نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک ایران

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک

چکیده

هر روایتی از عناصری تشکیل شده است که این عناصر روایی نیز با تکیه بر روایت‌شنو و مفاهیم کانونی شده در آن، شکل و شیوه‌های خاصی به خود می‌گیرند. بلاغت روایت، ناظر بر تأثیرگذاری روایت بر روایت‌شنو است که این مهم نیز نشان از خلق آگاهانۀ روایت‌ها برای انتقال مفاهیم دارد. قصه‌های مجید از جمله آثار داستانی هستند که با محور بازنمایی جهان معرفتی کودک و نوجوان و متناسب با دنیای ذهنی آن‌ها خلق شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و بر اساس مطالعات بینارشته‌ای در پی تبیین نقش بلاغت در روایت این قصه‌هاست. نتایج پژوهش، حاکی از آن است که: هوشنگ مرادی کرمانی در قالب شخصیتی درون داستانی (راوی خردسال) در خلق روایت به اقتضائات دنیای کودک و نوجوان و زبان خاص روایت-های آن‌ها پایبند بوده و در خلق تصاویر از امور ملموس و محسوس که سازگاری زیادی با جهان معرفتی کودک و نوجوان دارد، بهره برده است. توجه به روایت‌شنو در این قصه‌ها باعث شده است که زبان و بیان قصه‌ها، بلاغت نهفته در آن‌ها، سازوکارهای روایی و مفاهیم کانونی شده در آن‌ها، متناسب با روایت‌شنو بکار گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

منابع
آخوندی، زهرا و حسنعلی پورمند (1398). بررسی خواننده نهفته در قصه­های مجید اثر مرادی کرمانی بر اساس نظریه ایدن چمبرز، پنجمین همایش ملی پژوهش­های نوین در حوزه­ی زبان و ادبیات ایران.
ابوت، اچ. پورتر (1397). سواد روایت، ترجمۀ رؤیا پورآذر و نیما م.اشرفی، تهران: اطراف.
بتلهایم، برونو (1393). کودکان به قصه نیاز دارند، تهران: افکار.
تامس، برانون (1401). روایت؛ مفاهیم بنیادی و روش­های تحلیل، ترجمۀ حسین پاینده، تهران: مروارید.
حاجی نصراله، شکوه (1382). سبک مرادی کرمانی از قصه­های مجید تا لبخند انار، پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره­ی 33 و 34.
حسن‌پور، هیوا (1399). راوی نوجوان و شگردهای اعتمادپذیرکردن رویدادها در رمان دشتبان، نشریۀ ادبیات پارسی معاصر، شمارۀ 28، صص 130-115.
رنلدز، کیمبرلی. (1394). ادبیات کودک، ترجمۀ مهدی حجوانی، چاپ اول، تهران: افق.
شاه­آبادی، حمیدرضا (1382). مقدمه بر ادبیات کودک، بحثی در شناخت مفهوم دوران کودکی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
علوی، فریده (1397). «تحلیل گفتمان روایی در دو مجموعه داستان قصه­های مجید و کرک هویجی»، نشریه­ی جستارهای زبانی، شماره­ی 47، صص 118- 95.
قربانی، خاور، محمد کاظم هاشمی و نیشتمان الله ویسی (1394). بررسی ظرفیت تأثیرگذاری برخی قصه­های نمادین منظومۀ دهۀ هشتاد بر رشد آموزه­های دینی کودکان، نشریۀ مطالعات ادبیات کودک، شمارۀ 12، صص 138- 119.
کُبلی، پل و همکاران (1400). نقد ادبی با رویکرد روایت­شناسی، ترجمۀ حسین پاینده، تهران: نیلوفر.
کرمانی، علیرضا. (1374). ادبیات عقب مانده بحثی دربارۀ دنیای مدرن و ادبیات کودک و نوجوان. پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان. شماره 36-35، 30-19.