نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزش زبان فارسی- مرکز آموزش زبان فارسی- دانشگاه بین‏ المللی امام خمینی- قزوین- ایران

10.30465/lir.2023.42988.1610

چکیده

اختلاف‏نظر بر سر بکارگیری متون ادبی اصیل در آموزش زبان دوم/ خارجی به‏سبب دشواری‏ها و پیچیدگی‏های برخی نمایندگان این دسته از متون، به بهره‏گیری از متون ادبی متناسب‏سازی‏شده به‏عنوان راهکار جایگزین انجامیده و پژوهش‏هایی را در زبان‏های مختلف رقم زده است. در همین راستا، پژوهش حاضر به شیوه‏ای پیمایشی به تعیین میزان و درجه‏ی اهمیت شاخص‏های مولفه‏ی متون ادبیِ اصیل و متناسب‏سازی‏شده در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‏زبانان در سه سطح مبتدی، میانی و پیشرفته پرداخته است. بدین‏منظور نخست پرسش‏نامه‏ای محقق‏ساخته دربردارنده‏ی شش گویه از مصادیق ادبیِ اصیل و متناسب‏سازی‏شده تهیه شد و به شیوه‏ی غیرتصادفی دسترس‏پذیر و هدف‏دار در اختیار 94 تن از مدرسان ایرانی با سابقه‏ی تدریس در حوزه‏ی آموزش زبان و ادبیات فارسی به غیرفارسی‏زبانان قرار گرفت. داده‏های به‏دست‏آمده، از طریق نرم‏افزار اس‏پی‏اس‏اس 22 و آزمون‏های آماری کای- دو یک‏طرفه و فریدمن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به‏دست‏آمده نشان می‏دهد که جمعیت نمونه‏ی پژوهش با اعتقاد به اینکه متون ادبی متناسب‏سازی‏شده از عنصر ادبیت برخوردارند، هیچ‏یک از شاخص‏های این دسته را به‏سبب عدم‏تناسب، در سطح مبتدی مهم ارزیابی نکرده‏اند. بعلاوه، گویه‏های مربوط به متون ادبی متناسب‏سازی‏شده را در هر دو سطح میانی و پیشرفته مهم قلمداد کرده‏اند، درمجموع به نمایندگان متناسب‎سازی‏شده‏ی متون داستانی و نثر، به‏دلیل بی‏نشانی، جهانشمولی، اهمیت در رویکرد جهانی به آموزش زبان، کارآمدی، و تعلق به دوره‏ی معاصر، بیشتر از دو شاخص نماینده‏ی گونه‏ی نظم اهمیت داده‎اند، و در سطح پیشرفته به‏سبب افزایش توانش زبانی و ارتباطی فارسی‏آموزان، متون ادبی اصیل را مهم برشمرده‏اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات