، آلن و ژان شوالیه. (1378). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضائلی، چ1، تهران: جیحون.
- لاهیجی، شمس­الدین محمد. (1387). شرح گلشن راز فی مفاتیح الاعجاز، مقدمه، تصحیح، تعلیقات دکتر محمدرضا برزگر خالقی و عفّت کرباسی، چاپ هفتم، تهران: زوّار.
- مستملی بخاری، ابوابراهیم اسماعیل بن محمد، شرح تعرف لمذهب التصوف، با مقدمه و تصحیح و تحشیه محمد روشن، چاپ اول، تهران: شرکت انتشارات اساطیر.
- مولوی، جلال­الدین محمد بلخی. (1373). مثنوی، تهران: انتشارات بهبود.
___________________ . (1386). کلیات شمس تبریزی، تصحیح فروزانفر، چاپ دوم، تهران: طلایه.
-نسفی، عزیزالدین بن محمد. (1390). الانسان الکامل، با پیش گفتار هانری کربن؛ با تصحیح و مقدمۀ ماریژان موله، ترجمۀ مقدمه از ضیاءالدین دهشیری، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات طهوری.
_________________ . (1391). کشف الحقایق، تهران: نشر علم.
- ون دایک، تیون آدریانو. (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان­کاوی انتقادی، گروه مترجمان. ویراستۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات.
- هانیگان، جان. (1395). جامعه­شناسی محیط زیست، ترجمه دکتر موسی عنبری، انور محمدی، میلاد رستمی، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- هجویری. (1382). کشف­المحجوب، تصحیح و. ژکوفسکی با مقدمه دکتر انصاری، چاپ نهم، تهران: انتشارات طهوری.   (نام نویسنده را ننوشتی فقط نام خانوادگیشو نوشتی)
- یارمحمدی، لطف­الله. (1393). گفتمان شناسی رایج و انتقادی، چاپ دوم، تهران: انتشارات هرمس.