نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تخصصی هنرهای اسلامی، گروه هنر اسلامی، دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
2 دانشیار زبان و ادبیات فرانسه، گروه زبان و ادبیات فرانسه و لاتین، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران،ایران
چکیده
کرونا، ویروس ناشناخته‌ای است که همه مرزهای طبیعی و انسانی را پشت سر گذاشته به طوری که هنرمندان جهان را نیز تحت تأثیر قرار داده است. هنرمندان کرد نیز از این امر بی‌تأثیر نبوده و در آثارشان این امر را بازتاب داده‌اند. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل پیامدهای کرونا، در ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﻏﻴﺮ از ﻣﺎﻫﻴﺖ اصلی آن، به‌عنوان ﻣﻀﻤﻮن هنری در آثار هنرمندان کرد از منظر نقد تخیلی گاستون باشلار است. باشلار جهت تحلیل اثر هنری، تخیل مؤلف را مورد توجه قرار داده و عناصر اصلی و اولیه سازنده جهان (آب، هوا، خاک و آتش) را اساس شناخت اثر هنری و تخیل هنرمند قرار می‌دهد چراکه معتقد است تخیل بر پایه صورت‌های مادی شکل می‌گیرد. این پژوهش، به لحاظ ماهیت از نوع کیفی بوده و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. همچنین گردآوری اطلاعات و داده‌ها با استفاده از منابع مکتوب و کتاب‌خانه‌ای، میدانی، همچنین شبکه جهانی اطلاع‌رسانی (اینترنت) صورت گرفته و در پی پاسخ به این پرسش است که: تأثیر پاندمی کرونا و فضای حاصله از آن بر هنرمندان کرد منتخب در این پژوهش و آثارشان چگونه بوده است؟ در این راستا، ابتدا با تنظیم یک فراخوان و پخش آن در فضای مجازی و جامعه، ارتباط با هنرمندان به‌صورت میدانی و ... بالغ‌بر 290 اثر در قالب‌های متفاوت هنری و با محوریت کرونا جمع‌آوری شد. سپس با توجه به کیفیت آثار جمع‌آوری‌شده به روش هدفمند، آثار هر هنرمند از هر کشور کردنشین «ایران، عراق، سوریه» انتخاب و به تحلیل و بررسی آثار این سه هنرمند منتخب از منظر نظریۀ باشلار پرداخته شد. نتیجه نشان داد که هنرمندان منتخب در این پژوهش بیشتر به فضای درونی خویش مراجعه کرده و آثار این دوره آنها بیشتر به سمت درون‌گرایی و دغدغه‌های درونی هنرمند گرایش پیداکرده و انعکاس مستقیم اثرات کووید 19 در جامعه انسانی کمتر در آثار این هنرمندان انعکاس پیداکرده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- اسماعیلی، مراد (1399) بازتاب جلوه‌های این جهانی درشعر، نقاشی و معماری عصر صفوی با رویکرد تطبیقی هنری رماک، دو فصل نامه علمی پژوهشهای بین‌رشته‌ای ادبی،سال 2، شماره 4، صص36-70.
- اﻟﻴﺎده، ﻣﻴﺮﭼﺎ (1376) رﺳﺎﻟﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ادﻳﺎن، مترجم: ﺳﺘﺎری، ﺟﻼل، ﺗﻬﺮان: ﺳﺮوش.
- باشلار، گاستون (1378) روانکاوی آتش، مترجم: ستاری، جلال، چاپ دوم، تهران: توس.
- باشلار، گاستون (1377). شعله شمع، مترجم: ستاری، جلال، چاپ دوم، تهران: توس.
- باشلار، گاستون (1398). دیالکتیک برون و درون، مترجم: مازیار، امیر، چاپ سوم، تهران: فرهنگستان هنر.
- باشلار، گاستون (1394). آب و رویاها، پژوهشی برتخیل ماده، مترجم: کی فرخی، مهرنوش، اصفهان: پرسش آبادان.
- تقوی فردود، زهرا (1395) ظهور تصویر و تجلی آن بر زبان دررویای فرویدی و رؤیاپردازی باشلاری، فصلنامه علمی نقد زبان و ادبیات خارجی، تهران، دوره 12، شماره 16 ، صص71-83.
- تحویلداری، نگین (1387) نقد دنیای خیال و نقد مضمونی، تهران، فصلنامه علمی پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره 8،صص 54-62.
- حرمتی، حمیده، رضاپور مقدم، رویا (1397) تحلیل ادبی و هنری رویا در متن و نگاره داستان (خواب دیدن توس سیاوش را) از منظر نقد تخیلی گاستون باشلار، تهران، پژوهشنامه علمی ادب حماسی، دوره 15، شماره 28،صص 75-94.
- حرمتی، حمیده، رضاپور مقدم، رویا (1398). نقد تخیلی تصویرگری نگاره های خاوران نامه با دیدگاه گاستون باشلار ، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران.
- حاج حسنی، اعظم، محمودی، فتانه (1393) ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻋﻨﺼﺮ ﺧﻴﺎل، در ﻣﺘﻦ و نگاره‌های خاوران ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﻧﻘﺪ ﺗﺨﻴﻠﻲ ﮔﺎﺳﺘﻮن ﺑﺎﺷﻼر، فصلنامه علمی ادبیات تطبیقی، تهران، شماره10، صص 36-62.
- حسینی قزوینی، حسامی(1398). زیبایی‌شناسی دریافت اشیاء روزمره در متون ادب فارسی از منظر هانس روبرت یاوس، دو فصل نامه علمی پژوهشهای بین‌رشته‌ای ادبی، سال 1، شماره 2، صص74-102.
- خطاط، نسرین (1382) نیچه از نگاه باشلار، تهران، فصلنامه علمی علوم انسانی، شماره ۳۹-۴۰، صص 39-59.
- -دادور، ابوالقاسم، روزبهانی، رویا (1398) ﺑﺎزﺗﺎب ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﮔﺴﺘﺮه اﺳﺎﻃﻴﺮ اﻳﺮان، تهران، مجله علمی جلوه هنر،دوره 11 ،شماره 22، صص 63-72.
- دادور، ابوالقاسم، منصوری، الهام (1385) درامدی بر اسطوره و نهادهای ایران و هند در عهد باستان، تهران: دانشگاه الزهرا.
- دریایی، محمد (1391) مزاج خود را بشناسیم: مزاج خوراکی‌ها و مصلحات آنها، تهران: سفیر اردهال.
- زمانی، مریم؛ گلستانی بخت، طاهره(1399). نگاهی به کاربرد رؤیا درچند داستان اسماعیل فصیح از منظر روان تحلیل گری یونگ و فروید، دو فصل نامه علمی پژوهشهای بین رشته ای ادبی، سال 2، شماره 4، صص221-251.
- سرلو، خوان ادواردو (1389) فرهنگ نمادها، مترجم: مهرانگیز اوحدی، تهران: دستان.
- شامیان ساروکلائی، اکبر؛ علیزاده، حمیرا (1393) ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﺗﺨﻴﻞ ﺧﻼق در ﺷﻌﺮ ﺳﭙﻬﺮی و ﺳﻴﻨﻤﺎی ﻛﻴﺎرﺳﺘﻤﻲ، تهران، فصلنامه علمی پژوهشهای ادبیات تطبیقی، دوره ۲، شماره ۲، صص79-104.
- -عباسی، علی (1386) جایگاه من فردی یا من خلاق، فصلنامه علمی پژوهشنامه فرهنگستان هنر، تهران، شماره8، صص 113 –
- علی‌پور، پوران (1394) ﺳﺎﺧﺖﮔﺮاﻳﻲ و روانکاوی تقابل‌های ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ (ﻧﻘﺪی ﺑﺮ رمان گلاب ﺧﺎﻧﻢ اﺛﺮ ﻗﺎﺳﻤﻌﻠﻲ ﻓﺮاﺳﺖ)، همایش ملی نظریه و نقد ادبی در ایران، تهران.
- علی‌پور، پوران (1366). گزیده‌های زاداسپرم، مترجم: محمدتقی راشد محصل، تهران، مؤسسة مطالعاتی و تحقیقات فرهنگی.
- میرفندرسکی، حمیده، طباطبایی جبلی، زهره (1398) بازنمایی رنگ عناصر چهارگانه تصویر فرشتۀ چهارسر در کتاب معراج نامۀ میرحیدر بر مبنای نجوم، تهران، نشریه علمی باغ نظر، شماره74، صص ۵ – ۱۶.
- نامور مطلق، بهمن (1386) پدیدارشناسی تخیل نزد باشلار، تهران، فصلنامه علمی پژوهشنامه فرهنگستان هنر، شماره6، صص 103-117.
- نامور مطلق، بهمن (1386). باشلار بنیان‌گذار نقد تخیلی، تهران، فصلنامه علمی پژوهشنامه فرهنگستان هنر،شماره3، صص 57 - 72.
)