3
کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، الزهرا، تهران، ایران
10.30465/lir.2025.51367.1997
چکیده
قالیچههای تصویری دورۀ قاجار، بازتابی از تحولات و شرایط اجتماعی، فرهنگی و هنری آن دوره بودهاند. داستان خسرو و شیرین سرودۀ نظامی گنجهای در قرن ششم ه.ق.، بیش از دیگر داستانهای ادبی بر این قالیچهها نقش شدهاست. هدف پژوهش، کشف معنای مستتر در پیدایش تصویر ملاقات شیرین و فرهاد بر قالیچههای تصویری است و پرسش پژوهش این است که چگونه میتوان این قالیچهها را بر اساس رویکرد آیکونولوژی و نظریات پانوفسکی تحلیل کرد. پژوهش از نظر هدف، بنیادی و روش آن توصیفی-تحلیلی است. تعداد نمونههای مورد مطالعه دو قالیچه با مضمون ملاقات شیرین و فرهاد است و گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای بوده است. یافتهها نشان میدهد رواج اسطورۀ زن فرنگ در دورۀ قاجار موجب اعتبار نام شیرین در داستان آشنای نظامی شد و یکی از عواملی گشت که این داستان بیشتر از دیگر داستانهای ادبی ایران بر قالیچههای تصویری نقش شود. شکلگیری صحنۀ ملاقات شیرین و فرهاد بر قالیچهها نشاندهندۀ اتفاقی در ناخودآگاه جمعی است که تحتتأثیر غرب و روح زمانه در دورۀ قاجار رخ داده است. تصویر ملاقات شیرین و فرهاد بر قالیچهها میتواند اشارهای به اوضاع و شرایط نامساعد جامعۀ قاجار، کنایهای به تبعیض جنسیتی زنان و دسیسههای شاه و درباریان برای از میان برداشتن افراد کارآزموده باشد.
دادور,ابوالقاسم , پنجهباشی,الهه و گدازگر,شقایق . (1404). تحلیل معنای دو قالیچۀ تصویری قاجاری «ملاقات شیرین و فرهاد» با روش آیکونولوژی پانوفسکی. (e10648). پژوهش های بین رشته ای ادبی, (), e10648 doi: 10.30465/lir.2025.51367.1997
MLA
دادور,ابوالقاسم , , پنجهباشی,الهه , و گدازگر,شقایق . "تحلیل معنای دو قالیچۀ تصویری قاجاری «ملاقات شیرین و فرهاد» با روش آیکونولوژی پانوفسکی" .e10648 , پژوهش های بین رشته ای ادبی, , , 1404, e10648. doi: 10.30465/lir.2025.51367.1997
HARVARD
دادور ابوالقاسم, پنجهباشی الهه, گدازگر شقایق. (1404). 'تحلیل معنای دو قالیچۀ تصویری قاجاری «ملاقات شیرین و فرهاد» با روش آیکونولوژی پانوفسکی', پژوهش های بین رشته ای ادبی, (), e10648. doi: 10.30465/lir.2025.51367.1997
CHICAGO
ابوالقاسم دادور, الهه پنجهباشی و شقایق گدازگر, "تحلیل معنای دو قالیچۀ تصویری قاجاری «ملاقات شیرین و فرهاد» با روش آیکونولوژی پانوفسکی," پژوهش های بین رشته ای ادبی, (1404): e10648, doi: 10.30465/lir.2025.51367.1997
VANCOUVER
دادور ابوالقاسم, پنجهباشی الهه, گدازگر شقایق. تحلیل معنای دو قالیچۀ تصویری قاجاری «ملاقات شیرین و فرهاد» با روش آیکونولوژی پانوفسکی. پژوهش های بین رشته ای ادبی, 1404; (): e10648. doi: 10.30465/lir.2025.51367.1997
