نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 دانشیار گروه روان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
چکیده
مهدی حمیدی و شاملو، شاعران صاحب سبکِ ادبیات معاصر هستند؛ مشخصه‌ی روانی تسلیم‌ناپذیری به صورت یک اندیشه و فرم بیانِ غالب در اشعار این دو شاعر، انعکاس یافته است؛ این هنرمندان، هنگام رویارویی با دشواری‌ها، در غالب مضامین ادبی خود، علاوه بر مشابه دانستن استعداد و توان خویش با شخصیتهای اساطیری، مقابل سوژه‌های بزرگ مانند قانون، سیاست، مقدسات و... قدرتمندانه گردن‌فرازی کرده‌اند؛ ابعاد روانی ذکر شده، مرتبط با طیف‌هایی از خودشیفتگی نیز است. در جستار حاضر، با استفاده از نظریات روان‌کاوان، علل درونی سرایش اشعار گردن‌فرازانه مشخص شد. پژوهش می‌خواهد به این پرسش پاسخ دهد که پدیده‌ی روانی تسلیم‌ناپذیری، کیفیت، کمیت و سبک بیان ادبی این دو شاعر را به صورت چشم‌گیر تحت تأثیر قرار داده است یا خیر. روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی است. در پایان، این نتیجه حاصل شد که انواع جلوه‌های تسلیم‌ناپذیری، نقش بارزی را در نحوه‌ی گزینش صنایع ادبی، کمیت، پیشبرد وجه هنریِ مضامین و ارزش آثار این شاعران ایفا نموده و ازین رو قابل چشم‌پوشی نیست.
کلیدواژه‌ها
- بهار، آنیتا. (1388) زندگی شاملو. چاپ دوم. تهران: انتشارات کتابخانههای ایران.
- برومند، منوچهر. مهدی حمیدی، شاعر ملی نامیرا در دوردستِ خاطرهها، 1392، پاریس، [بینا].
- براندن، ناتانیل. (1399) روانشناسی عزت نفس. ترجمه مهدی قراچهداغی. چاپ بیست و ششم. تهران: نخستین.
- حمیدیشیرازی، مهدی. (1378) دیوان شعر اشک معشوق (سه جلد در یک مجلد)، چاپ اول. تهران: صدای معاصر.
- حبیبی، علیاضعر. اصغری، رضا. (1398)، «بررسی تطبیقی مکانیسمهای دفاعی در شعر ابوالعلاء معّری و شوریدهی شیرازی»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوفصلنامهی پژوهشهای بینرشتهای ادبی، سال1، شماره2، صص 73-45.
- خمرزابلی، عارفه. حبیبی، علیاصغر. (1400) «واکاوی تیپ شخصیتی قهرمان رمان ساقالبامبو بر اساس تئوری آنیاگرام» (از منظر تیپشناسی سطوح سلامت و تیپ ثانویه)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوفصلنامهی پژوهشهای بینرشتهای ادبی، سال 3، شماره 5: 131-109.
- دهخدا، علیاکبر. ( 1377) لغتنامه، چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
- سرشار، مژگان. (1394) «داستان هابیل و قابیل در تفاسیر اسلامی»، نشریه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث. شماره57: صص 36-7.
- شاملو، احمد. (1394) مجموعه آثار (دفتر یکم- شعرها)، چاپ دوازدهم. تهران: نگاه.
- شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1387) صورخیال در شعر فارسی. چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات آگاه.
- شکسپیر، ویلیام. (1360) هملت. ترجمه م.ا بهآذین. چاپ اول. تهران: دوران.
- فروید، زیگموند. (1382) پیش درآمدی برخودشیفتگی، ترجمه حسین پاینده. چاپ اول.تهران: ارغنون.
- ـــ، ــــ. (1384) مکانیزمهای دفاع روانی، ترجمه حبیب گوهریراد و محمد جوادی. چاپ اول. تهران: رادمهر.
- لچکار، جوان. (1938) چگونه با شخصیت خودشیفته صحبت کنیم. ترجمهی سعید دهنوی و زهرا حدادی. چاپ اول.1396. تهران: دانژه.
- کوهات، هاینز. (1397) روانشناسی خود. ترجمه مرضیه سرگلی، سمانه اکبریمقدم، ملیحه صفارشرق. چاپ سوم. مشهد: فراانگیزش.
- گلستانیبخت، طاهره. زمانی، مریم. رحمانیفرشباف، سامان. (1398) «نگاهی به شخصیتهای رمان کلیدر دولتآبادی بر اساس مفاهیم احساس کهتری و جبران برتریجویی در نظریهی اَدلر»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوفصلنامهی پژوهشهای بینرشتهای ادبی، سال1، شماره 2، 229-207.
- نوری، اسماعیل. (1395) تأملی بر خودشیفتگی و شناخت شخصیت خودشیفته. چاپ اول. تهران: ارجمند.
- وکیلی، هادی. قریب، قاسم. (1397) «عرفان و تصوف در منظومه فکری علامه مجلسی». پژوهشنامه عرفان. شماره 18: صص249-225.
- هومر، شون. (1394) ژاک لاکان. ترجمه محمدعلی جعفری، محمدابراهیم طاهائی. چاپ چهارم. تهران: ققنوس.
)