بازنمایی معنای هویت در فیلمنامۀ حقایق دربارۀ لیلا دختر ادریس، اثر بهرام بیضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری ادبیات فارسی/ دانشگاه علامه طباطبایی

2 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30465/lir.2022.41530.1527

چکیده

هویت مفهومی سیال و بی‏ثبات است که متناسب با به کارگیری در هر متن، معنای آن تعریف می‏شود. در برخی تعریف‏های جامعه‏شناختی، تقابل میان هویت فردی و اجتماعی، ذیل نگاه کلی به مفهوم هویت رنگ می‏بازد. فردیت هر شخص که دربردارندۀ صفات منحصربه‏فرد و غالباً ذاتیِ اوست، تحت تأثیر هویت اجتماعی کمرنگ است و با امور اکتسابی در اجتماع و هر گفتمانِ غالب تغییر می‏کند. شناخت هویت هر فرد در سایۀ تمایزاتش از دیگری امکان‏پذیر می‏شود و به عبارت دیگر، هویت، برآمده از ارتباط و تعامل میان خود و دیگری است. در همۀ متون ازجمله متون ادبی، هویت به اقتضای ظرفیت‏های موجود در متن، بازنمایی می‏شود. در ادبیات روایی نیز شگردهای روایت‏پردازی این بازنمایی را محقق می‏کنند. در این پژوهش به بازنمودهای معنای هویت و واکاوی معنای ضمنی آن در فیلمنامۀ حقایق دربارۀ لیلا دختر ادریس، پرداخته شده است. نتیجه اینکه: مفهوم هویت در روایت زندگیِ لیلا بر تأثیرپذیرفتنِ فردیتِ وی از ارتباطات اجتماعی و گفتمان‏های غالب جامعه تأکید می‏کند. اصلی‏ترین شگردهای روایی که این بازنمایی را به انجام می‏رسانند، رویدادهای اصلی داستان، عناصر روایی و تقابل‏های دوگانه هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات