Document Type : Original Article

Authors

1 Ph D of history in Tbriz University

2 Assistant Professor of Farhangian University

3 M A Student of Payam Noor University of Shiraz

4 Faculty Member of Iranshenasi

Abstract

The purpose of this research is to study SaadiShiraz’shistorical knowledge in Gulistan and Bustan. The knowledges and concepts of Saadi in history are abstruse points in creation of those two great works in Persian literature and there is little attention to them. This question will be answered in this article; what are the concepts and knowledge of Saadi in history for creation of these two works and which concepts and elementsadumbrate them? The principle assumption of this research is that the social and personal experiences of Saadi have a great effect on his historical knowledge. The method of this research is descriptive-analytic and the results show that a combination of individual, historical, and social factors which were effective in formation of intellectual and historical knowledge of Saadi: his education in Al-Nizamiyya of Baghdad as the eldest cultural center of Islamic worlds, searching for the new horizons in turbulent era, and study of historical and cultural texts- by the social security ofSalghoriān. The great textual historical knowledge of Saadi caused appearance of his preconceived knowledge in some of his poetries and proses which are included the concepts and characteristics such as irrelevancy of god shadowing, tactility, efforts for application of element, historical concepts and characters, - mythical, homeland, Islamic- and consideration of history as an instrument for teaching morality in the form of stories, allegories, symbols, Allusion with attractive and magical technique.

Keywords

آژند، یعقوب و دیگران (1380)، تاریخ‌نگاری در ایران، ترجمه و تألیف یعقوب آژند، تهران: گستره.
ابن‌بطوطه، محمد بن عبدالله (1376)، سفرنامۀ ابن‌بطوطه، ترجمۀ محمدعلی موحد، تهران: آگاه.
استنفورد، مایکل (1382)، درآمدی بر فلسفۀ تاریخ، ترجمۀ احمد گل‌محمدی، تهران: نشر نی.
اشپولر، برتولد (1380)، تاریخ مغول در ایران، ترجمة محمود میرآفتاب، تهران: علمی و فرهنگی.
اقبال آشتیانی، عباس (1383)، تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران: نامک.
براون، ادوارد (1367)، تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، ترجمۀ فتح‌الله مجتبایی و غلام‌حسین صدری افشار، تهران: مروارید.
براهنی، رضا (1380)، بحران رهبری نقد ادبی و رسالۀ حافظ، گفت‌وگو با ملک‌ابراهیم امیری، تهران: دریچه.
بلک، جرمی و دونالد م. مکرایلد (1390)، مطالعۀ تاریخ، ترجمۀ محمدتقی ایمان‌پور، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
بنت، اندرو و نیکولاس رویل (1387)، مقدمه‌ای بر ادبیات، نقد و نظریه، ترجمۀ احمد تمیم‌داری، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری.
بوریل، گیبسون و مورگان گارت (1383)، نظریه‌های کلان جامعه‌شناختی و تجزیه و تحلیل سازمان، ترجمۀ محمدتقی نوروزی، تهران: سمت.
بهار، محمدتقی (1337)، سبک‌شناسی، تهران: امیرکبیر.
بهار، محمدتقی (1371)، «سعدی کیست»، در: بهار و ادب فارسی: مجموعۀ یک‌صد مقاله از ملک‌الشعرا بهار، به‌کوشش محمد گلبن، با مقدمۀ غلام‌حسین یوسفی، تهران: امیرکبیر، کتاب‌های جیبی.
جوینی، عطاملک ‌بن محمد (1385)، تاریخ جهانگشای جوینی، محقق و مصحح محمد قزوینی، تهران: دنیای کتاب.
حجت، محمد (1396)، «تأثیرپذیری سعدی در بوستان از شاهنامۀ فردوسی»، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، ش 2.
دلیر، نیره (1393)، «فرهنگ سیاسی و مبانی نظری پادشاهی و سلطنت؛ بررسی تطبیقی فرّه ایزدی و اندیشۀ ظل‌الهی»، مطالعات تاریخ فرهنگی، ش 20.
دلیر، نیره (1394)، «بررسی سیر تطور کاربرد مفهوم ظل‌الله در دورۀ میانۀ تاریخ ایران براساس منابع تاریخ‌نویسی و اندرزنامه‌ای»، مطالعات تاریخ اسلام، س 7، ش 26.
دولت‌آبادی، هوشنگ (1379)، جای پای زروان خدای بخت و تقدیر، تهران: نشر نی.
رجایی بخارایی، احمدعلی (1343)، «سیر سعدی در آثار گذشتگان»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات تبریز، دورۀ 10، ش 48.
رشیدالدین فضل‌الله (1373)، جامع‌التواریخ،تصحیح محمد روشن، تهران: البرز.
ریپکا، یان (1381)، تاریخ ادبیات ایران از دوران باستان تا قاجاریه، ترجمۀ عیسی شهابی، تهران: علمی و فرهنگی.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1379)، تاریخ در ترازو، تهران: امیرکبیر.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1386)، حدیث خوش سعدی، تهران: سخن.
سبزیان‌پور، وحید (1388)، «تأثیر پندهای انوشیروان و بزرگمهر در گلستان سعدی»، زبان و ادبیات فارسی، ش 64.
سعدی، مصلح ‌بن عبدالله (1369)، بوستان، تصحیح غلام‌حسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
سعدی، مصلح ‌بن عبدالله (1390)، بوستان، تصحیح مظاهر مصفا، تهران: زرین و سیمین.
سعدی، مصلح‌ بن عبدالله (1393)، کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: لیدا.
صفا، ذبیح‌الله (1367)، تاریخ ادبیات ایران، تلخیص محمد ترابی، تهران: فردوسی.
غزالی، ابوحامد محمد (1361)، نصیحة‌الملوک، تصحیح و حواشی جلال‌الدین همایی، تهران: بابک.
فاضلی، شیما، منوچهر جوکار، و نصرالله امامی (1396)، «بررسی تطبیقی عناصر و مضامین ایرانی و سامی در کلیات سعدی»، شعرپژوهی، دورۀ 9، ش 1.
فرهنگ فارسی (1387)، محمد معین، یک‌جلدی، تهران: اشجع.
فسایی، حسن ‌بن حسن (1382)، تاریخ فارس‌نامۀ ناصری، تهران: امیرکبیر.
کشاورز بیضایی، محمد (1396)، زمینه‌ها و پی‌آمدهای مهاجرت نخبگان ایالت فارس؛ 1324- 1310 ق/ 1795- 1906م، رسالۀ دکتری، تبریز: گروه تاریخ دانشگاه تبریز.
گری لینگ، ای. سی. و دیگران (1380)، نگرش‌های نوین در فلسفه، ترجمۀ یوسف دانش‌ور و دیگران، قم: طه.
محجوب، محمدجعفر (1364)، «زبان سعدی و پیوند آن با زندگی»، ایران‌نامه، ش 12.
مرتضوی، منوچهر (1341)، تحقیق دربارۀ دورۀ ایلخانان ایران، تبریز: شفق.
مطهری، مرتضی (1373)، انسان و سرنوشت، تهران: صدرا.
موحد، ضیاء (1374)، سعدی، تهران: مجموعۀ بنیان‌گذاران فرهنگ امروز.
مولکی، مایکل (1376)، علم و جامعه‌شناسی معرفت، ترجمۀ حسین کچویان، تهران: نشر نی.
مؤید شیرازی، جعفر (1362)، شناختی تازه از سعدی، شیراز: لوکس.
میلانی، عباس (1378)، «سعدی و سیرت پادشاهان؛ مدخلی بر بحث سعدی و تجدد»، ایران‌شناسی، ش 41.
نسوی، محمد بن احمد (1385)، نقثةالمصدور، تهران: طوس.
نصیرالدین طوسی، محمد (1361)، اخلاق ناصری، تصحیح حمید تقی دانش‌پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
نظام‌الملک، حسن ‌بن علی (1348)، سیاست‌نامه، تصحیح یوبودارک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
وصاف‌الحضره، عبدالله ‌بن فضل‌الله (1346)، تحریر تاریخ وصاف، تصحیح عبدالمحمد آیتی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.