1
کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور گیلان، گیلان، ایران.
2
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور ،تهران، ایران.
10.30465/lir.2020.5048
چکیده
نادر ابراهیمی در رمان «آتش بدون دود» که یکی از بلندترین رمانهای معاصر است، به معرفی بسیاری از مؤلفههای فرهنگی مردم ترکمن صحرا از قبیل آداب و رسوم، باورها و اعتقادات و.. پرداخته است. در این پژوهش تلاش شد، تا حد ممکن به روش تحلیلی- توصیفی، ویژگیهای فرهنگی «آتش بدون دود» استخراج شود و مورد بررسی قرار گیرد. پس از انجام این پژوهش، چرایی بسیاری از رفتارها و سخنان شخصیتهای رمان با توجه به اثرپذیری از ایدئولوژی و هژمونی حاکم، مشخص شد. در این رمان افکار و ایدئولوژیهای مذهبی یا دارای رنگ و بوی مذهب، به شدت بر فرهنگ و اندیشه و اعمال جامعۀ ترکمن این رمان اثرگذار است و نحوۀ تصمیمگیری و عمل افراد را مدیریت مینماید. بخش «ناهمسویی با ایدئولوژی حاکم» خود به دوقسمت: گذارسوژه از ایدئولوژی قومی و گذارسوژه از ایدئولوژی حکومتی تقسیم شده است. نتیجهای که با بررسی این موارد حاصل شد این است که؛ عامل آموزش و ترویج علم و آگاهی و ایجاد ارتباط با سایر اقوام و اندیشههای نو، میتواند موجبات برهم خوردن ویا حتی محو شدن ایدئولوژیها و هنجارهای حاکم و تثبیتشدۀ اجتماعی را فراهم آورد.
ابراهیمی، نادر (1371). آتش بدون دود، تهران: روزبهان.
استوری، جان (1385). مطالعات فرهنگی دربارۀ فرهنگ عامه، ترجمة حسین پاینده، تهران: نشر آگه.
آلتوسر، لویی (1387). ایدئولوژی و سازوبرگهای ایدئولوژیک دولت، ترجمة روزبه صدرآرا، تهران: چشمه.
بشیریه، حسین (1373). «تاریخ اندیشهها و جنبشهای سیاسی در قرن بیستم (بخش 12)/ مارکسیسم ساختگرا: لویی آلتوسر»، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، خرداد و تیر، شماره 81 و 82، صص28-22.
تسلیمی، علی (1394). نقد ادبی، چاپ سوم، ،تهران: اختران.
حسینیکیسمی، سیدهمریم (1395). درونمایههای ایدئولوژیک رمان نوجوان با تکیه بر چند رمان برگزیدۀ انتشارات کانون پرورش فکری، پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور رشت.
فکوهی، ناصر (1381). تاریخ اندیشه و نظریههای انسانشناسی، چاپ ششم، تهران: نشر نی.
کارلوتولیو، آلتان (1381). «انسانشناسی فرهنگی- سیاسی از منظر آنتونیو گرامشی»، ترجمة حسین افشار، پژوهش حقوق و سیاست، بهار و تابستان، شماره 6 ، صص 200-187.
کوش، دنی (1381). مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی، ترجمة فریدون وحیدا، تهران: سروش.
کلیگز، مری (1388). درسنامه نظریه ادبی، ترجمة جلال سخنور، الهه دهنوی و سعید سبزیان، تهران: اختران.
گرین، کیت؛ لبیهان، جیل (1383). درسنامۀ نظریه و نقد ادبی، ترجمة لیلا بهرانی و دیگران، تهران: روزنگار.
ابراهیمی,مهدیه و کاسی,فاطمه . (1399). گذار سوژه از چهارچوبهای ایدئولوژیک در رمان آتش بدون دود. پژوهش های بین رشته ای ادبی, 2(3), 21-39. doi: 10.30465/lir.2020.5048
MLA
ابراهیمی,مهدیه , و کاسی,فاطمه . "گذار سوژه از چهارچوبهای ایدئولوژیک در رمان آتش بدون دود", پژوهش های بین رشته ای ادبی, 2, 3, 1399, 21-39. doi: 10.30465/lir.2020.5048
HARVARD
ابراهیمی مهدیه, کاسی فاطمه. (1399). 'گذار سوژه از چهارچوبهای ایدئولوژیک در رمان آتش بدون دود', پژوهش های بین رشته ای ادبی, 2(3), pp. 21-39. doi: 10.30465/lir.2020.5048
CHICAGO
مهدیه ابراهیمی و فاطمه کاسی, "گذار سوژه از چهارچوبهای ایدئولوژیک در رمان آتش بدون دود," پژوهش های بین رشته ای ادبی, 2 3 (1399): 21-39, doi: 10.30465/lir.2020.5048
VANCOUVER
ابراهیمی مهدیه, کاسی فاطمه. گذار سوژه از چهارچوبهای ایدئولوژیک در رمان آتش بدون دود. پژوهش های بین رشته ای ادبی, 1399; 2(3): 21-39. doi: 10.30465/lir.2020.5048
