پژوهش های بین رشته ای ادبی

بازتاب مشخصه‌ی روانی تسلیم‌ناپذیری در اشعار مهدی حمیدی شیرازی و شاملو (با رویکرد روان‌کاوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

سارا پارسائی جهرمی 1
دره دادجوی توکلی 2
شیرین کوشکی 3
محمدعلی گذشتی 4

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه روان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.30465/lir.2021.33677.1224
چکیده
مهدی حمیدی و شاملو، شاعران صاحب سبکِ ادبیات معاصر هستند؛ مشخصه‌ی روانی تسلیم‌ناپذیری به صورت یک اندیشه‌ و فرم بیانِ غالب در اشعار این دو شاعر، انعکاس یافته است؛ این هنرمندان، هنگام رویارویی با دشواری‌ها، در غالب مضامین ادبی خود، علاوه بر مشابه دانستن استعداد و توان خویش با شخصیت‌های اساطیری، مقابل سوژه‌های بزرگ مانند قانون، سیاست، مقدسات و... قدرتمندانه گردن‌فرازی کرده‌اند؛ ابعاد روانی ذکر شده، مرتبط با طیف‌هایی از خودشیفتگی نیز است. در جستار حاضر، با استفاده از نظریات روان‌کاوان، علل درونی سرایش اشعار گردن‌فرازانه مشخص شد. پژوهش می‌خواهد به این پرسش پاسخ دهد که پدیده‌ی روانی تسلیم‌ناپذیری، کیفیت، کمیت و سبک بیان ادبی این دو شاعر را به صورت چشم‌گیر تحت تأثیر قرار داده است یا خیر. روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی است. در پایان، این نتیجه حاصل شد که انواع جلوه‌های تسلیم‌ناپذیری، نقش بارزی را در نحوه‌ی گزینش صنایع ادبی، کمیت، پیشبرد وجه هنریِ مضامین و ارزش آثار این شاعران ایفا نموده‌ و ازین رو قابل چشم‌پوشی نیست.

کلیدواژه‌ها

تسلیم‌ناپذیری
گردن فرازی
سبک بیان شعری
روان کاوی
نارسیسیسم
  • بهار، آنیتا. (1388) زندگی شاملو. چاپ دوم. تهران: انتشارات کتابخانه­های ایران.
  • برومند، منوچهر. مهدی حمیدی، شاعر ملی نامیرا در دوردستِ خاطره­ها، 1392، پاریس، [بی­نا].
  • براندن، ناتانیل. (1399) روان­شناسی عزت نفس. ترجمه مهدی قراچه­داغی. چاپ بیست و ششم. تهران: نخستین.
  • حمیدی­شیرازی، مهدی. (1378) دیوان شعر اشک معشوق (سه جلد در یک مجلد)، چاپ اول. تهران: صدای معاصر.
  • حبیبی، علی­اضعر. اصغری، رضا. (1398)، «بررسی تطبیقی مکانیسم­های دفاعی در شعر ابوالعلاء معّری و شوریده­ی شیرازی»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوفصلنامه­ی پژوهش­های بین­رشته­ای ادبی، سال1، شماره2، صص 73-45.
  • خمرزابلی، عارفه. حبیبی، علی­اصغر. (1400) «واکاوی تیپ شخصیتی قهرمان رمان ساق­البامبو بر اساس تئوری آنیاگرام» (از منظر تیپ­شناسی سطوح سلامت و تیپ ثانویه)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوفصلنامه­ی پژوهش­های بین­رشته­ای ادبی، سال 3، شماره 5: 131-109.   
  • دهخدا، علی­اکبر. ( 1377) لغت­نامه، چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
  • سرشار، مژگان. (1394) «داستان هابیل و قابیل در تفاسیر اسلامی»، نشریه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث. شماره57: صص 36-7.
  • شاملو، احمد. (1394) مجموعه آثار (دفتر یکم- شعرها)، چاپ دوازدهم. تهران: نگاه.
  • شفیعی­کدکنی، محمدرضا. (1387) صورخیال در شعر فارسی. چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات آگاه.
  • شکسپیر، ویلیام. (1360) هملت. ترجمه­ م.ا به­آذین. چاپ اول. تهران: دوران.
  • فروید، زیگموند. (1382) پیش درآمدی برخودشیفتگی، ترجمه حسین پاینده. چاپ اول.تهران: ارغنون.
  • ـــ، ــــ. (1384) مکانیزم­های دفاع روانی، ترجمه حبیب گوهری­راد و محمد جوادی. چاپ اول. تهران: رادمهر.
  • لچکار، جوان. (1938) چگونه با شخصیت خودشیفته صحبت کنیم. ترجمه­ی سعید دهنوی و زهرا حدادی. چاپ اول.1396. تهران: دانژه.
  • کوهات، هاینز. (1397) روان­شناسی خود. ترجمه مرضیه سرگلی، سمانه اکبری­مقدم، ملیحه صفارشرق. چاپ سوم. مشهد: فراانگیزش.
  • گلستانی­بخت، طاهره. زمانی، مریم. رحمانی­فرشباف، سامان. (1398) «نگاهی به شخصیت­های رمان کلیدر دولت­آبادی بر اساس مفاهیم احساس کهتری و جبران برتری­جویی در نظریه­ی اَدلر»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوفصلنامه­ی پژوهش­های بین­رشته­ای ادبی، سال1، شماره 2، 229-207.
  • نوری، اسماعیل. (1395) تأملی بر خودشیفتگی و شناخت شخصیت خودشیفته. چاپ اول. تهران: ارجمند.
  • وکیلی، هادی. قریب، قاسم. (1397) «عرفان و تصوف در منظومه فکری علامه مجلسی». پژوهشنامه عرفان. شماره 18: صص249-225.
  • هومر، شون. (1394) ژاک لاکان. ترجمه محمدعلی جعفری، محمدابراهیم طاهائی. چاپ چهارم. تهران: ققنوس.
پژوهش های بین رشته ای ادبی
دوره 3، شماره 6 - شماره پیاپی 6
پاییز و زمستان 1400
مهر 1400
صفحه 89-120

صفحه اصلی

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

تماس با ما