نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 فارغ‌التحصیل دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات. واحد تبریز. دانشگاه آزاد اسلامی. تبریز. ایران.
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات. واحد تبریز. دانشگاه آزاد اسلامی. تبریز. ایران.
3 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات. واحد تبریز. دانشگاه آزاد اسلامی. تبریز. ایران.
چکیده
مثلث کارپمن یک الگوی اجتماعی یا روان‌شناختی است که تعاملِ بین افراد را در یک تحلیل تراکنش، که توسط استفان کارپمن طراحی شده است، توضیح می‌دهد. این الگو سه نقش روان‌شناختی را که معمولا افراد ناخودآگاه در موقعیت‌های روزمره اشغال می‌کنند، بیان می‌کند؛ در مدل ترسیمی مثلث کارپمن سه ضلع وجود دارد. یک ضلع به نام ناجی، ضلعی به نام قربانی و ضلع دیگر با عنوان آزارگر. هر شخص یک نقش اصلی و آشناترین نقش را دارد کارپمن این موقعیت را دروازه شروع می‌نامد. اگرچه هر کسی نقشی دارد که بیش‌ترین آشنایی را با آن دارد، اما وقتی فرد روی مثلث قرار گرفت، به طور خودکار از طریق تمام موقعیت‌ها می‌چرخد و نقش‌ها را تغییر می‌دهد. مقاله پیش‌رو مبتنی بر رویکرد تحلیلی روانکاوانه تلاش خواهد کرد تا شخصیت طوبا را بر اساس مثلث کارپمن تببین نماید. آنچه از بازخوانی شخصیت طوبا در رمان برمی‌آید این است که شخصیت طوبا بر اساس مثلث کارپمن حالت چرخشی دارد. و در هر سه نقش جا به جا می‌شود و در هر سه جایگاه ایفای نقش می‌کند. از ناجی به قربانی جهت گیری می کند و از قربانی به آزارگری که این پرسه تقریبا تکرار می‌شود و بیش‌تر در نقش آزارگر و قربانی ظاهر می‌شود. طوبا در مثلث کارپمن گیر می‌ا‌فتد و در واقع اسیر باز‌های روانی می‌شود که حاصلی جز استیصال و درماندگی ندارد.
کلیدواژه‌ها
)