نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای ادبیات انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 کارشناس ارشد ادبیات انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

3 استادیار ادبیات انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

10.30465/lir.2022.38498.1391

چکیده

امروز، چنان که می‌نماید، جهان دچار انسداد فرهنگی-سیاسی حادی شده است. در چنین شرایطی، بازاندیشی نقش اجتماعی دو رسانۀ ادبیات و سینما برای پژوهشگران حوزۀ مطالعات میان‌رشته‌ای اهمیت بسیاری پیدا می‌کند. پژوهش حاضر، با تمرکز بر شخصیت سوپرمن و یکی از آخرین اقتباس‌های سینمایی با محوریت این ابرقهرمان، یعنی سوپرمن: پسر سرخ (2020) و کتاب مصوری (2003) که فیلم از آن اقتباس شده است، به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به بررسی نقش ادبیات و سینما، به ویژه روایت‌های ابرقهرمانی، در بازتولید وضع سیاسی-اجتماعی موجود در جهان می‌پردازد. بر این اساس، این بررسی تأملی است بر عناصر زیبایی‌شناختی و نقش فرهنگی این دو رسانه. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که جریان اصلی سینما و ادبیات اغلب در امتداد وضع موجود در حرکت بوده و ایدئولوژی رایج را تثبیت می‌کنند؛ همچنین، توضیح می‌دهند که این دو رسانه چگونه می‌توانند مهم‌ترین عرصه‌های مبارزۀ فرهنگی علیه وضع موجود نیز باشند و راه‌هایی برای برون‌رفت جوامع از این چرخۀ بازتولید و گسستن این انسداد فرهنگی-سیاسی پیشنهاد کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

آدورنو، تئودور؛ و هورکهایمر، ماکس (1398). دیالکتیک روشنگری، ترجمۀ مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: نشر هرمس.
آلتوسر، لوئی (1395). علم و ایدئولوژی، ترجمۀ مجید مددی، تهران: نیلوفر.
اکو، اومبرتو (1394). اسطورۀ سوپرمن و چند مقالۀ دیگر، ترجمۀ خجسته کیهان، چاپ دوم، تهران: ققنوس.
ایگلتون، تری (1398). ایدئولوژی زیبایی­شناسی، ترجمۀ مجید اخگر، تهران: بیدگل.
بنیامین، والتر (1398). نشانه­ای برای رهایی، ترجمۀ بابک احمدی، چاپ سوم، تهران: مرکز.
بودریار، ژان (1398). وانموده­ها و وانمود، ترجمۀ پیروز ایزدی، چاپ دوم، تهران: ثالث.
جیمسون، فردریک؛ و دیگران (1394). پست­مدنیسم: منطق فرهنگی سرمایه­داری متأخر، ترجمۀ مجید محمدی، فرهنگ رجایی و فاطمه گیوه­چیان، چاپ پنجم، تهران: هرمس.
دانسی، مارسل (1395). فهم نشانه­شناسی رسانه­ها، ترجمۀ گودرز میرانی و بهزاد دوران، تهران: علمی و فرهنگی.
فوکویاما، فرانسیس (1395). پایان تاریخ و انسان واپسین، ترجمۀ عباس عربی و زهره عربی، تهران: سخنکده.
فیشر، مارک (1398). رئالیسم کاپیتالیستی: آیا آلترناتیو دیگری نیست؟، ترجمۀ آراز بارسقیان، تهران: یکشنبه.
کلاین، نائومی (1398). دکترین شوک: ظهور سرمایه­داری فاجعه­محور، ترجمۀ مهرداد (خلیل) شهابی و میرمحمود نبوی، تهران: اختران.
کوری، مارک (1396). نظریۀ روایت پسامدرن، ترجمۀ آرش اکبرپور، تهران: علمی و فرهنگی.
مارکس، کارل (1398). دربارۀ مسئلۀ یهود و گامی در نقد فلسفۀ حق هگل، ترجمۀ مرتضی محیط، چاپ دوم، تهران: اختران.
نگری، آنتونیو؛ و مایکل هارت (1397). امپراتوری، ترجمۀ رضا نجف­زاده، چاپ سوم، تهران: قصیده­سرا.
هاروی، دیوید (1397). تاریخ مختصر نئولیبرالیسم، ترجمۀ محمود عبدالله­زاده، تهران: دات.
 
Brillon, Cherish. (2021). Superhero from the Margins: Darna and the Hybridity of the Filipino Superhero Genre. The Journal of Popular Culture. 54. 10.1111/jpcu.12999.
Brown, J.A. (1997), Comic Book Fandom and Cultural Capital. The Journal of Popular Culture, 30: 13-31. https://doi.org/10.1111/j.0022-3840.1997.3004_13.x
Cates, I. On the Literary Use of Superheroes; or, Batman and Superman Fistfight in Heaven. American Literature 1 December 2011; 83 (4): 831–857. doi: https://doi.org/10.1215/00029831-1437234
Claverie, E. (2019), Folklore, Fakelore, Scholars, and Shills: Superheroes as “Myth”. The Journal of Popular Culture, 52: 976-998. https://doi.org/10.1111/jpcu.12840
Curtis, N. (2020), Wonder Woman and Captain Marvel: The (Dis)Continuity of Gender Politics. The Journal of Popular Culture, 53: 926-945. https://doi.org/10.1111/jpcu.12942
Haiven, Max. Revenge Capitalism: The Ghosts of Empire, the Demons of Capital, and the Settling of Unpayable Debts. Pluto Press, 2020. JSTOR, www.jstor.org/stable/j.ctv11hptxp.
Hassler-Forest, D. (2012). Capitalist superheroes: caped crusaders in the neoliberal age. John Hunt Publishing.
Herman, E. S., & Chomsky, N. (2010). Manufacturing consent: The political economy of the mass media. Random House.
Jameson, F. (2005). Archaeologies of the future: The desire called utopia and other science fictions. Verso.
Jeffords, S. (1994). Hard bodies: Hollywood masculinity in the Reagan era. Rutgers University Press.
Kang, J. (2014). Walter Benjamin and the media: The spectacle of modernity. John Wiley & Sons.
Lipsitz, G. (2020), A Power that Shakes the World: Fifty Years of Popular Culture. The Journal of Popular Culture, 53: 1233-1240. https://doi.org/10.1111/jpcu.12983
Liu, S. & McKenna, A. (Producers), & Liu, S. (Director). (2020). Superman: Red Son [Motion picture]. United States: Warner Bros. Home Entertainment.
Lockhart, A.A. (2018), Capes, Cowls, and the Fragments of Ideology: Toward a Framework for Revealing Retributive Ideology in Film. J Pop Cult, 51: 215-235. https://doi.org/10.1111/jpcu.12648
Millar, M., Johnson, D., & Plunkett, K. (2003). Superman: Red Son. DC Comics.
Phillips, Nickie D., and Staci Strobl. Comic Book Crime: Truth, Justice, and the American Way. NYU Press, 2013. JSTOR, www.jstor.org/stable/j.ctt9qfrfh.
Zizek, S. (2006). The pervert’s guide to cinema. Retrieved from https://youtu.be/FYuI4SFw4g0.