نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه گل بابائی ¹
• عبدالله آلبوغبیش ²

¹ دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی

² دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

مطالعات فرهنگی تطبیقی در عصر جهانی‌شدن یکی از چارچوبهای تحلیل متون ادبی به ویژه متون میان‌فرهنگی است. در سایه این نوع از مطالعات، استیون توتوسی یکی از پژوهشگران مطالعات فرهنگی تطبیقی، بر حرکت به سوی گفتگوی فرهنگ‌ها و لزوم مقابله با جریان متناقض‌نمای جهانی‌شدن و بومی‌سازی تأکید می‌نماید. پژوهش حاضر با نگاهی به دیدگاه‌های توتوسی و با روش توصیفی- تحلیلی، روایت آن مادیان سرخ یال نوشته محمود دولت‌آبادی را تحلیل و واکاوی کرده‌است. رمان یادشده بخشی از سرگذشت امرؤالقیس، شاعر عرب پیش از اسلام و کین‌خواهی او از قاتلان پدرش را روایت می‌کند. در سطح آشکار متن، رویارویی شخصیت تخیلی مرد پارسی و امرؤالقیس به موازات حضور فراداستانی نویسنده، ادعای برقراری گفت‌وگو میان فرهنگ‌ها و همذات‌پنداری با «دیگری» به مثابه گفتمان مرکزی روایت مطرح می‌شود ، لیکن با نگاهی عمیق‌تر به ساختار روایت در شیوه ادغام مفهوم «خود» در «دیگری»، اعتبار هویت «دیگری» به تناسب منافعی که برای «خودی» تأمین می‌کند و نحوه برساختن دیالوگ‌ها وارونگی این ادعا نمایان می‌شود. در واقع، روایت آن مادیان سرخ یال اگرچه در تلاش است کیفیت دگرگونی شخصیت امرؤالقیس و چرخش از گفتمان پیوند به گسست را در خود جای دهد اما، پارادوکس‌های فرهنگی ژرف‌ساخت متن، از اساس وجود پیوند میان «خودی» و «دیگری» را نقض مینماید.

کلیدواژه‌ها

• مطالعات فرهنگی تطبیقی
• استیون توتوسی دزپتنک
• دیگری
• آن مادیان سرخ یال
• محمود دولت‌آبادی

موضوعات

• پژوهشهای میان رشته ای ادبی