نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه گیلان، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات فارسی
2 دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات فارسی.
3 دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه علوم تربیتی و مشاوره
چکیده
شادی در متون ادبی و عرفانی ما از جمله منازل‌السائرین مصادیق و نمودهای فراوان دارد. نقطة عزیمت این پژوهش بر این فرضیه شکل گرفته که نوع شادی طرح‌شده در اثر عرفانی منازل‌السائرین با الگوهای روانشناسی مثبت‌گرا مطابقت دارد. در این پژوهش، به روش تحلیل محتوای کیفی، مفهوم شادی در منازل‌السائرین و روانشناسی مثبت‌گرا بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد: بخش عمدة آرای خواجه عبدالله انصاری در منازل‌السائرین به عوامل و نمودهای شادی اختصاص یافته است. فرایند و عوامل خلق شادی مانند: رضایت و خشنودی، امید و محبت در دو دیدگاه منازل‌السائرین و روانشناسی مثبت‌گرا و همچنین نمودهای شادی از جمله: وجد، ذوق، سرور و غرق در منازل‌السائرین با برخی از مؤلفه‌های «غرقگی» در روانشناسی مثبت‌گرا مقایسه شده است و تفاوت هر دو حیطه در دو مکتب در مبانی، گستره، عمق و غایت شادی است. همچنین رویکرد روانشناسی مثبت‌گرا و منازل‌السائرین در مفهوم شادی و مؤلفه‌های سه‌گانۀ شادی از منظر روانشناسی مثبت‌گرا که شامل هیجان مثبت، مجذوب‌شدن و معنا است در اشکال مختلف مادی با یکدیگر همپوشانی دارند، اما در رویکرد معنوی شادی مبتنی بر عرفان، محور اصلی خلق شادی، درگرو ارتباط با خداوند، شناخت و معرفت به او، رضا، رجاء و محبت به معبود الهی خلاصه می‌شود.
واژگان کلیدی: منازل‌السائرین، روانشناسی مثبت‌گرا، شادی، غرقگی، تحلیل محتوای کیفی
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)