نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد زنجان

2 استاد، گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد زنجان (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد زنجان

4 استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد زنجان

10.30465/lir.2019.4400

چکیده

ادبیات کودک و نوجوان ادبیاتی است متنوع و از دیدگاه های مختلف قابل بررسی. لذا هدف پژوهش حاضر مطالعه‌ی شخصیت و شخصیت‌پردازی در داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی بر مبنای نظریه‌ی شخصیت در اندیشه‌ی کارن هورنای است. این مطالعه به لحاظ روش‌شناسی، کیفی است. جامعه‌ی پژوهش حاضر شامل داستان‌های کودکان و نوجوانان از هوشنگ مرادی کرمانی گزینش وتحلیل شد. از میان داستان های این نویسنده، داستان هایی انتخاب شده است که شخصیت های آن ها را بتوان با نظریه‌ی کارن هورنای تحلیل روان شناختی کرد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که تضاد اساسی موجود در شخصیت ها باعث شده است که آن ها به سه تیپ مهرطلب، برتری طلب و انزوا طلب، بگروند. تمام تیپ های شخصیتی، برای رهایی از رنج وآزار عصبی، به خود آرمانی، متوسل شده اند و در برخورد با دیگران عمداً یا به صورت ناخودآگاه ماسک به صورت می زنند و احساس می کنندکه خود حقیقی را از دیگران پنهان کرده اند. در تمام شخصیت‌های داستان‌ها، اضطراب بنیادی به عنوان اساسی‌ترین اصل در نظریه‌ی هورنای قابل‌مشاهده است،اضطرابی که از خانواده، محیط و اجتماع نشأت می‌گرفت و در دوران طفولیت برکودک تحمیل شده است و به یک رفتارعصبی مخرب، تبدیل شده است.

کلیدواژه‌ها

اسنودن، رود(1397)، خودآموز یونگ، ترجمۀ نورالدین رحمانیان، چاپ دوم، تهران: آشیان.
برزگر، ابراهیم (1395)، روان‌شناسی سیاسی، چاپ پنجم، تهران: سمت.
بهنام­فر، محمد؛ طلایی، زینب(1394)، « نقد روان‌شناختی شخصیّت در رمان سالمرگی بر مبنای نظریّة کارن هورنای». متن­پژوهی ادبی. دورۀ 18. شمارۀ 62. صص 175-193.
رضایی، محمود(1388)، «نقد و بررسی داستانی از جیمز تربر بر اساس دیدگاه روان­شناختی کارن هورنای»، فصلنامۀ ادب پژوهی. دورۀ3، شمارۀ 10.صص 187-206.
شاکری، جلیل؛ بخشی، بهناز(1394)، «تحلیل روانشناختی شخصیّت‌های سه داستان گدا، خاکسترنشین‌ها و آشغالدونی غلامحسین ساعدی بر مبنای نظریّه کارن هورنای». متن­پژوهی ادبی. دورۀ 19. شمارۀ 63. صص 55-88.
شجاعت­زاده، تهمینه؛ اسکویی، نرگس(1396)، « تحلیل شخصیت محمود در رمان انگار گفته بودی لیلی» بر اساس آرای کارن هورنای».. پژوهش­های نقد ادبی و سبک­شناسی. شمارۀ 3. دورۀ 19. 115-133.
شولتز، دوآن؛ شولتس، سیدنی آلن (1398)،  نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ دهم، تهران: ویرایش.
فیست، گریگوری؛ جست، فیست(1397)، نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ ششم، تهران: روان.
لورنس­ای، پروین؛ اولیور پی، جان(1381)، شخصیت(نظریه و پژوهش)، ترجمۀ محمدجعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: آییژ.
محرمی، رامین؛ حاجلو، نادر؛ شجاعی ماسوله، مهری(1390)، « تحلیل روانشناختی شخصیت­های داستانیِ هوشنگ مرادی براساس نظریة اریکسون». فصلنامۀ ادب­پژوهی. شمارۀ 15. صص 121-140.
مرادی کرمانی، هوشنگ(1391)، آب انار، چاپ اول، تهران: معین.
مرادی کرمانی، هوشنگ(1395)، تنور، چاپ دوم، تهران: معین.
هورنای، کارن (1395)، راه­های نو در روانکاوی، ترجمۀ اکبر تبریزی، تهران: بهجت
هورنای، کارن (1397)، تضادهای درونی، ترجمۀ محمدجعفر مصفا، چاپ دوم، تهران: بهجت.
هورنای، کارن (1397)، عصبیت و رشد آدمی. ترجمۀ محمدجعفر مصفا، چاپ بیستم، تهران: بهجت.