نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه کردستان

چکیده

نظام مفهومی‌ای که با آن می‌اندیشیم، ساختاری استعاری دارند که با عنوان استعاره‌های مفهومی در فرهنگ، هنر و آداب و رسوم انسانها ظاهر می‌شوند و این امر در بحث زبان‌شناسی شناختی قابل بحث و بررسی است. استعاره‌های مفهومی به عینی‌سازی امور ذهنی می‌پردازد و نگرش شاعران و نویسندگان را در حوزه‌های مختلف این مقوله، مورد ارزیابی قرار می-دهد. یکی از این مفاهیم انتزاعی، زمان است. پژوهش حاضر، در راستای این موضوع و با تکیه بر نظریۀ مذکور صورت گرفته که در آن به تحلیل مفهوم مورد بحث در آثار محمد جواد محبت و پرتو کرمانشاهی پرداخته شده است. در آثار شاعران مذکور، زمان به صورت‌های مختلفی عینی می‌گردد، پرتو کرمانشاهی زمان را به صورت انسانی خون‌ریز و محمد جواد محبت، زمان را به صورت انسانی سخاوتمند می‌بیند، نگاه دو شاعر به مقولۀ زمان در بحث حیوان‌انگاری نیز بسیار به هم نزدیک است و با دیدی منفی به زمان می‌نگرند. گاهی زمان در اشعارشان به صورت پرده و حایل جلوه می‌کند و گاهی به صورت اشیاء قابل شمارش؛ آنان از زمان به عنوان مکانی محصور یاد می‌کنند که نگرش هر یک در این امر متفاوت است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی به انجام رسیده که در آن ضمن عینی‌سازی مفهوم زمان، اشتراکات و افتراق-های حوزه‌های مختلف آن را برای مخاطبان شرح و تفسیر نموده‌ایم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نگاه محمد جواد محبت و پرتو کرمانشاهی در عینی‌سازی مفهوم زمان با امور طبیعت نیز نمود بارزی دارد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

افراشی، آزیتا (۱۳۹۵)، مبانی معناشناسی شناختی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اونز، وی‌‌ ویان و ملانی گرین (۱۳۹۸)، زبان شناسی شناختی، جهانشاه میرزابیگی، تهران: انتشارات آگاه.
پرتوی، آناهیتا، سهیل سعادتی‌نیا، و نادیا حاجی‌پور (۱۳۹۸)، «استعاره مفهومی غم در دو شعر مرثیه و حبسیه»، دوفصلنامة پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی، سال اول، شمارة اول، بهار و تابستان، صص ۱۶- ۳۶.
جی ان جاج، آنتونی (۱۳۹۱)، زبان و استعاره، زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی (مجموعه مقالات)،۷-۱۵.تهران: هرمس.
جامه‌شورانی، عفت (۱۳۹۵)، «اصطلاحات و مضامین ادبیات پایداری در شعر دفاع مقدس شاعر کرمانشاهی محمدجواد محبت»، اولین کنفرانس بین‌المللی کاربرد پژوهش و تحقیق در علوم و مهندسی: تهران.
حسنی‌جلیلیان، محمدرضا (۱۳۹۷)، «تحلیل نشانه‌شناختی ارمنی پرتو کرمانشاهی و زمستان اثر اخوان‌ثالث«، پژوهش‌نامة ادبیات کُردی، سال ۴، شمارة ۵، بهار و تابستان، صص ۱۹۱- ۲۰۵.
دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۶۲)،  لغت نامه، تهران: موسسه لغت نامه دهخدا.
صفوی، کورش (۱۳۹۰)، درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: سوره مهر.
صفوی، کورش (۱۳۹۸)، استعاره، چاپ دوم، تهران:انتشارات علمی.
علی‌آقایی، صمد، وحید غلامی، صادق محمدی‌بلبلان‌آباد، و عادل دست‌گشاده (۱۳۹۹)، «رویکردی شناختی به کلان‌استعارة عشق در اشعار شیرکو بی‌کس»، دوفصلنامة پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی، سال ۲، شماره ۴، پاییز و زمستان، صص ۲۵۲- ۲۷۳.
کزازی، میرجلال‌الدین (۱۳۷۵)، بیان، زیبایی‌شناسی سخن پارسی، تهران: نشر ماد.
کزازی، میرجلال‌الدین، فریبا همتی، و علی‌سرور یعقوبی (۱۳۹۵)، «مقایسة تطبیقی نوستالژی در اشعار پرتو کرمانشاهی و علی الفتی»، فصلنامة زیبایی‌شناسی ادبی، سال ۴، شمارة ۲۸، تابستان، صص ۱۴۵- ۱۷۰.
کوچش، زولتان (۱۳۹۸)، استعاره مقدمه‌ای کاربردی، جهانشاه میرزابیگی، چاپ سوم، تهران: انتشارات آگاه.
کوچش زولتان (۱۳۹۴)، استعاره در فرهنگ، جهانی‌ها و تنوع، نیکتا انتظام، تهران: انتشارات سیاهرود.
کارگر، شهرام، میثم زارع، و بهرام شعبانی (۱۳۹۹)، «نقش نور در مفهوم‌سازی عشق در غزلیات حافظ»، دوفصلنامة پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی، سال ۲، شمارة ۳، بهار و تابستان، صص ۲۱۲- ۲۳۴.
لیکاف، جرج و مارک جانسون (۱۳۹۷)، استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم، هاجر آقاابراهیمی، چاپ سوم، تهران: نشر علم.
محبت، محمدجواد (۱۳۸۱)، رگبار کلمات، کرمانشاه: نشر صبح روشن.
محبت، محمدجواد (۱۳۸۰ الف)، خاطرات سبز، کرمانشاه: نشر صبح روشن.
محبت، محمدجواد (۱۳۸۰ ب)، خانۀ هل اتی، کرمانشاه: نشر صبح روشن.
محبت، محمدجواد (۱۳۸۷)، از سال‌های دور و نزدیک، چاپ دوم، تهران: نشر تکا.
محبت، محمدجواد (۱۳۸۵)، صحایف گل سرخ، کرمانشاه: حوزة هنری.
محبت، محمدجواد (۱۳۹۰)، نُت آواز قناری‌ها، کرمانشاه: نشر صبح روشن.
محبت، محمدجواد (۱۳۸۲)، با موج عطرهای بهشتی، کرمانشاه: نشر صبح روشن.
محبت، محمدجواد (۱۳۸۴)، روایح گل یاس، کرمانشاه: نشر صبح روشن.
نوبتی، علی اشرف (پرتو کرمانشاهی)، (۱۳۷۷)، کوچه باغی‌ها، تهران: انتشارات کتاب‌خانة ملی.
همتی، فریبا، میرجلال‌الدین کزازی، و علی‌سرور یعقوبی (۱۳۹۶)، «سبک‌شناسی لایه‌ای اشعار پرتو کرمانشاهی (لایه‌های آوایی و بلاغی و ایدئولوژیک) »، فصلنامة تخصصی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، شماره پیاپی ۳۸، زمستان، صص ۳۱۱- ۳۶۲.