مطالعه تطبیقی اساطیر ترکیبی پیکرگردانی در نمایشنامه‌های بهرام بیضایی بر مبنای نظریه بیش‌متنیت ژراژ ژنت

الهه فیضی مقدم؛ محمد عارف؛ محمدرضا شریف زاده

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 26 دی 1401

https://doi.org/10.30465/lir.2023.8457

چکیده
  هدف این مقاله خوانش بیش‌متنی اساطیر ترکیبی پیکرگردانی در نمایشنامه‌های بهرام بیضایی بر پایه نظریه ژرار ژنت است. بیش‌متنیت یکی از اقسام ترامتنیتِ ژنت، درباره ارتباطِ میان دو متن است. این نظریه بیشتر به برگرفتگی و تأثیر متن پیشین بر متن پسین می‌پردازد و شامل دو نوع اساسی، همانگونگی و تراگونگی‌ست. اساطیر ترکیبی پیکرگردانی از مهمترین ...  بیشتر

گفتمان‌های مفید در بازنمایی محیط زیست براساس متون عرفانی اسلامی

آمینه فیضی؛ رحمان مشتاق مهر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مرداد 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.43740.1649

چکیده
  زبان شناسی زیست محیطی و به تبع آن تحلیل گفتمان محیط زیست در جست و جوی ایدئولوژی‌ها و الگوهای زبانی است که بتواند مردم را در حفظ و نگهداری محیط زیست تشویق و ترغیب نماید. به همین سبب آنها سه نوع گفتمان محیط زیست مخرب، گفتمان‌های دو پهلو و گفتمان‌های مفید را مطرح کرده‌اند. اگر چه رویکرد تحلیل گفتمان محیط زیست، بیشتر تجزیه و تحلیل متون ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
خوانش جامعه شناختی رمان «عزاداران بیل» غلامحسین ساعدی با تکیه بر نظریة چند صدایی باختین

بدریه قوامی؛ نعمت منصوری؛ رضا برزویی؛ جمال ادهمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 تیر 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.44450.1670

چکیده
  نقد جامعه‌شناختی یکی از شیوه‌های جدید و کارآمد متون ادبی است که در تحلیل رمان معاصر کآرایی دارد. با توجه به اینکه رمان و داستان بیش از هر اثر ادبی دیگری تحت تأثیر اوضاع و شرایط جامعه قرار می‌گیرند و بهتر از هر نوع دیگری می‌توانند ساختارهای اجتماعی را منعکس کنند، بنابراین نقد جامعه‌شناختی حائز اهمیت است. این مقاله می‌‌کوشد با روش ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
اسطوره؛ از روایت هستی‌شناسانه تا ابزار سلطه تبیین نسبت اسطوره و سلطه در رمان شوهرآهوخانم

جعفر فسائی؛ سمیه رضایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 تیر 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.44785.1688

چکیده
  اسطوره‌ در غالب تعاریف، به خواست‌های جمعی انسان‌ها تعبیر شده‌است. این خواست‌ها گاه به منظور تفسیر و توجیه پدیده‌های اسرارآمیز طبیعت، گاه در شکل ضدروایتی در برابر روایت نیستی و مرگ و گاه در شمایل آمال و خواست‌های دور از دسترس انسان، تبلور یافته است. در کنار این طیف از تعاریف، و بر مبنای رویکردهای فکری-فلسفی معاصر حول محور مفاهیمی ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی رابطۀ معنادار بین روایت و روایت‌شنو نمونه موردی: روایت امیر ارسلان و روایت‌شنو ناصرالدین شاه قاجار

مریم درپر؛ حلما امیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.44536.1673

چکیده
  رمانس امیرارسلان که در روساخت یک روایت عاشقانۀ طولانی است و در آن حوادث خارق‌العاده روی می‌دهد، مورد توجه ناصرالدین شاه قاجار بوده است. با توجه به این که در نظام پادشاهی، شاه در رأس هرم قدرت قرار دارد و روایت-شنویی او می‌تواند معنادار باشد، مسئله‌ای که پژوهش حاضر بدان می‌پردازد، بررسی رابطۀ معنادار بین روایت امیرارسلان با زندگی ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی استعارۀ «دنیا به مثابۀ انسان» در حدیقه الحقیقه و مثنوی

سوسن موسائی؛ جهانگیر صفری؛ ابراهیم ظاهری عبدوند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مرداد 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.44812.1690

چکیده
  از نظر لیکاف و جانسون، استعارۀ انسانانگاری، استعاره هستی‌شناختی است که از طریق آن‌، مفاهیم انتزاعی شخصیت انسانی می‌یابند و می‌توان به نگرش و کنش مورد نظرگوینده، دربارۀ شی یا پدیدۀ مورد وصف پی‌برد. هدف در این پژوهش نیز بررسی انسان‌انگاری دنیا در حدیقه‌الحقیقه و مثنوی است تا نشان داده شود این دو شاعر بیشتراز چه خصوصیات انسانی ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی وجوه تنهایی در آثار داستانی بلقیس سلیمانی از دیدگاه یالوم

ماندانا منگلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.45291.1700

چکیده
  دیوید یالوم، تنهایی را اولین منشاء اضطراب رنج وجودی انسان می‌داند و نظر وی بیشتر تنهایی و انزوای بنیادین اگزیستانسیال است. اغلب شخصیت‌های داستانی بلقیس سلیمانی از تنهایی و بی پناهی رنج می برند و گرفتار سرگشتگی هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوه تنهایی از دیدگاه دیویدیالوم و آثار داستانی بلقیس سلیمانی به روش توصیفی-تحلیلی می‌کوشد ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
تحلیل نشانه شناختی باب «شیر و گاو» کلیله و دمنه براساس نظریه سبک زندگی اریک لاندوفسکی

فاطمه زمانی؛ ابراهیم کنعانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مرداد 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.45875.1716

چکیده
  مسألۀ سبک زندگی، یکی از مباحث مهمی است که در نشانه‌شناسی اجتماعی طرح می‌شود. جایگاه سوژه به‌منزلۀ ساحتی گفتمانی بازنمایی می‌شود که در تعاملات بین‌سوژه‌ای زیسته و در بستری گفتمانی تحقق پذیرفته‌است. این ساحت گفتمانی، بر قراردادهای اجتماعی- فرهنگی استوار است که براساس آن، سوژه با ابژه‌ها و کنش‌های دیگر تعامل برقرار می‌کند. اریک ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
تحلیل تطبیقی کهن الگویی جلوه‌های طبیعت در شعرهای رزا جمالی و غاده‌السمّان

فاطمه تقی‌نژاد؛ محتشم محمدی؛ علی محمد محمودی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مرداد 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.45908.1719

چکیده
  یکی از ساختارهای بنیادی در شعر رُزا جمالی و غاده‌السّمّان تفکر اسطوره‌ای است. از آنجا که این دو شاعر از لحاظ شیوۀ استفاده از واژگان و عناصر زبانی زنانه شباهت‌های بسیاری با هم دارند، اشعارشان از جنبۀ عناصر زبانی مشترک و دارای کهن الگو، تحلیل تطبیقی شده است؛ بنابراین روش انجام پژوهش تطبیقی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده است. یافته‌ها ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
دیگربودگی مادران؛ برساخت سوژگی مادران در ادبیات داستانی نوجوان

مهناز جوکاری؛ سعید حسام پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مرداد 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.45934.1724

چکیده
  مادرانگی مفهومی است که بازنمود آن در دنیای واقعی، متأثر از نظریه‌ها، تاریخ، افسانه‌ها و برساخت‌هایی است که در فرهنگ و متون یک ملت نهادینه شده است. مسئله‌ای که مفهوم مادرانگی را پیچیده در هاله‌ای از افسانه‌ها، دور از امر واقع برمی‌سازد و به دیگربودگی مادران دامن می‌زد. در این پژوهش، باتوجه‌به اهمیت برساخت مادرانگی در ادبیات داستانی ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی و تحلیل شخصیت عشقی مجنون در «لیلی و مجنون» نظامی بر اساس نظریۀ مثلث عشقی رابرت. جی استرنبرگ در روانشناسی

حسین قاسمی زاده؛ بیژن ظهیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2022.37691.1365

چکیده
  لیلی و مجنون یکی از آثار مهم نظامی گنجوی در حیطۀ ادبیات غنایی است. نظامی در این منظومه، یکی از مهم‌ترین و مشهورترین داستان‌های عاشقانه‌ی عربی را به تصویر کشیده است. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش مطالعۀ کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی- تحلیلی و استفاده از نظریۀ مثلث عشقی رابرت. جی استرنبرگ (که نظریه‌ای روان‌شناختی است)، شخصیت عشقی ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
نگاره‌های رباعیّات خیّام: از تصویر شرقی تا تفسیر غربی

فاطمه ماه وان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 شهریور 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2022.37803.1368

چکیده
  هنر تصویرگری آثار ادبی علاوه بر زینت‌بخشی اثر به درک بهتر متن نیز کمک می‌کند. نگارگری رباعیّات خیّام نه تنها نظر هنرمندان مشرق زمین بلکه به مدد ترجمه فیتز جرالد توجّه نقّاشان مغرب را نیز به خود جلب کرده است. این پژوهش شاخص‌ترین نمونه‌های نگاره‌های رباعیّات خیّام را از مشرق تا مغرب بررسی می‌کند و به این پرسش پاسخ می‌گوید که تصویرگری ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
مواجهۀ فردوسی با ترومای فرهنگی؛ از شناخت تا واکنش

هادی یوسفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 خرداد 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2022.41235.1513

چکیده
  روان‌زخم اجتماعی یا ترومای فرهنگی یک وام‌واژه از دانش پزشکی و یکی از مباحث جدید در حیطۀ جامعه‌شناسی فرهنگی است که در معنای آسیب‌های روانی فردی و اجتماعی به کار برده می‌شود و در زمان‌های مشخصی از قبیل جنگ و خشونت و... بر یک جامعه چیره می‌شود و افراد آن جامعه را به واکنش‌های خاصی وا می‌دارد، بررسی جامعه ایرانی در زمان حملۀ اعراب و ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بلاغت روایت در قصه‌های مجید

افسانه غیاثوند؛ مهرداد اکبری گندمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.45963.1726

چکیده
  هر روایتی از عناصری تشکیل شده است که این عناصر روایی نیز با تکیه بر روایت‌شنو و مفاهیم کانونی شده در آن، شکل و شیوه‌های خاصی به خود می‌گیرند. بلاغت روایت، ناظر بر تأثیرگذاری روایت بر روایت‌شنو است که این مهم نیز نشان از خلق آگاهانۀ روایت‌ها برای انتقال مفاهیم دارد. قصه‌های مجید از جمله آثار داستانی هستند که با محور بازنمایی جهان ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
مطالعه تطبیقی آرایه جناس در کلام و چگونگی تجلّی آن در طراحی پوستر

ساره ملکی؛ فهیمه پهلوان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 بهمن 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2024.44655.1680

چکیده
  موضوع این پژوهش، تجلّی جناس بصری در طراحی پوستر است. در این پژوهش، ابتدا آرایه جناس و انواع آن معرفی سپس جناس بصری و چگونگی کاربرد آن در طراحی پوستر بررسی شدند. جامعه هدف در این تحقیق، پوسترهای اجتماعی طراحی شده با موضوع بیماری ایدز در کشورآمریکا است که در سالهای 2008 و 2009 طراحی شده و طراحان جناس را دستمایه اصلی برای خلق اثرشان قرار داده‌اند. ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی صفات رفتاری شخصیت‌های رمان پاییز آخر فصل سال است براساس نظریه ریموندکتل

سعیده طاهری رستمی؛ ماندانا منگلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2024.47688.1802

چکیده
  مقالۀ حاضر به بررسی صفات رفتاری شخصیت‌ها در رمان پاییز فصل آخرسال استاز نسیم مرعشی(تولد1363 ش.) براساس نظریۀ صفات از دیدگاه ریموند کتل (1905-1998م.) می‌پردازد. شخصیت‌های اصلی رمان ِ مذکور، سه زن به اسامی لیلا، روجا و شبانه دارای صفات رفتاری هستند که درگیرمهاجرت، روابط خانوادگی، عاطفی و شغلی هستند. یکی از دیدگاه‌ها دربارة شخصیت را می‌توان ...  بیشتر

پژوهشهای میان رشته ای ادبی
بررسی میزان جنسیت زدگی زبان در دو اثر از صادق هدایت و آنتون چخوف (زنی که مردش را گم کرد- بانو با سگ ملوس)

ساچلی امامی علی بنه سی؛ شهرام همت زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اسفند 1402

https://doi.org/10.30465/lir.2023.43421.1632

چکیده
  چکیده: آثار ادبی و مسائل اجتماعی با هم ارتباط تنگاتنگی دارند. چنانکه با بررسی آثار بزرگ ادبی می توان به نکات ظریف اجتماعی پی برد. از جمله مسائل مهمی که همواره در طول تاریخ ذهن بشر را به خود مشغول داشته مساله زن و جایگاه او در جوامع مختلف می باشد.بر این اساس این مقاله درصدد است تا با مطالعه مضمون جنسیت زدگی در دو اثر از صادق هدایت «زنی ...  بیشتر