نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی. واحدتهران-جنوب. دانشگاه آزاد اسلامی تهران. ایران

2 استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی. واحد تهران جنوب. دانشگاه آزاد اسلامی. تهران . ایران.

3 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. تهران. ایران.

چکیده

مقالۀ حاضر به بررسی صفات رفتاری شخصیت‌ها در رمان پاییز فصل آخرسال استاز نسیم مرعشی(تولد1363 ش.) براساس نظریۀ صفات از دیدگاه ریموند کتل (1905-1998م.) می‌پردازد. شخصیت‌های اصلی رمان ِ مذکور، سه زن به اسامی لیلا، روجا و شبانه دارای صفات رفتاری هستند که درگیرمهاجرت، روابط خانوادگی، عاطفی و شغلی هستند. یکی از دیدگاه‌ها دربارة شخصیت را می‌توان نظریۀ‌ صفات ریموندکتل دانست این نظریه سعی دارد تا صفات فرد را که ناشی از رفتار اوست، وصف کند. از دید ریموندکتل، صفات یک ساختار روانی است که از مشاهده رفتار خاص انسان استنباط می‌شود. در شخصیتِ آدمی، صفات صوری، آشکار و ظاهری‌اند و دوام آن‌ها بسیار کم است و صفات عمقی بادوام‌ بوده و از نظر کتل اهمیت بیشتری دارند. ریموندکتل شانزده عامل را در مورد صفات شخصیتی ارائه می‌دهد که سیزده عامل آن در رمان مورد بحث دیده می‌شود. مقالۀ حاضر به روش توصیفی-تحلیلی می‌کوشدتا به این سوال اصلی پاسخ دهد براساس نظریۀ کتل، چه نوع شخصیت‌هایی در رمان یادشده به‌کاررفته و بیشترین تیپ شخصیت کدام است و چرا؟ براساس نتایج تحقیق، بیشترین تیپ شخصیت در داستان پاییز فصل آخر سال است، براساس نظریات تیپ شخصیتی ریموند کتل، شخصیت مضطرب و پریشان است که در روایت زندگی شخصیتِ مادر شبانه نمود بیشتری دارد. وی به دلایل مشکلات اجتماعی، کار بیرون از منزل و مراقبت از فرزند عقب ماندۀ ذهنی مضطرب و پریشان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات