پژوهشهای میان رشته ای ادبی
سوسن موسائی؛ جهانگیر صفری؛ ابراهیم ظاهری عبدوند
چکیده
از نظر لیکاف و جانسون، استعارۀ انسانانگاری، استعاره هستی‌شناختی است که از طریق آن، مفاهیم انتزاعی شخصیت انسانی می‌یابند و می‌توان به نگرش و کنش مورد نظرگوینده، دربارۀ شی یا پدیدۀ مورد وصف پی‌برد. هدف در این پژوهش نیز بررسی انسانانگاری دنیا در حدیقه‌الحقیقه و مثنوی است تا نشان داده شود این دو شاعر بیشتراز چه خصوصیات انسانی ...
بیشتر
از نظر لیکاف و جانسون، استعارۀ انسانانگاری، استعاره هستی‌شناختی است که از طریق آن، مفاهیم انتزاعی شخصیت انسانی می‌یابند و می‌توان به نگرش و کنش مورد نظرگوینده، دربارۀ شی یا پدیدۀ مورد وصف پی‌برد. هدف در این پژوهش نیز بررسی انسانانگاری دنیا در حدیقه‌الحقیقه و مثنوی است تا نشان داده شود این دو شاعر بیشتراز چه خصوصیات انسانی برای شخصیت‌بخشی به دنیا استفاده کرده و از این طریق، چه نگرشی و کنشی در مخاطبان برانگیخته اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد سنایی و مولانا با نسبت دادن ویژگی‌های جسمانی، اخلاقی و اجتماعی انسان، به دنیا، سبب شکل‌گیری استعارة «دنیا به مثابة انسان» شده‌اند. این استعاره، خود شامل دو استعارۀ جزئی‌ترِ «دنیا به مثابۀ زن» و «دنیا به مثابة انسانی با ویژگی اخلاقی- اجتماعی» است. زیر مقوله‌های استعارة «دنیا به مثابة زن» که بر اساس نوع شناخت از ازدواج و روابط خانوادگی ایجاد شده است، نشان می‌دهد در شعر سنایی، دنیای زن‌گون جلوة بیشتری دارد وبرخلاف مولانا که تنها دو ویژگی اخلاقی و اجتماعی این زن را به تصویر کشیده، در شعر سنایی این دنیای زن گون، ظاهری جسمانی و ناخوشایند نیز دارد که سبب دلزدگی جسمی و جنسی از آن می‌شود. در «استعارۀ دنیا به مثابة انسانی با ویژگی اخلاقی- اجتماعی»، نیز که بر اساس شناخت از تعامل اجتماعی شکل گرفته است، این دو شاعر به تصویرسازهای مشابهی از دنیا پرداخته‌اند؛ با این تفاوت که سنایی، دنیا را انسانی با دنیایِ درونی منفی به تصویر کشیده است؛ اما در شعر مولانا، انسانی است با ویژگی اخلاقی و اجتماعی مثبت و منفی.
پژوهشهای میان رشته ای ادبی
ناهید بهمنش؛ فروغ کاظمی
چکیده
در پژوهش پیش‌رو مساله اصلی بررسی همپوشانی استعاره‌های ساختاری مفهوم "دنیا" در قصیده‌ها و قطعه‌های سعدی و پروین است. این پژوهش با بررسی استعاره‌های مفهومی با حوزه مقصد "دنیا" در قصیده‌ها و قطعات سعدی و پروین در پی یافتن پاسخ به این سوالات است: الف) استعاره‌های مفهومی ساختاری با حوزه مقصد "دنیا" در اشعار سعدی و پروین کدام‌اند؟ ب) همپوشانی ...
بیشتر
در پژوهش پیش‌رو مساله اصلی بررسی همپوشانی استعاره‌های ساختاری مفهوم "دنیا" در قصیده‌ها و قطعه‌های سعدی و پروین است. این پژوهش با بررسی استعاره‌های مفهومی با حوزه مقصد "دنیا" در قصیده‌ها و قطعات سعدی و پروین در پی یافتن پاسخ به این سوالات است: الف) استعاره‌های مفهومی ساختاری با حوزه مقصد "دنیا" در اشعار سعدی و پروین کدام‌اند؟ ب) همپوشانی استعاری استعاره‌های مفهومی ساختاری با حوزه مقصد "دنیا" در شعر دو شاعر چگونه است؟ پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. نتایج حاصل از بررسیهای کمی پژوهش شامل 94 استعاره مفهومی ساختاری با حوزه مقصد دنیاست که از قصیده‌ها و قطعه‌های دو شاعر نمونهگیری و ارزیابی شد. یافتهها نشانمیدهد که در شعر دو شاعر حوزههای مبدأ ساختاری مشترک پربسامد برای مفهومسازی دنیا، ساختمان، سفر و مزرعه است. در نهایت، پژوهش نشانداد استعارهها در شعر هر دو شاعر ریشه در همبستگیهای تجربی و درک آنان از مفهوم "دنیا" دارد و هر چند که تنوع استعاری در شعر پروین بیشتر است؛ اما به طور کل میان اهداف آنها همپوشانی وجود دارد.
