پژوهش های بین رشته ای ادبی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

اعتبار نشریه

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

بررسی شناختی استعارۀ احساسات عشق و غم در اشعار فضولی بغدادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 (نویسنده مسئول) دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرج، ایران، neghabi@khu.ac.ir

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، کرج، ایران. Mohammadrezatusi1@gmail.com

10.30465/lir.2022.41978.1553

چکیده

پژوهش حاضر با نگاه میان‌رشته‌ای ادبیات و علوم شناختی به بررسی مفهوم‌سازی استعاری احساسات عشق و غم در دیوان اشعار فارسی ملامحمد فضولی بغدادی اختصاص دارد. در مورد ضرورت اتخاذ ماهیت میان‌رشته‌ای این پژوهش باید گفت تحلیل فهم متن از جنبة میان‌رشته‌ای، بررسی آن را بر اساس اصول علومی مانند زبان‌شناسی شناختی ممکن می‌سازد. تحقیق حاضر پژوهشی توصیفی-تحلیلی با رویکرد نظریه استعاره شناختی است. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤالات است که کلان الگوهای استعاری فضولی در بیان احساسات عشق و غم در اشعارش کدامند و چه تفاوتی با حوزه‌های مبدأ استعاری از دید کوچش (2000) در باب حوزه‌های استعاری احساسات دارند؟ آیا مفهوم‌سازی استعاری احساسات در اشعار فضولی بغدادی با الگوی مفهوم‌سازی استعاری جهانی تطابق دارد یا مفهوم‌سازی احساسات به صورت فرهنگی و خاص است؟ با بررسی تعداد 5814 بیت شعر از دیوان فارسی فضولی مشخص شد 122 عنوان عبارت استعاری احساس غم و 107 عنوان عبارات استعاری در حوزه عشق را شامل می‌شوند و کلان‌الگوهای استعاری به ترتیب بسامد مشخص شدند. همچنین مشخص شد که احساسات عشق و غم در اشعار فضولی بغدادی با قلمروهای مبدأ استعاری کوچش (2000) شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند. شباهت‎ قلمروهای استعاری کوچش و فضولی در مفهوم‌سازی استعاری احساسات نشان از فرضیة جهانی استعاره‌های مفهومی است. این شباهت‌ها ناشی از حالات فیزیولوژیکی و رفتاری احساسات مذکور یا واکنش‌های ناشی از این احساسات است. تفاوت‌های قلمروهای مبدأ استعاری مورد نظر کوچش و فضولی هم ناشی از عقاید و باورهای فرهنگی گروه اجتماعی و فرهنگی خاص فضولی بغدادی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
آزادی‌خواه، مریم(1394). بررسی استعاره‌های مفهومی غم و شادی در اشعار پروین اعتصامی در چارچوب زبان‌شناسی شناختی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
بگلی، ف (1351). «شاعر سه زبانه عتبات عراق، فضولی»، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز، س 24، ش 103، صص.
پورنامداریان، تقی (1376). «غزل­های فارسی فضولی»، ایران­شناخت، ش 5،صص 30-65.
جباره ناصرو، عظیم و کوهنورد، پریچهر(1395). «تحلیل شناختی استعاره‌های عشق و غم در غزلیات شهریار»، مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، سال سوم، شماره 13، صص 21-41.
صادقی کتابدار (1327). مجمع الخواص، ترجمه عبدالرسول خیام­پور، تبریز: بی نا.
فضولی، ملا محمد (1392). دیوان فارسی، به کوشش مازی اوغلو، تهران: دبیرخانه کنگره.
ولی‌زاده پاشا، لیلا، مباشری، محبوبه و پورابراهیم، شیرین(1397). «مفهوم‌سازی عشق در غزلیات شمس و بررسی ارتباط آن با مضامین قرآنی از دیدگاه معنی‌شناسی»، پژوهش‌های ادب عرفانی(گوهر گویا)، دوره 12، شماره2، صص1 -36.
Azadikhah,M(2015). Study of conceptual metaphors of sadness and happiness in the poems of Parvin Etisami in the framework of cognitive linguistics,M.A thesis at linguistics, shahid Bahonar university. Bagli,F(1972). “Trilingual poet of Atabat, Fozouli”, Journal of Tabriz University Faculty of Literature, Q. 24, No. 103, pp
Dancygier, B., &Sweetser, E. (2014). Figurative Language. Cambridge: Cambridge.
Evans, V, Green, M (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburg: Edinburg University Press.
Kӧvecses, Z , (2000). Metaphor and Emotion. Cambridge: Cambridge University.
Fozuli, Mullah Mohammad (2012). Diwan Farsi, by Mazioglu, Tehran: Congress Secretariat.
Jabareh Nasero, A. and Kohnoord, P. (2015). "Cognitive analysis of the metaphors of love and sadness in Shahriar's sonnets", studies of languages ​​and dialects of western Iran, third year, number 13, pp. 21-41.
Lakoff, G, Johnson, M (1980). Metaphors We Live By. Chicago and London: Chicago University Press.
Leech, G. (1974). Semantics. Harmondsworth, Middlesex, England: Penguin
Lyons, J., (1981). Language And Linguistics. Cambridge: University Press.
Maalej, Z (2007). ‘The embodiment of fear expressions in TunisianArabic’. In FarzadSharifian and Gary B. Palmer (eds.), Applied CulturalLinguistics: Implications forSecond Language Learning and InterculturalCommunication, 87-104. Amsterdam: John Benjamins.
Pournamdarian, T. (1997)."Fozuli's Farsi poems", Iranshenakht, vol. 5, pp. 30-65.
Pragglejaz Group (2007). MIP: A method for identifying metaphorically used words in discourse. Metaphor and Symbol, 22(1), 1–39.
Sadeghi ketabdar (1948). Majam al-Khas, translated by Abdul Rasool Khayampour, Tabriz: Bina.
Valizadeh Pasha, L, Mubasheri, M and Pourabrahim, Sh. (2017). "Conceptualization of love in Shams's sonnets and investigation of its connection with Quranic themes from the point of view of semantics", Mystical Literature Researches (Gohar Goya), Volume 12, Number 2, pp. 1-36.
 
 
پژوهش های بین رشته ای ادبی
دوره 5، شماره 9
ویراستار محترم این شماره آقای دکتر مجید هوشنگی، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا هستند.
خرداد 1402
صفحه 310-335
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار