نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه اراک.

10.30465/lir.2025.48178.1828

چکیده

اقناع یا متقاعدسازی مهارتی مهم در ارتباطات انسانی و از نظر علمی مبحثی بین رشته‌ای است که در حیطه‌های مختلفی چون روانشناسی اجتماعی و علوم ارتباطات بدان پرداخته‌اند. جستار حاضر برآن است تا در چارچوب الگوی متقاعدسازی کارل هاولند، روانشناس اجتماعی، به بررسی فرایند اقناع در کتاب کیمیای سعادت نوشتة امام محمد غزالی (450 – 505 ه. ق) بپردازد و به شیوة توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش‌ پاسخ دهد که در متن کیمیای سعادت بارزترین ویژگی‌های منبع، پیام و مخاطب که می‌تواند منجر به متقاعدسازی شود، کدام است؟ دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که در کیمیای سعادت اعتبار، قدرت و دوست‌داشتنی بودن از ویژگی‌های منابع پیام است. غزالی در ارائة پیام به این ویژگی‌ها توجه داشته: قابلیت فهم پیام، تأکید به‌موقع بر هیجان یا استدلال، ترتیب و تنظیم پیام و یک‌جانبه یا دوجانبه بودن آن. هوش و عزت‌نفس هم از مؤلفه‌هایی است که در گزینش مخاطب درون‌متنی کیمیای سعادت موردتوجه قرارگرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات