پژوهش های بین رشته ای ادبی

ساز کار سیر و سلوک عرفانی از دیدگاه پدیدار شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیّدعلی قاسم زاده 1
عاطفه امیری فر 2

1 دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین - - گروه زبان و ادبیات فارسی

2 مدرس دانشگاه

10.30465/lir.2025.52877.2058
چکیده
نشانه شناسی کلاسیک جهان را میان سوژه و دیگری تعریف می کند. لاندوفسکی توانست با رویکرد پدیدار شناسی در این حوزه تغییراتی بنیادین و نظام مند ایجاد کند و الگوی ارتباط میان سوژه و دیگری را از دریچه نظام های معنایی باز تولید کند. نظام هایی معنایی برنامه مدار و مجاب سازی در گفتمان عرفان به عنوان بستری انسانی و اجتماعی قابل بررسی است. در هر دوی این نظام ها پیر و مرشد در مقام سوژه ای قدرتمند و ساحتی برتر عمل گرایی دارد و سالکان و مخاطبان عرفان در سوی دیگر به عنوان سوژه هایی مشارکت کننده با نقش هایی مضمونی حضور دارند؛ اما پیروانی انسانی و اجتماعی اند که عموما مشارکتی یک سویه دارند و هر سوژه ای به شیوه خود متن عرفان را معنا می بخشد؛ با این حال اهداف مشترکی دارند. این جستار به شیوه توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد پدیدار شناسی لاندوفسکی به این نتیجه رسیده است که نمود این دو نظام معنایی را در گفتمان عرفان میتوان در حضور ساحت برتر به عنوان پیر و مرشد و نظم پیوستار سیر و سلوک مشاهده کرد و انگیزه مشارکت اهل عرفان در این نظام ها بر اساس الزامات اجتماعی و اهداف مشترک و انگیزه توافقی عرفانی است که مصادیق آن در متون متصوفه و روایت های عرفانی بسیار دیده می شود

کلیدواژه‌ها

گفتمان عرفان
نظام های معنایی
برنامه مدار
مجاب سازی
لاندوفسکی

موضوعات

صفحه اصلی

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

تماس با ما