ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رابطۀ رکن صحنه و جهانبینی تراژیک در شکواییههای فردوسی بر اساس نظریۀ دراماتیستی کنت برک
فردوسی در کتاب سترگ خویش در مواضعی از افکار و اندیشههای خود پرده برداشته است. یکی از مهمترین مواضعی که در آن مقام حکیم طوس از عقاید شخصی خود سخن گفته است، ابیاتی است که عموماً پس از یک واقعۀ ناگوار یا مرگ یکی از شخصیتهای شاهنامه ا آمده و در آن فردوسی در مذمت جهان و بیمهری روزگار داد سخن داده است. در این مواضع که در این پژوهش از آن با نام شکواییهها یاد میشود، فردوسی بر اساس نظریۀ دراماتیستی برک برای برقراری ارتباط بر رکن صحنه تأکید دارد. تأکید بر صحنه در ارتباطات انسانی ناشی از نوعی جبرگرایی فلسفی است که عوامل محیطی را در ایجاد تغییر دخیل میداند و اختیار انسان را محدود میشمارد. از جمله عوامل پدید آمدن چنین جهانبینیای در شکواییههای فردوسی و تکرار آن با بسامد بالا در شاهنامه، یکی تأثیر خود شاهنامه یعنی داستان زوال شکوه و عظمت هر دورۀ اساطیری، حماسی و تاریخی ایران و مرگ محتوم شاهان و پهلوانان ایرانی است و دیگر شرایط فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دورۀ حیات شاعر است که جریانهای مدنی متفاوتی از دل آن پدید آمده است . این همه زمینۀ مشترکی است که میان فردوسی و مخاطبان او وجود دارد و فردوسی با تأکید بر این زمینۀ مشترک اثر خود را پدید آورده است. پژوهش حاضر نشان میدهد که چه عواملی زمینۀ مشترک میان فردوسی و مخاطبان او را پدید آورده است و این زمینۀ مشترک در برقراری یک ارتباط موفق میان اثر فردوسی و مخاطبان آن که ایرانیان هستند چه تأثیری داشته است.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5841_b0a3bf649f05c6685792b0667af9656c.pdf
2020-12-21
1
35
10.30465/lir.2020.30044.1115
فردوسی
شاهنامه
نقد دراماتیستی
جهانبینی تراژیک
کنت برک
محمد
احمدی
mohammadahmadi@rikkyo.ac.jp
1
مربی رشتة ارتباطات میانفرهنگی دانشگاه ریکیو، توکیو، ژاپن
LEAD_AUTHOR
ابن اسفندیار، محمد بن حسن (1366)، تاریخ طبرستان، به تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران: کلالۀ خاور.
1
ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین (1994)، الأغانی، اعداد مکتب تحقیق دار احیاء التراث الادبی، بیروت: دار احیاء التراث الابی.
2
امین، احمد (2012) ضحی الاسلام، قاهره: مؤسسة هنداوی للتعلیم و الثقافة.
3
بخاری، محمد بن اسماعیل (1390)، صحیح البخاری، مترجم عبدالعلی نور احراری، تربت جام: انتشارات شیخالاسلام احمد جام.
4
بینا (1381)، تاریخ سیستان، به تصحیح محمدتقی بهار، تهران: انتشارات معین.
5
زرینکوب، عبدالحسین (1363)، تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران: امیرکبیر.
6
____ (1389). دو قرن سکوت، تهران: امیرکبیر.
7
صفا، ذبیحاللّه (1333)، حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر.
8
____ (1369)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: انتشارات فردوس.
9
فردوسی، ابوالقاسم (1386)، شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
10
مقدسی، محمد بن احمد (1991)، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، قاهره: مکتبة المدبولی.
11
همایی، جلالالدین (1313)، شعوبیه، مجلۀ مهر، سال دوم، شمارۀ 3: 236-240.
12
___ (1314)، شعوبیه، مجلۀ مهر، سال دوم، شمارۀ 12: 1256-1264.
13
یاقوت حموی، شهابالدین ابی عبداللّه (1995)، معجم البلدان، بیروت: دارصادر.
14
یاقوت حموی، شهابالدین ابی عبدالله (1993)، معجم الادباء، تحقیق احسان عباس، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
15
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (1356)، تاریخ یعقوبی، ترجمۀ محمدابراهیم آیتی، تهران: بنگاه نشر و ترجمۀ کتاب.
16
Bruke Kenneth. (1968). Dramatism. In International Encyclopedia of the Social Sciences. vol 7. ed. David L. Sills. New York: Macmillian.
17
____. (1969a). A Rhetoric of Motives. Berkeley: University of California Press.
18
____.(1969b). A Grammar of Motives. Berkeley: University of California Press.
19
ORIGINAL_ARTICLE
بازتاب جلوههای لذت این جهانی در شعر، نقاشی و معماری عصر صفوی با استفاده از رویکرد تطبیقی هنری رماک
این مقاله با مفروض داشتن ارتباط بین حوزههای متنوع اندیشه و هنر هر عصر، پژوهشی بینارشتهای در قلمرو ادبیات تطبیقی و بینارشتهای است که به مطالعهی ارتباط بین شعر، نقاشی و معماری عصر صفوی میپردازد و با استفاده از نظریهی ادبیات تطبیقی هنری رماک، و بررسی بینارشته ای شعر، نقاشی و معماری عصر صفوی در پی تبیین و تحلیل این موضوع است که چگونه مفهومی یکسان، به اشکال متفاوت در شعر، نقاشی و معماری این عصر نمود یافته است. بر اساس یافتههای این پژوهش، لذت اینجهانی و کسب لذت و سرخوشی، که از مؤلفههای اساسی زمینی شدن و رویگردانی از عوالم دیگر است، یکی از پیشفرضهایی است که اساس اندیشه و هنر این عصر را شکل میدهد. از این روی، شاعران، نقاشان و معماران عصر صفوی به اشکالی مختلف و متنوع، به جنبهی لذت بخش بودن هنر خود توجه داشتهاند و بر اساس آن به آفریدن و خلق آثار خود دست یازیدهاند.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5791_759969ade2c2c0b850b61fb02e0397b4.pdf
2020-12-21
36
70
10.30465/lir.2020.31965.1177
عصر صفوی
ادبیات تطبیقی
شعر
نقاشی
معماری
مراد
اسماعیلی
m.esmaeeli21@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گنبدکاووس
LEAD_AUTHOR
- آتشی، لاله و علی­رضا انوشیروانی. (1390). «ادبیات و نقاشی: نقاشی­های رمانتیک بلیک از حماسه­ میلتن»، ادبیات تطبیقی، سال دوم، پیاپی4، صص100-121.
1
- آلبوغیش، عبدالله و نرگس آشتیانی. (1379). «پیوند ادبیات و نگارگری؛ خوانش تطبیقی لیلی و مجنون جامی و نگاره­ای از مظفرعلی»، فصلنامه­ی پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی، دوره­ی6، شماره10، صص 31-58.
2
- آملی، طالب. (بی­تا). کلیات اشعار، به اهتمام و تصحیح و تحشیه­ی شهاب طاهری. تهران: سنایی.
3
- آیت­الهی، حبیب الله. (1380).کتاب ایران؛ تاریخ هنر، چاپ اول، تهران: مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
4
- ابوالقاسمی، لطیف. (1384). هنر و معماری اسلامی ایران، به کوشش علی عمران پوری، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
5
- اخگر، مجید. (1390). فانی و باقی: درآمدی انتقادی بر مطالعه­ی نقاشی ایرانی، تهران: حرفه هنرمند.
6
- اردلان، نادر. (1374). «معماری ایران در سخن چهار نسل از معماران صاحب نظر»، آبادی، شماره­ی 19. صص1-123
7
- انوشیروانی، علی­رضا. (1389). «آسیب­شناسی ادبیات تطبیقی در ایران»، ادبیات تطبیقی1/2، پیاپی2، صص32-56.
8
- انوشیروانی، علی­رضا و لاله آتشی. (1391). «تحلیل تطبیقی و بینارشته­ای شعر و نقاشی در آثار سهراب»، فصلنامه­ی پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی، د3، ش 1 (پیاپی9).
9
- بورکهارت، تیتوس. (1365). هنر اسلامی، زبان و بیان، ترجمه­ی مسعود رجب نیا، نشر سروش.
10
- بورکهارت، تیتوس. (1373). جاودانگی هنر، ترجمه­ی سیدمحمد آوینی.
11
- پرایس، کریستین. (1346). تاریخ هنر اسلامی، ترجمه­ی مسعود رجب نیا، تهران: علمی و فرهنگی.
12
- پاکباز، رویین. (1390). نقاشی ایران:از دیرباز تا امروز، تهران: زرین و سیمین.
13
- پراور، زیگبرت سالمن. (1393). درآمدی بر مطالعات ادبی تطبیقی، ترجمه­ی علیرضا انوشیروانی و مصطفی حسینی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
14
- پوپ، آرتور. (1338). آشنایی با مینیاتورهای ایران، ترجمه­ی حسین نیّر، تهران: مرکز نشر کتاب­های طراحی و نقاشی در ایران.
15
- پورنامداریان، تقی. (1377). خانه­ام ابری است: شعر نیما از سنت تا تجدد، تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما).
16
- پیرنیا، محمدکریم. (1384). سبک­شناسی معماری ایرانی، تدوین غلامحسین معماریان، تهران: سروش دانش.
17
- جعفری، پرستو. (1387). «نقاشی­های ایران از دوره­ی تیموری تا پایان قاجار، کتاب ماه هنر، اسفند، 60-71.
18
- جعفریان، رسول. (1370). دین و سیاست در دوره­ی صفوی. انتشارات انصاریان.
19
- جوانی، اصغر. (1385). بنیان­های مکتب نقاشی اصفهان، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
20
- چناری، امیر. (1377). متناقض نمایی در شعر فارسی، نشر فرزان روز.
21
- حسن پور آلاشتی، حسین. (1/1384). طرز تازه: سبک شناسی غزل سبک هندی، تهران: سخن.
22
- حسن پور آلاشتی، حسین. (2/1384). «معنی بیگانه در شعر صائب تبریزی»، نشریه­ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، دوره­ی 48، شماره­ی 196، صص 69-84.
23
- دیچز، دیوید. (1366). شیوه­های نقد ادبی، ترجمه­ی غلامحسین یوسفی و محمدتقی صدقیانی، تهران: انتشارات علمی.
24
- راستگو، سید محمد. (1368). «خلاف آمد»، کیهان فرهنگی، سال ششم، شماره­ی 9، صص 68- 71.
25
- رماک، هنری. (1391). «تعریف و عملکرد ادبیات تطبیقی»، ادبیات تطبیقی3/2، ترجمه­ی فرزانه علوی­زاده، پیاپی6، صص54-74.
26
- سیوری، راجر مروین. (1366). ایران عصر صفوی، ترجمه­ی کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز.
27
- شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1378). ادبیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما، ترجمه­ی حجت الله اصیل، تهران: نشر نی.
28
- شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1386). صور خیال در شعر فارسی، تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و نظریه­ی بلاغت در اسلام و ایران، چاپ یازدهم، تهران: آگاه.
29
- شواپه، ژان و آلن گربران. (1384). فرهنگ نمادها، ترجمه­ی سودابه فضایلی، جلد دوم، تهران: جیحون.
30
- شیری، قهرمان. (1388). «سبک هندی مظهر مقاومت منفی»، فصلنامه­ی زبان و ادب پارسی، شماره41، صص65-82.
31
- صائب تبریزی، محمد علی. (1371). دیوان صائب تبریزی، به کوشش محمد قهرمان، دوره­ی 6جلدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
32
- صبور، داریوش. (1370). آفاق غزل فارسی: پژوهشی انتقادی در تحول غزل و تغزل از آغاز تا امروز، تهران: نشر گفتمان.
33
- صورتگر، لطفعلی. (1345). منظومه­های غنایی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
34
- طباطبایی، سیدجواد. (1383). زوال اندیشه­ی سیاسی در ایران، چاپ چهارم، تهران: کویر.
35
- طباطبایی، محمدحسین. (1355). بررسی­های اسلامی: شامل مقالات و رسائل، به کوشش هادی خسروشاهی، قم: مرکز انتشارات دارالتبلیغ اسلامی.
36
- طباطبایی­فر، محسن. (1384). نظام سلطانی از دیدگاه اندیشه­ی سیاسی شیعه(دوره­ی صفویه و قاجار)، تهران: نشر نی.
37
- طهوری، نیّر. (1382). «پل راهی به سوی بهشت»، فصلنامه­ی خیال، شماره­ی2.
38
- فتوحی رودمعجنی، محمود. (1/1385). نقد ادبی در سبک هندی، تهران: انتشارات سخن.
39
- فتوحی رودمعجنی، محمود. (2/1385). بلاغت تصویر، تهران: انتشارات سخن.
40
- کاشانی، کلیم. (1362). دیوان کلیم کاشانی، با مقدمه و حواشی و فرهنگ لغات مهدی افشار، تهران: انتشارات زرین.
41
- کرزن، جرج. ن. (1373). ایران و قضیه­ی ایران، ترجمه­ی غلامعلی وحید مازندرانی، چاپ چهارم، تهران: علمی و فرهنگی.
42
- محبتی، مجتبی. (1388). از معنا تا صورت: طبقه بندی و تحلیل ریشه­ها، زمینه­ها، نظریه­ها، جریان­ها، رویکردها، اندیشه­ها و آثار مهم نقد ادبی و ادبیات فارسی، تهران: سخن.
43
- محمدی وکیل، مینا. (1388). « نقد معناشناختی در مطالعه­ی تطبیقی ادبیات و نقاشی با تکیه بر داستان لیلی و مجنون» جلوه هنر، دوره­ی جدید، شماره 2، صص 25-38.
44
- مصری، زکی محمد حسین. (1356). تاریخ نقاشی در ایران، ترجمه­ی ابوالقاسم سحاب، تهران: سحاب کتاب.
45
- میرمیران، هادی. (1375). «از معماری گذشته چه درسی می­توان آموخت؟»، آبادی، شماره­ی 22.
46
- نامورمطلق، بهمن. (1382). «اسطوره­زدایی و اسطوره­پردازی کاخ خورنق در نگاه نظامی و بهزاد»، کتاب ماه هنر، ش 63 و 64، صص48- 57.
47
- وحیدیان کامیار، تقی. (1371). «متناقض نما در ادبیات»، نشریه­ی دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال بیست و هشتم. شماره­ی 3و4، صص 271-294.
48
- ولش، آنتونی. (1385). نگارگری و حامیان صفوی: بررسی تحولات دوره­ی گذار از مکتب قزوین به اصفهان، ترجمه­ی روح الله رجبی، تهران: فرهنگستان هنر.
49
- هیلن برند، رابرت. (1380). معماری اسلامی، شکل، کارکرد، معنی، ترجمه­ی باقر آیت الله زاده­ شیرازی، تهران: روزنه.
50
ORIGINAL_ARTICLE
کاربستِ نظریۀ کارن هورنای در مطالعۀ روانشناختیِ شخصیتهای رمان عطر فرانسوی
رمان عطر فرانسوی اثر امیر تاج السر، با روایت شخصیت اصلی داستان و پرداختن به دیگر شخصیتها که در تعامل با شخصیت اصلی بیان میشود؛ سعی در نشان دادن اوضاع و احوال خفقانآور جامعه و مردم آن دارد. تأثیر اوضاع جامعه و ایجاد «خود ایدهالی» و بررسی تیپ شخصیتها در این رمان با بهرهگیری از نظریه کارن هورنای، موضوع اصلی این پژوهش است. هورنای به عنوان یکی از مهمترین نظریهپردازان عرصهی شخصیتشناسی بر این عقیده است که ساخت منشیِ آدم بزرگسال از مجموعِ تجاربی که در مدت زندگیِ اجتماعی و فرهنگیِ او روی هم انباشته و متراکم گردیدهاند، تشکیل یافته است و اگر فرد در رابطه با اجتماع، احساس امنیت خود را از دست دهد به اضطراب اساسی دچار میشود. مکانیسم دفاعی فرد در این حالت خارج از سه حالت، مهرطلبی، انزوا طلبی، برتری طلبی نخواهد بود. با بهرهگیری از روش توصیفی – تحلیلی و در پاسخ به این پرسش که دلایل روانرنجوری شخصیتهای اصلی و فرعی رمان عطر فرانسوی چیست و از چه عواملی تأثیر گرفته است، این پژوهش شخصیتهای رمان و کشمکشهای درونی و مکانیسم دفاعی ایشان در برابر اضطراب اساسی را توضیح میدهد. نتیجهی پژوهش بیانگر آن است که همهی شخصیتهای رمان حداقل یکی از وجوه شخصیتی نظریه هورنای یعنی حرکت به سوی دیگران، حرکت علیه دیگران و حرکت به سمت دوری از دیگران را منعکس میکنند.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5499_685b5ccfd404bbe60f76fd34fe1e0858.pdf
2020-12-21
71
97
10.30465/lir.2020.29522.1101
نقد روانشناختی ادبیات
نظریه شخصیت
کارن هورنای
امیر تاج السر
رمان عطر فرانسوی
علی
افضلی
ali.afzali@ut.ac.ir
1
استادیار گروه زبان و ادب عربی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
زینب
حاجی علی اشرفی
zedashrafi999@gmail.com
2
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران
AUTHOR
- برونو، فرانک.(۱۳۷۳). فرهنگ توصیفی روانشناسی؛ ترجمه فرزانه طاهری و مهشید یاسائی، تهران: طرح نو.
1
- بهنام­فر، محمد و زینب طلایی.(۱۳۹۲):«نقد روان­شناختی دیگر سیاوشی نمانده برمبنای نظریه کارن هورنای». مجله پژوهش ادبیات معاصر جهان، دوره۱۸، شماره ۲، صص۴۲-۲۳.
2
- بهنام­فر، محمد و زینب طلایی.(۱۳۹۳الف). «تحلیل روانشناختی خود ستاییهای خاقانی بر مبنای دیدگاه کارن هورنای». مجله پژوهش نامه ادب غنایی، سال دوازدهم، شماره۲۲، صص۹۲-۶۹.
3
- بهنام­فر، محمد و زینب طلایی.(۱۳۹۳ب). «نقد روانشناختی شخصیت در رمان سالمرگی برمبنای نظریه کارن هورنای»، مجله متن پژوهی ادبی، سال۱۸، شماره ۶۲، صص۱۹۳-۱۷۶.
4
- پاینده، حسین. (۱۳۸۲). گفتمان نقد؛ تهران: روزگار.
5
- تاج السر، امیر. (۱۳۹۶). عطر فرانسوی؛ ترجمه­ی محمد حزباوی، تهران: هیرمند.
6
- تسلیمی، علی و مینا آینده (۱۳۹۲). «تحلیل برخی عناصر روانی شعر وقوع برمبنای مکتب هورنای». مجله کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی. شماره۲۶، صص۲۵۶-۲۲۷.
7
- شاکری، جلیل و بهناز بخشی(۱۳۹۴). «تحلیل روان­شناختی سه داستان گدا، خاکسترنشین­ها و آشغالدونی غلامحسین ساعدی بر مبنای نظریه کارن هورنای»، مجله متن پژوهی ادبی، سال ۱۹، شماره ۶۳، صص ۵۵-۸۸.
8
- شاملو، سعید.(۱۳۸۸). مکتب­ها و نظریه­ها در روان­شناسی شخصیت؛ چاپ نهم، تهران: رشد.
9
- شولتز، دوران و سیدنی الن شولتز. (۱۳۷۷). نظریه­های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: هما.
10
- غیبی، عبدالاحد و حبیبه خوش نفس. (1398): « بررسی روانشناختی تیپ­های شخصیتی در رمان الباذنجانه الزرقاء اثر میرال الطحاوی بر اساس نظریه کارن هورنای»، دو فصلنامه علمی نقد ادب معاصر عربی دانشگاه یزد، سال نهم، هجدهم پیاپی، شماره 16، سس 73-94.
11
- فارسی، بهنام و سلما قیومی (1398): « نقد روانشناختی قهرمان در رمان العطر الفرنسی اثر امیر تاج السر بر اساس نظریه­ی نیازهای هنری موری»، فصلنامه لسان مبین، سال یازدهم، شماره 38، صص65-84.
12
- کریمی، یوسف.(۱۳۹۲). روا­­ن­شناسی شخصیت؛ چاپ هجدهم، تهران: موسسه نشر ویرایش.
13
- لاندین، رابرت دبلیو.(۱۳۷۸). نظریه­ها و نظام­های روانشناسی؛ ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: ویرایش.
14
- میرزایی، فرامرز و بشری جزائری راد و خلیل پروینی و هادی نظری­منظم (1397): «فصام الهویة بین أنوثة قاهرة ورجولة مقهورة: قراءة ما بعد کولونیالیة فی روایة العطر الفرنسی لأمیر تاج السر»، مجلة دراسات فی اللغة العربیة وآدابها، السنة التاسعة، الدد 27، صص 85-104.
15
- هورنای، کارن(۱۳۶۹). عصبانی­های عصر ما؛ ترجمه ابراهیم خواجه نوری، چاپ پنجم، تهران: شرق.
16
- هورنای، کارن(۱۳۹۰). راه­های نو در روانکاوی؛ ترجمه اکبر تبریزی، تهران: بهجت.
17
- هورنای، کارن.(۱۳۶۱). عصبیت و رشد آدمی؛ ترجمه محمد جواد مصفا، چاپ سوم، تهران: بهجت.
18
ORIGINAL_ARTICLE
بازکاوی حقوقی داستان سیاوش در شاهنامه در پرتو سنجههای دادرسی دادگرانه
شاهنامه نهتنها یک اثر سترگ ادبی است، بلکه بخش بزرگی از فرهنگ و هویّت ایرانیان به شمار میآید. تحلیل و تفسیر این اثر با رویکردهای میانرشتهای و با بهرهگیری از دانشهای گونهگون، خاصّه علوم جنایی، میتواند منجر به نوزایی آن شود و شناختی دوچندان و ریشهای را از زوایای مختلف برای خوانندگان ایجاد کند. هستیشناسیِ حقوقی جهانِ شاهنامه ما را با مفاهیم و نهادهای حقوقی و شبهحقوقی ایران قدیم آشنا میسازد و این آشنایی، در اصل خوانش و دریافتی از تاریخ حقوق ایران محسوب میشود. از این رو، با واکاوی داستان سیاوش در این جستار بر آن شدهایم که چگونگی انجام دادرسی کیفری را در شاهنامه بررسی کنیم و فرآیند رسیدگی به اتهام سیاوش را از دریچه ارکان دادرسی منصفانه وارَسیم؛ تا میزان نزدیکی آن دادخواهی را با یک دادرسی دادگرانه بسنجیم و نیز، زوایای مختصری از شیوه رسیدگی کیفری در ایران قدیم را آشکار سازیم. بر این اساس، داستان را با تکیه بر بررسی «اصل برائت»، «یگانگی نهاد تعقیب و تحقیق» و «آزمون وَر» سنجیدهایم و زوایای باریکبینانهی آنها را با چگونگی دادرسی سیاوش تطبیق داده و تفسیر کردهایم.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5503_aec6d413d94d06919daf777619af7ad9.pdf
2020-12-21
98
129
10.30465/lir.2020.30560.1133
شاهنامه
سیاوش
دادرسی کیفری
دادرسی دادگرانه
آزمون وَر
شایان
اکبری
shayan.akbari@ut.ac.ir
1
دانشپژوه دوره دکتری حقوق کیفری دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
احمد
فلاحی
shayan_akbari_1371@yahoo.com
2
دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی از دانشگاه تهران و مدرس گروه حقوق دانشگاه کردستان.
AUTHOR
- امنخانی، عیسی، نظاماسلامی، زهرا (1392). «بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، دوره نهم، شماره 30، صص 23-45.
1
- امیدی، جلیل، نیکویی، سمیّه (1387). «تعریف و مبانی علنیبودن دادرسی کیفری»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره دوازده، شماره3، صص 23-38.
2
- آخوندی، محمود (1385). آیین دادرسی کیفری، جلد نخست، چاپ دوازدهم. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
3
- آشوری، محمد (1383). «حقّ برخورداری از دادرسی منصفانه»، مندرج در حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، تهران، انتشارات دانشکده حقوق و علومسیاسی دانشگاه تهران، صص 325-359.
4
- آشوری، محمد (1395). آیین دارسی کیفری، جلد نخست، چاپ نوزدهم، تهران: سمت.
5
- آموزگار، ژاله (1386). زبان، فرهنگ، اسطوره، چاپ نخست، تهران، معین.
6
- بساک، حسن، قایینی، فاطمه (1399). «خویشکاری و ناخویشکاریِ شاهان شاهنامه»، پژوهشنامهی ادب حماسی، سال شانزدهم، شماره نخست، پیاپی 9، صص 231- 255.
7
- بشیریه، حسین (1383). «فلسفه عدالت»، مندرج در حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، تهران، انتشارات دانشکده حقوق و علومسیاسی دانشگاه تهران، صص 7-48.
8
- بکاریا، سزار (1389). رساله جرایم و مجازاتها، ترجمه محمدعلی اردبیلی، چاپ ششم، تهران، میزان.
9
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387). ترمینولوژی حقوق، چاپ نوزدهم، تهران، گنج دانش.
10
- خالقی مطلق، جلال (1398). زنان شاهنامه، ترجمه فرهاد اصلانی و معصومه پورتقی، تهران، نگاه معاصر.
11
- خالقی، علی (1396). آیین دادرسی کیفری، جلد نخست، چاپ سی و ششم، تهران، شهر دانش.
12
- خالقی، علی (1393). نکتهها در قانون آیین دادرسی کیفری، چاپ سوم، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش.
13
- راسخ، محمد (1382). «درآمد در آغاز قانونگذاری»، آغاز قانونگذاری: تاریخ حقوق بینالنهرین باستان، تهران، طرحنو، صص11-15.
14
- رحیمی، مصطفی (1391). سیاووش بر آتش: تحلیلی از داستانهای فریدون، کاووس، سیاووش، کیخسرو، تهران، شرکت سهامی انتشار.
15
- رضاقلی، علی (1395). جامعهشناسی خودکامگی:تحلیل جامعهشناسی ضحاک ماردوش، چاپ بیست و دوم، تهران، نی.
16
- ریاحی، محمدامین (1393). فردوسی، چاپ ششم، تهران، طرح نو.
17
- سانتاگ، سوزان (1394). علیه تفسیر، چاپ دوم، تهران، بیدگل.
18
- شایگان، داریوش (1393). پنج اقلیم حضور، چاپ پنجم، تهران، فرهنگ معاصر.
19
- طبری، احسان (1395). برخی بررسیها پیرامون جهانبینیها و جنبشهای اجتماعی در ایران، تهران، فردوس.
20
- عالیپور، حسن (1398). تاریخ حقوق کیفری، جزوه دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی. دانشکده حقوق. پردیس فارابی دانشگاه تهران.
21
- علی، بختیار (1394). داعش: خشونت شرقی و نقد عقل فاشیستی، ترجمه سردار محمدی، تهران، مرکز.
22
- فرحبخش، مجتبی (1385). «مفهوم و مبانی حقوق دفاعی متهم»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 56 و 57، صص 111-135.
23
- فردوسی، ابوالقاسم (1389). شاهنامه، بر اساس چاپ مسکو. به کوشش توفیق سبحانی. تهران، روزنه.
24
- فردوسی، ابوالقاسم (1369). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، دفتر دوم، کالیفورنیا، بنیاد میراث فارسی.
25
- فروغی، محمدعلی (1391). سیر حکمت در اروپا، چاپ هشتم، تهران، زوار.
26
- فریمر-کنسکی، تیکوا (1383). «اوردالی قضایی»، ترجمه حسین بادامچی، مندرج در تاریخ حقوق کیفری بینالنهرین، تهران، سمت، صص 284-292.
27
- کاپلستون، فردریک چارلز (1393). تاریخ فلسفه، ترجمه جلالالدین مجتبوی، جلد نخست، چاپ دهم، تهران، علمی و فرهنگی.
28
- کاتوزیان، ناصر (1395). فلسفه حقوق، جلد نخست، چاپ هشتم، تهران، سهامی انتشار.
29
- کاتوزیان، ناصر (1388). مقدمه درکتاب اخلاق اساسی و اجتماعی، اثر محمدعلی طهرانی، تهران، دادگستر.
30
- کارداشیا، گیوم (1383). «اوردالی رودخانه در بینالنهرین باستان»، ترجمه علیحسین نجفی ابرندآبادی، مندرج در تاریخ حقوق کیفری بینالنهرین، تهران، سمت، صص 254-283.
31
- کزّازی، میرجلالالدین (1386). «کالبد شکافی و نهادشناسی شاهنامه»، دوماهنامه رودکی، شماره 15، صص 162-170.
32
- کزّازی، میرجلالالدین (1388). «شاهنامه: یگانهای سهگانه، سهگانهای یگانه»، کتاب ماه ادبیات، شماره 25، صص 30-35.
33
- کزّازی، میرجلالالدین (1394). مازهای راز: جستاری در شاهنامه، چاپ پنجم، تهران، مرکز.
34
- گلدوست جویباری، رجب (1387). کلیات آیین دادرسی کیفری، چاپ دوم، تهران، جنگل.
35
- گلستان، ابراهیم (1396). نامه به سیمین، چاپ دوم، تهران، بازتاب نگار.
36
- مسکوب، شاهرخ (1396). درآمدی به اساطیر ایران، چاپ دوم، تهران، فرهنگ جاوید.
37
- مسکوب، شاهرخ (1379). روزها در راه، جلد دوم، چاپ نخست، پاریس، خاوران.
38
- مسکوب، شاهرخ (1394). سوگ سیاوش، چاپ هشتم، تهران، خوارزمی.
39
- ویسپرد (1343). ترجمه ابراهیم پورداوود، تهران، ابن سینا.
40
- یاوری، اسداللّه (1383). «حقّ برخورداری از دادرسی منصفانه»، نشریه حقوق اساسی، سال دوم، شماره دوم، صص 253-289.
41
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلِ الگوی گفتمانیِ عناصرزبان شناختی و فرایندهای گفتمانِ رمانِ چراغ ها را من خاموش می کنم
تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی میان رشتهای در حوزههای زبانشناسی، نقدادبی و جامعه شناسی است که بر کارکرد اجتماعی زبان در جامعه و سیاست و نحوة بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی تاکید میکند. بر اساسِ نظریۀ نورمن فرکلاف ، برای کشف لایههای زیرین و تحلیل الگوی گفتمانی، باید سه سطح «توصیف»، «تفسیر» و«تبیین» را بررسی کرد. برای دست یافتن به الگوی گفتمانی درسطح «تبیین» که سطح اصلی و بنیادین در بررسی جامعهشناسی زبان است، باید سطح «توصیف» (شاخصهای زبانشناختی، عناصر صوری زبان و دستور زبان متن) و سطح «تفسیر» (فرایندهای گفتمان، بافت موقعیتی متن و عوامل بینامتنی) مورد توجّه قرار گیرد. در این مقاله که به روش تحلیلی- توصیفی به گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای، روش تحلیل داده ها به روش کیفی وروش استدلال استقرایی(ازجز به کل) انجام شده میکوشیم برپایة نظریة گفتمانی نورمن فرکلاف، به بررسی رابطة دیالکتیک زبان و قدرت و زبان و گفتمان در رمان چراغها را من خاموش میکنم صرفاً در دو سطح توصیف وتفسیر بپردازیم. دستاورد تحلیل گفتمانی این رمان این است که زویا پیرزاد با تسلط بر گونههای آوایی، واژگانی، ساختارجمله و انواع آن و شخصیت پردازی متن در این اثر، زیر ساختی مناسب برای ورود به سطوح دیگر تحلیل گفتمان انتقادی ایجادکرده است. کاربرد الگوی گفتمانی رمان چراغها را من خاموش میکنم، ازنظرفرکلاف، درسطح توصیف، یعنی توصیف عناصر زبانشناختی و ساختهای زبانی و در سطح تفسیر، یعنی تفسیر فرایندهای گفتمان، گامی است در شناختِ لایههای زیرین این رمان و شناختِ ساختارها و کنش اجتماعی و جهان نگری انتقادی و جامعه شناختی.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5840_878bf574c92ff5194914d478b1f3a8e8.pdf
2020-12-21
130
163
10.30465/lir.2020.31879.1171
مطالعات مطالعات میانرشته ای
الگوی گفتمانی
تحلیل گفتمان انتقادی
زویا پیرزاد
نورمن فرکلاف
هدا
امینی
aminihoda61@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.
AUTHOR
مهیار
علوی مقدم
m.alavi2007@yahoo.com
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
LEAD_AUTHOR
محمود
فیروزی مقدم
firouzimoghaddam@gmail.com
3
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
AUTHOR
آقاگل زاده، فردوس (1390). تحلیل انتقادی گفتمان، چاپ دوم، تهران: علمی و فرهنگی.
1
___________ (1392). فرهنگ توصیفی و تحلیل گفتمان و کاربردشناسی، چاپ یکم، تهران: علمی.
2
__________ و مریم سادات غیاثیان (1386). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی». مجلة زبان و زبان شناسی، دورة 3، شمارة 5.
3
احمدی گیوی، حسن وحسن انوری(1387)، دستور زبان فارسی 2، ویرایش چهارم، تهران: نشر فاطمی.
4
ارباب، سپیده(1391)، بررسی و طبقه بندی دشواژه های رایج فارسی در تداول عامه، مجله پژوهش های زبان شناسی تطبیقی، دوره 2، شماره 4.
5
پیرزاد، زویا. (1382). چراغها را من خاموش می کنم، چاپ صد و یکم، تهران: مرکز.
6
جان نژاد، محسن(1380)، زبان و جنسیت: پژوهشی زبانشناختی اجتماعی تفاوتهای زبـانی میـان گویشوران مرد و زن ایرانی در تعامل مکالمه ای. رسالۀ دکتری، دانشگاه تهران.
7
شعیری، حمیدرضا(1395). تجزیه و تحلیل نشانه معنا شناسی گفتمان، چاپ چهارم، تهران: سمت.
8
فرکلاف، نورمن (1387). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمة گروهی از مترجمان، چاپ سوم، تهران: مرکز مطالعـات و تحقیقات رسانه ها.
9
فولادی تالاری، خیام(1377)، عناصر داستان های علمی- تخیلی، چاپ اول، تهران: نشر نی.
10
گیررتس، دیرک(1377).نظریه های معنی شناسی واژگانی.ترجمۀ کوروش صفوی، چاپ یکم، تهران:علمی.
11
میرزا بیاتی، مهین؛ علوی مقدم، مهیار؛ استاجی، ابراهیم؛ شهپرراد، کتایون(1398). «تحلیل گفتمان انتقادی مفهوم «قدرت» در دفتر اول رمان روزگار سپری شدة مردم سالخورده (اقلیم باد) براساس الگوی گفتمانی نورمن فرکلاف»، مجلۀ ادبیات پارسی معاصر، سال9، شماره2.
12
یورگنسن، ماریان وفیلیپس، لوئیز (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، چاپ نهم، تهران: نشر نی.
13
Fairclough, Norman (2010), Critical Discourse Analysis, London :Longman. Gee,
14
__________ (1989). Language and Power. London: Longman.
15
Paul ,James (1999). An Introduction to Discourse Analysis: Theory and Method. New York: Routledge.
16
ORIGINAL_ARTICLE
خوانش میانرشتهای و پسااستعماری داستان مجنونِ لیلی
بخش اول مقاله سعی بر آن دارد تا خوانشهای جدیدی از داستان مجنون لیلی ارائه دهد. بخش دوم مقاله با رویکردی میانرشتهای و پسااستعماری به بررسی تاریخ سیر و تحول این داستان از ادبیات قرن هفتم هجری عربی تا اولین اقتباس اوپرایی آن در جهان اسلام (1908– در آذربایجان)، اولین اقتباس سینمایی آن به زبان مالایی (1933- در بنگلادش)، اولین پژوهش کاربردی در عرصهی ادبیات تطبیقی (40/1398– در ایران)، وبالاخره جدیدترین اقتباس سینمایی آن (2011–در آمریکا) بپردازد. مهمترین دستاوردهای این سفر میانرشتهای و فراملّی و فرهنگی بررسی و تحلیل شدهاند. مقاله با پیشنهاد جایگزین کردن مدل خطی- عمودی- ثنایی رایج در مطالعات ادبیات تطبیقی جهان اسلام با مدل دایره ای- افقی- تعدّدی بینارشتهای و پسااستعماری به کار خود پایان میدهد.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5847_f547d7eaa7ef39c8ced6748ce5255990.pdf
2020-12-21
164
190
10.30465/lir.2020.33668.1223
لیلی و مجنون
ادبیات تطبیقی
ترجمه
مطالعات میانرشتهای
مطالعات پسااستعمار
حیدر
خضری
haidarkhezri@yahoo.com
1
استادیار گروه زبانها و ادبیاتهای نوین دانشکده هنر و علوم انسانی دانشگاه سنترال فلوریدا. ایالات متحده آمریکا
LEAD_AUTHOR
منابع فارسی و عربی
1
ابن قتیبة، محمد (1964). کتاب الشعر و الشعراء، بیروت.
2
الأصفهانی، أبوالفرج (1955). 2، بیروت: دارالثقافة.
3
الزین، أمیرة (2001). «من مجنون لیلى إلى مجنون إلسا: بحث فی التناص و الفضاء الأدبی»، مجلة ألف، الجامعة الأمریکیة فی القاهرة، 21، 161-183.
4
انوشیروانی، علی رضا (1398). «ناسامانگی ادبیات تطبیقی در ایران»، ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال نهم، شماره اول، بهار و تابستان، 79-110.
5
پیر مرادیان، حمید رضا؛ مهدیزاده، محمود آبدانان؛ کریمی فرد، غلامرضا؛ امامی، نصرالله (1393). داستان لیلی و مجنون در گستره ادبیات تطبیقی (مطالعه موردی: ادبیات و هنرهای زیبا)، کاوش نامه ادبیات تطبیقی، 4، 13، 1-20.
6
حداد، قاسم (2016). أخبار مجنون لیلى، رسوم: ضیاء العزاوی، بحرین: مکتبة ورق.
7
حکمت، علی اصغر. رومئو و ژولیت ویلیام شکسپیر؛ مقایسه با لیلی و مجنون نظامی گنجوی. تهران: کتابفروشی و چاپخانه بروخیم، بی.تا.
8
خضری، حیدر (2013). «تئوری، زمان ومکان در ادبیات تطبیقی ایران»، مجموعه مقالات همایش IV. ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT BİLİMİ KONGRESİ ، ترکیه: انتشارات دانشگاه دانشگاه کریک کلعه، 321-338.
9
شوقی. أحمد (1931). مجنون لیلى، القاهرة.
10
ضیف، شوقی (لا.تا). التطور و التجدیدفی الشعر الأموی، القاهرة: دارالمعارف.
11
عبدالصبور، صلاح (1972). دیوان صلاح عبدالصبور، بیروت: دارالعودة.
12
علوش، سعید (1987). مدارس الأدب المقارن، دارالبیضاء: المرکز الثقافی العربی.
13
العمری، أمیر (2011). «حبیبی راسک خربان: و ذلک الانتحار السینمائی!» سینما تک.
14
مجمع اللغة العربیة (1998). المعجم الوسیط، الطبعة الثالثة، قاهرة: إصدار مجمع اللغة العربیة.
15
هلال، محمدغنیمی (1393). لیلی و مجنون در ادبیات عربی و فارسی: پژوهشی نقدی و تطبیقی در عشق عذری و عشق صوفیانه، مترجم: هادی نظریمنظم ؛ ریحانه منصوری، تهران: نشر نی
16
الوالبی، أبوبکر (لا.تا). دیوان العاشق المحب الصادق قیس بن الملوح الشهیر بمجنون لیلى العامریة، بدون مکان النشر.
17
سایتها
18
AgiArab. "الفیلم الفلسطینی حبیبی راسک خربان فی مهرجان فینیسیا،" Sep 19, 2011. نگا: https://www.youtube.com/watch?v=tuEFgCzKGhY
19
گنجوی، نظامی. لیلی و مجنون، گنجور: https://ganjoor.net/nezami/5ganj/leyli-majnoon/
20
منابع غیر فارسی و عربی
21
Aragon, Louis (1963). Ltfoud'Elsa, Paris: Gallimard.
22
Bekhrad, Joobin (2020). “Layli and Majnun: Romeo and Juliet of the East,” The London Magazine, Jun 9.
23
Chezy, A. L. (1805). Medjnoun et Leila: Poemetraduit du PersanDjamy, Paris.
24
D’Israeli, Isaac (1799). Mejnoun and Leila. The Arabian Petrarch and Laura. London: Printed for Cadell and Davies; Murray and Highley; J. Harding; and J. Wright.
25
DeYoung, Terri (1997). Placing the Poet: Badr Shakir al-Sayyab and Postcolonial Iraq, Albany: State University of New York Press.
26
Harss, Marina. “Love, Ecstasy, Infinity: Mark Morris’s ‘Layla and Majnun’.” The New York Times, Oct. 24, 2017.
27
Hussein, Taha (1975). The Future of Culture in Egypt, translated by S. Glazer, New York.
28
Jennings, Luke. “Layla and Majnun review – to hell and Baku with Mark Morris.” The Guardian, Nov. 18, 2018.
29
Kalpaklī, Mehmed; Andrews, Walter (2000). “Layla Grows Up: Nizami’s Layla and Majnun “in the Turkish Manner,” in The Poetry of NizamiGanjavi: Knowledge, Love, and Rhetoric, edited by Kamran Talattof and Jerome W. Clinton. NY: Palgrave Macmillan, 29-49.
30
Khairallah, As'ad (2006) “The Story of MajnūnLaylā in a Transcultural Perspective,” in: Studying Transcultural Literary History, ed. Gunilla Lindberg-Wada (Berlin & New York: deGruyter, "spectrum Literature" series), 232-243.
31
KyazImova, Lala (2020). “Uzeyir Hajibayli's mugham opera “Leyli and Majnun” in the Context of the World Musical Culture, Problems of art and culture/ Проблемыискусства и культуры, N2 (72) UOT 782 -785.
32
Lionnet, Françoise; Shih, Shu-mei (eds. 2005). Minor Transnationalism, Duke University Press.
33
Melas, Natalie (2006). All the Difference in the World: Postcoloniality and the Ends of Comparison. Palo Alto, CA: Stanford University Press.
34
Meltzl, Hugo. (1877), “Present Tasks of Comparative Literature,” Acta ComparationisLitterarumUniversarum I (1877), 179–182 and II (1877), 307–315; reprinted in: Hans-Joachim Schultz/Phillip H. Rhein (ed.), Comparative Literature: The Early Years, Chapel Hill, NC 1973, 56–62.
35
Melville, Firuza (2020). “Russian Orientalist ballet and non-Russian National opera: from Diaghilev to Miroshnichenko”, in: Endless Inspiration: One Thousand and One Nights in Comparative Perspective, ed. Orhan Elmaz, Piscataway, NJ: Gorgias Press, pp. 329-351.
36
Mirzababazadeh-Fomeshi, Behnam (2017). “Comparative Literature as Practiced in Iran.” Revista Brasileira de Literatura Comparada 19, n. 30, 149-163.
37
Van Der Heide, William (2002). Malaysian Cinema, Asian Film: Border Crossings and National Cultures, Amsterdam: Amsterdam University Press.
38
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روانکاوانۀ شخصیّت دو قهرمان زن و مرد در رمان سووشون بر مبنای نظریّۀ «عصبیّت» کارن هورنای
در این مقاله، دو شخصیّت اصلی رمان سووشون (یوسف و زری) با نظریّۀ عصبیّت کارن هورنای تحلیل روانکاوانه شدهاند. کارن هورنای شکلگیری سه تیپ شخصیّتی نابهنجار برتریطلب، انزواطلب و مهرطلب را متأثّر از محیط نابهنجار دوران کودکی شخص و نوع واکنش او به نابهنجاریهای محیط تربیت میداند. هورنای عامل اضطراب را اصلیترین نشانۀ وجود تضاد عصبی در شخصیّت فرد میداند. تحلیل روانکاوانه نشان داد شخصیّت مرد (یوسف) همة گونههای تمایلات، احساسات و رفتارهای طبیعی را بدون اضطراب بازتاب میدهد و تضادهای رفتاری او از نوع تضاد طبیعی است که در انسانهای معمولی مشاهده میشود، ولی شخصیّت زن (زری)، بهشدّت تحت اضطراب و ترس شدید قرار دارد. تضاد اساسی در رفتار او، علائم شخصیّت عصبی مهرطلب را بازتاب میدهد. اضطراب شدید در شخصیّت زری، ساختار دفاعی شخصیّت او را از هم فرو میپاشد و ترس از دیوانگی زری را به مداوا برمیانگیزاند و نهایتاً با مرگ یوسف و معالجۀ دکتر عبداللهخان از راه ارجاع زری به خودِ واقعیاش، موجب میشود او بر فاصلۀ میان خودِ تصوّری و خودِ واقعیاش غلبه کند و شجاعت از دست رفتهاش را بازیابد.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5844_c23f39c2898ec2e35ab7aacb5a47d9f5.pdf
2020-12-21
191
220
10.30465/lir.2020.33381.1215
سووشون
روانکاوی
شخصیّت
عصبیّت
اضطراب
محمدعلی
رضایی
ma.rezaei@ymail.com
1
دانشجوی دورۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
AUTHOR
ساره
زیرک
sara.zirak@gmail.com
2
استادیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیات، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
امیراسماعیل
آذر
drazar.ir@gmail.com
3
دانشیار زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
AUTHOR
الف: کتابها
1
آدلر، آلفرد (1379)، شناخت طبیعت انسان از دیدگاه روانشناسی، ترجمۀ طاهره جواهرساز، تهران: رشد.
2
دانشور، سیمین (1398)، سووشون، چاپ بیست و پنجم، تهران: خوارزمی.
3
دیچز، دیوید (۱۳۷۹)، شیوههای نقد ادبی، ترجمۀ محمّدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
4
صنعتی، محمّد (۱۳۸۰)، تحلیلهای روانشناختی در هنر و ادبیّات، تهران: مرکز.
5
نیکزاد، محمود (1391)، فرهنگ جامع روانشناسی، دو جلدی، تهران: موسسۀ کیهان.
6
هورنای، کارن (۱۳۹۸ ب)، شخصیّت عصبی زمانۀ ما، ترجمۀ محمّدجعفر مصفّا، تهران: بهجت.
7
هورنای، کارن (۱۳۹۸ ج)، خودکاوی، ترجمۀ محمّدجعفر مصفّا، تهران: بهجت.
8
هورنای، کارن (۱۳۹۹)، عصبیّت و رشد آدمی، ترجمۀ محمّدجعفر مصفّا، تهران: بهجت.
9
هورنای، کارن (۱۳۹۸ الف)، تضادهای درونی، ترجمۀ محمّدجعفر مصفّا، تهران: بهجت.
10
یاوری، حورا (۱۳۷۴)، روانکاوی و ادبیات، دو متن، دو انسان، دو جهان، تهران: تاریخ ایران.
11
ب: مقالات
12
برزمینی، لیلا و گلچین، زهرا (۱۳۹۴)، «شخصیّتپردازی زن در ادبیات داستانی سیمین دانشور با تاکید بر سووشون»، ارائه شده در همایش بین المللی جستارهای ادبی، زبان و ارتباطات فرهنگی.
13
بهمنیمطلق، یدالله و باقری، نرگس (۱۳۹۱)، «مقایسۀ زبان زنان در آثار سیمین دانشور و جلال آل احمد»، زن و فرهنگ، بهار، دورۀ۳، شمارۀ۱۱، صص۴۳-۵۹.
14
بهنامفر، محمّد و طلایی، زینب (۱۳۹۲)، «نقد روانشناختی دیگر سیاوشی نمانده بر مبنای نظریّۀ کارن هورنای»، پژوهشهای ادبیّات معاصر جهان، دورۀ ۱۸، شمارۀ ۲، صص ۲۳-۴۲.
15
تسلیمی، علی و آینده، مینا (۱۳۹۲)، «تحلیل برخی عناصر روانی شعر وقوع بر مبنای مکتب هورنای»، کاوشنامۀ زبان و ادبیّات فارسی، شمارۀ ۲۶، صص ۲۲۷-۲۵۶.
16
رضایی دشتارژنه، محمود (۱۳۸۸)، «نقد و بررسی داستانی از جیمز تربر بر اساس دیدگاه روانشناختی کارن هورنای»، ادبپژوهی، شمارۀ دهم، زمستان، صص206- ۱۸۷.
17
شاکری، جلیل و بخشی، بهناز (۱۳۹۴)، «تحلیل روانشناختی شخصیّتهای سه داستان گدا، خاکسترنشینها و آشغالدونی غلامحسین ساعدی بر مبنای نظریّۀ کارن هورنای»، متنپژوهی ادبی، سال ۱۹، شمارۀ ۶۳، بهار، صص88- ۵۵.
18
فهیمکلام، محبوبه (۱۳۹۵)، «نقد روانشناختی آنته کریستا بر مبنای نظریّۀ کارن هورنای»، نقد زبان و ادبیّات خارجی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ ۱۷، پاییز و زمستان، صص۲۰۹-۲۲۶.
19
قویمی، مهوش و پزشکی، شهروز (۱۳۸۶)، «نام، ظهور و نقش شخصیّتها در سووشون اثر سیمین دانشور»، قلم، بهار و تابستان 1386، دورۀ 3، شمارۀ5، صص52- 33.
20
محمّدی، ابراهیم و طلاپور، پریسا (۱۳۹۱)، «نمایش شخصیّتها (شخصیّتپردازی نمایشی) در سووشون»، متنپژوهی ادبی، بهار، شمارۀ ۵۱، صص ۳۳-۵۲.
21
هوشنگی، مجید (۱۳۹۲)، «نقد و بررسی روانکاوانۀ شخصیّت تهمینه از نگاه کارن هورنای»، هفتمین همایش زبان و ادبیّات فارسی،صص۲۰۰۱-۲۰۱۳
22
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به کاربرد رویا در چند داستان اسماعیل فصیح از منظر روان تحلیل گری یونگ و فروید
اشتراکات بسیار خواب دیده یا رویا و متن ادبی از جمله پرهیز از مستقیمگویی، استفاده از تصویر، استعاره و نماد سبب می شود که روان شناسان و منتقدان ادبی راههای مشابهی برای کشف یک موضوع پیدا کنند. از طرفی مشهور است که رویا به داستان کوتاه شباهت دارد. اسماعیل فصیح در داستانهایش از ذکر رویا به شکل رویکرد اصلی استفاده نکرده، اما کاربرد پر تکرار و گاه استفاده از آن برای پیشبرد داستان در تاثیر گذاری آنها بی سبب نبوده است. هدف این پژوهش، تحلیل رویا در پنج داستان از داستانهای فصیح است که رویا بینی در آنها پر کاربرد است و پاسخ به سوالهای ۱- رویاها چه تاثیری در پیشبرد روند داستان وی دارند؟ ۲-رویاها در داستانهای فصیح از منظر کدام یک از دو نظریه پرداز قابل تفسیر هستند؟ ۳- خوابها در این داستانها پیشگو و بشارت دهنده اند و یا تحت تاثیر وقایع گذشته؟ در این پژوهش از شیوه توصیفی تحلیلی استفاده شد و نتایج نشان داد بیشتر رویاها براساس موارد استرسزا و اضطرابی گذشته فرد شکل میگیرد و موجب تنشهای روحی برای خواببیننده در لحظات بیداری میگردد و گاهی برای التیام و درمان دردهای روزمره، قسمت ناخودآگاهِ ذهن، به کمک خواببیننده آمده و خاطراتی شیرین را تداعی میکند تا آرامش مورد نیاز حاصل گردد. از سوی دیگر، فصیح برای معرفی شخصیتهای داستانی، هم از حیث دلیل حضور آنها در زندگیِ شخصیت اصلی و هم از لحاظ گذشته زندگی وی و نیز روابطی که در حالات بیداری برای خواننده پنهان است، از خوابها به خوبی استفاده کرده است.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5498_31e796a7e5b278836f813f9fce34679a.pdf
2020-12-21
221
251
10.30465/lir.2020.29438.1097
فصیح
داستان
رویا
نقد روانشناختی
فروید
مریم
زمانی(الله داد)
mzamani.poem@gmail.com
1
(نویسنده مسئوول). استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران. ایران.
LEAD_AUTHOR
طاهره
گلستانی بخت
tahereh.golestani@yahoo.com
2
استادیار گروه روانشناسی، دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران. ایران
AUTHOR
پارسا، سیداحمد؛ واهیم، گلاندام (1388) «انواع خواب و رویا در مثنوی »،دوفصلنامه علمی پژوهشی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا (س)، سال اوّل، شماره 1، پاییز و زمستان، صص33-58
1
پاینده، حسین (1388) اندیشه یونگ، تهران: آشیان
2
توئیچل، پال (1376) کلید جهانهای اسرار، ترجمه هوشنگ اهرپور، تهران: دنیای کتاب
3
جافری، مریم (1390) نقد و بررسی تحلیلی خواب و رویا در منظومههای شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، پایان نامه ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان.
4
دیویس، جیمز (1380) کتیبه رشیدیه خداوند، ترجمه محمّد هادی ماکانی، تهران: ایساتیس
5
رضاعی، فرزین (1395) خلاصه جلد یک روانپزشکی کاپلان، «پورتال جامع سلامت و خانواده».
6
شمیسا، سیروس (1378) نقد ادبی، فردوس، چاپ دوم
7
شولتز، دوان (1392) نظریههای شخصیت؛ ترجمه یوسف کریمی، فرهاد جمهری، سیامک نقشبندی، بهزاد گودرزی، هادی بحیرایی، محمدرضا نیکخو. تهران: ارسباران
8
فروید،زیگموند (1342) تعبیرخواب و بیماریهای روانی، ترجمه ایرج باقرپور، تهران: آسیا
9
فصیح، اسماعیل (1382) زمستان 62، چاپ سوم، تهران: نشر پیکان
10
فصیح، اسماعیل (1370) شراب خام، چاپ سوم، تهران: البرز
11
فصیح، اسماعیل (1372) دلکور، چاپ پنجم،تهران: نشر نو
12
فصیح، اسماعیل (1371) ثریا در اغما، چاپ ششم، تهران: نشر نو
13
فصیح، اسماعیل (1373) باده کهن، تهران: نشر البرز
14
مورنو،آنتونیو (1376) یونگ خدایان و انسان مدرن، ترجمه داریوش مهرجویی، تهران: نشر مرکز
15
یونگ،کارل گوستاو (1352) انسان و سمبلهایش، ترجمه ابوطالب صارمی، تهران: امیرکبیر.
16
ORIGINAL_ARTICLE
رویکردی شناختی به کلاناستعارة عشق در اشعار شیرکو بیکس
در این جستار با تکیه بر مفهوم شناختی استعاره، نگارنده قصد دارد کلان استعارة عشق را در اشعار شیرکو بیکس، شاعر کُرد معاصر بررسی کند. دادههای پژوهش، اشعار موجود در کتاب مجموعه شعر اینک دختری سرزمین من است (2011) میباشد که در آن استعارههای کلان و مفهومیِ متعدد و مختلفی مشاهده میشود. اینکه عشق چگونه در اشعار بیکس نمود پیدا میکند و چگونه استعارههای مفهومی خُردِ موجود در روساخت این اشعار توسط استعارة کلان عشق انسجام یافتهاند، سوالات اصلی پژوهش میباشند. پژوهش حاضر با تکیه بر نظریة استعارههای مفهومی لیکاف و جانسون (1980) و نظریات کووچش (2010)، و به روش استنباطی- تحلیلی صورت گرفته است و نگارش آن برپایة شیوة کتابخانهای میباشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که اولاً عشق مفهومی بارز در اشعار بیکس میباشد و همچنین، استعارههای خُرد به کار رفته در روساخت این آثار داری زیرساختی پایهای به نام کلاناستعارة عشق هستند که در سراسر متن موج میزند.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5584_4457bf30d0a57e7e78d5884317c23abb.pdf
2020-12-21
252
273
10.30465/lir.2020.31240.1152
معنیشناسی شناختی
استعارة مفهومی
کلاناستعاره
عشق
شیرکو بیکس
صمد
علی آقایی
samadaliagha@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران
AUTHOR
وحید
غلامی
aso_1980@yahoo.com
2
استادیار گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران
LEAD_AUTHOR
صادق
محمدی بلبلان آباد
sdghmohamadi@gmail.com
3
استادیار( مدعو) گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران
AUTHOR
عادل
دست گشاده
adastgoshadeh@gmail.com
4
استادیار گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران
AUTHOR
راسخ مهند، محمد (۱۳۸۹). درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریهها و مفاهیم، تهران: سمت.
1
رستم­بیک تفرشی، آتوسا و محمد­عارف امیری (1398). «تحلیل انتقادی استعاره عشق در ترانه­های فارسی: رهیافتی پیکره­ای»، فصلنامه علمی – پژوهشی زبان­پژوهی دانشگاه الزهرا، 11(30)، صص 71-97.
2
زاهدی، کیوان و عصمت دریکوند (1390). «استعارة شناختی در نثر فارسی و انگلیسی»، پژوهش­نامة علوم انسانی، 3 (6)، صص 1-19.
3
عبداللهی، درخشان (1394). استعاره­های ساختاری، جهتی و وجودی در کردی جافی، پایان­نامة کارشناسی ارشد زبان­شناسی، دانشگاه رازی کرمانشاه.
4
کریمی، وحیده (1391). استعاره­های درد در گویش کردی کلهری ایلام از نظر معنی­شناسی، پایان­نامة کارشناسی ارشد زبانشناسی، پژوهشکدة زبان­شناسی تهران.
5
ویسی­حصار، رحمن، منوچهر توانگر و والی رضایی (1392). «پنج کلان­الگوی استعاری در رباعیات اصیل خیام»، نشریة پژوهش­های زبان­شناسی تطبیقی، 3 (6) ، صص 89-104.
6
کُردی
7
بێکه­س، شێرکۆ (2006). دیوانی شێرکۆ بێکه­س: به­رگی دوهه­م، سلێمانیه:
8
دانسقه.
9
بێکه­س ، شێرکۆ (2013). نووسین به­ئاوی خوله­مێش: ژیاننامه و بیره­وه­ری، چاپی یه­که­م، سلیێمانیه: ئاراس.
10
بێکه­س ، شێرکۆ (1394). دیوانی شێرکو بێکه­س: ئێستا کچێک نیشتمانمه،
11
تهران: آریوحان.
12
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago press.
13
Lakeoff, G. & Johnson, M. (2003). Metaphors We Live By. London: University of Shicago Press.
14
Kovecses, Z. (2010). Metaphor: A Practical Introduction. Oxford and New York: Oxford University Press.
15
Ricoeur, P. (1977). The Rule of Metaphor: The Creation of Meaning in Language. London: Routledge.
16
Werth, P. (1994). Extended Metaphors: A text-world account. Language and Literature. 3(2): 79-103
17
Yu, N. (2003). “Chinese Metaphors of Thinking” Paper presented at the 7th International cognitive linguistics conference, cognitive linguistics, (14)2/3.
18
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل مقایسه ای ارتباط غیرکلامی در شعر کلاسیک فارسی و عربی
ارتباط، فرایند ارسال و دریافت پیام است که گاه در قالب سخن و کلام شکل می گیرد و گاه در قالبی غیر از کلام، که به نظر میزان تأثیرگذاری این نوع ارتباط بر گیرنده بیش از ارتباط کلامی است. ارتباط غیرکلامی، حاصل به کارگیری اندامهای مختلف بدن برای دریافت و ارسال پیام است. از بین انواع ارتباط غیرکلامی، و به عبارتی کاربرد زبان بدن در فرایند ارتباط، «زبان نگاه» یا ارتباط چشمی همواره اهمیت فوق العاده ای داشته است. به نظر میرسد که شاعران قدیم نیز به اهمیت این موضوع واقف بوده و از آن برای تقویت ارتباط خود با مخاطب به خوبی بهره برده اند. بر این اساس، در مقالۀ پیش رو کوشیدیم استفاده از ساختار ارتباط چشمی یا زبان نگاه را در شعر قدیم فارسی و عربی، با رویکرد تحلیلی مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی تبیین نماییم. یافتههای این پژوهش بیان کنندۀ آن است که هر وقت نگاه بر تخت «سخن» نشسته است، پیام را حکیمانه رسانده ضمن آنکه در برگیرندۀ یک زبان رمزی و اشارتی نیز بوده است.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5500_bd1d96aaba780e1397b69af2a2395ea6.pdf
2020-12-21
274
294
10.30465/lir.2020.30105.1119
شعر فارسی
شعر عربی
ادبیات تطبیقی
ارتباط غیرکلامی
زبان نگاه
یوسف
محمدنژاد عالی زمینی
mnezhad.y@gmail.com
1
(نویسنده مسئول) استادیار گروه تحقیقات بنیادین، پژوهشکدۀ زبان و ادبیات، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
رمضان
رضایی
drr_rezaei@yahoo.com
2
استادیار گروه ترجمه، پژوهشکدۀ زبان و ادبیات، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
AUTHOR
پریناز
علی اکبری
drr_rezaei54@gmail.com
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زبان شناسی همگانی، دانشگاه پیام نور تهران، مدرس مرکز استعدادهای درخشان فرزانگان بناب. بناب، ایران.
AUTHOR
فارسی
1
- امیری خراسانی، احمد و صرفی، محمدرضا(1388)، «رقیب حصاری»، مجله متن شناسی ادب فارسی، تابستان، ش 2، صص44-35.
2
- انوری، اوحدالدین محمد بن محمد(1364)، تصحیح سعید نفیسی، چاپ سوم؛ تهران: سکه-پیروز
3
- بیدل­دهلوی، عبدالقادر­ بن ­عبدالخالق(1389)، تصحیح اکبر بهداروند، 2 جلد، چاپ دوم؛ تهران: نگاه
4
- پورجوادی، نصرالله(1385)، زبانحالدرعرفانوادبیّاتفارسی؛ تهران: هرمس.
5
- پهلوان نژاد، محمدرضا(1386)، «ارتباطات غیرکلامی و نشانه شناسی حرکات بدنی»، مجلةزبانو زبانشناسی، س سوم، ش دوم،صص34-13.
6
- حافظ شیرازی، شمس­الدین محمد(1371)، تصحیح علامه محمد فزوینی و قاسم غنی، چاپ چهارم؛ تهران: اساطیر
7
- خاقانی شروانی، افضل­الدین بدیل­بن­علی(1382)، تصحیح ضیاءالدین سجادی؛ تهران: زوار
8
- خرمشاهی، بهاءالدین(1368)، حافظ نامه، تهران: انتشارات علمی فرهنگی و سروش.
9
- دهخدا، علی اکبر(1373)، لغت نامه دهخدا، زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، تهران: دانشگاه تهران.
10
- رامپوری، غیاث الدین محمد(1393) غیاث اللغات، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل(وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی).
11
- رضایی، ایرج(1389)، بازتاب نشانه­ها و شیوه­های ارتباطی غیر کلامی یا زبان بدن در شعر فارسی(از رودکی تا حافظ)، رساله دکتری، تهران: گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران.
12
- سالاری فر، محمد حسین و همکاران(1390)، «باورها و حالت فراشناختی، بازدارنده یا تسهیل نگرانی»، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، س دوم، ش 5، صص94-77.
13
- سعدی­شیرازی،­ مشرف­الدین­مصلح­الدین­بن­عبدالله(1372)، به­کوشش خلیل خطیب­رهبر، چاپ ­ششم؛ تهران: مهتاب
14
- صائب تبریزی، محمّدعلی( 1368)، دیوان، به کوشش محمّد قهرمان؛ تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
15
- صبوری، نرجس­بانو و آسیه ذبیح­نیا(1397)، «بررسی مفهوم سازی­های، چشم در غزلیات حافظ از دیدگاه شناختی»، پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، س7، ش2، صص134-115.
16
- عطاشی، عبدالرضا و جعفر عموری(1396)، «بررسی دلالت­های مفهومی ـ بلاغی زبان چشم در نهج البلاغه»، مجله مطالعات ادبی متون اسلامی، ش13، صص 162-145.
17
- کمال­الدین مسعود خجندی(1372)، تصحیح اکبر کرمی؛ تهران: مؤسسه فرهنگی هنری ما
18
- گاژا، راموز و همکاران(1391)، «بررسی تطبیقی چشم دلدار در غزلیات حافظ و ترانه­نامه پترارکا»، فصلنامه پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی، ش 12، صص 283-258.
19
- گلی، احمد و راضیه زاهدی(1394)، «بررسی زبان نگاه در شعر فارسی»، فصلنامه تخصصی درّ دری، س5، ش 15، صص48-33.
20
- محتشم کاشانی، علی­ابن­احمد(1392)، دیوان، با تصحیح و مقدمه اکبر بهداروند؛ تهران: نگاه
21
- مولوی، جلال­الدین محمد(1355)، کلیات شمس(دیوان کبیر)، تصحیح و حواشی بدیع­الزمان فروزانفر؛ تهران: امیرکبیر
22
- وحشی بافقی کرمانی، کمال­الدین(1386)، به­اهتمام محمدرضا افشاری، چاپ پنجم؛ تهران: پیمان
23
- نرم­افزار درج­4(کتابخانۀ الکترونیک شعر و ادب فارسی)، شرکت مهر ارقام رایانه
24
- ابن أبی خازم، بشر(1960)، دیوانه، تحقیق عزّة حسن، دمشق: مطبوعات مدیریّة إحیاء الّتراث القدیم.
25
- ابن الحزم الاندلسی، علی( 2016)، طوق الحمامه فی الألفه و الألّاف، قاهره: دار هنداوی.
26
- ابن جنّی، أبو الفتح عثمان(2001)، الخصائص، تصحیح عبد الحمید هنداوی، بیروت: منشورات دارالکتب العلمیة.
27
- ابن داود، محمد بن داود الإصبهانی(1985)، الزهره، تصحیح ابراهیم السامرائی، الزرقاء: مکتبه المنار.
28
- ابن زیدون، احمد بن عبدالله( 2003)، دیوانه، تصحیح کرم بستانی، بیروت دار صادر.
29
- أبو الفداء، محمّد عزّت محمّد عارف( 1996)، لغةالعیون، القاهرة: دار الفضیلة.
30
- ابونواس، حسن ابن هانی( بی.تا)، دیوان، تصحیح احمد عبدالمجید الغزالی، بیروت: دار الکتب العربی.
31
- احمد محمد، مها(2010)، العین و تطورها الدلالیّ فی الشعر العربی حتی نهایة العصر الاموی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه نجاح، فلسطین.
32
- الجاحظ، عمرو بن البحر( 1418)، البیانوالتبیین، بیروت: دارالجیل.
33
- شلق، علی(1984)، العین فی الشعر العربی، بیروت: دار الاندلس.
34
- عباس بن احنف(1954)، دیوان عباس بن الأحنف، تصحیح: عاتکه الخزرجی، قاهره: مکتبه دار الکتب المصریه.
35
- عمر ابن أبی ربیعة( 1934)، الدیوان، وقف على طبعه وتصحیحه بشیر یموت، بیروت: المکتبة الأهلیّة.
36
- غیلان، حیدر محمود(2006)، «الادب المقارن و دور الأنساق الثقافیة فی تطور مفاهیمه و إتجاهاته»، مجله دراسات یمنیة، (ینایر- مارس)رقم80،
37
- کشاش، محمد(1424)، الإشارة غیر الشفویة فی الأحادیث النبویة؛ رؤیة فی إبلاغ الرسول صلی الله علیه و آله من دون القول. بیروت، الجامعۀ اللبنانیۀ. مجلۀ الاحمدیة، العدد13.صص52-12
38
انگلیسی
39
Korte, Barbara (1997). Body Language in Literature. University of Toronto Press.
40
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی جایگاه و کارکرد تقابلی دو واژهی «شهر» و «روستا» در ادبیات کلاسیک فارسی
بازتابِ دو واژهی «شهر» و «روستا» در ادبیات کلاسیک فارسی نشان میدهد که از نظر کارکردی و ارزشی رابطهی تقابلی بینِ آنها وجود دارد. تصویرسازیهای شاعران، رمزپردازیهای عارفان و مفاهیمی که در متون ادبیِ گذشته با شهر و روستا بیان شده است، همگی بر نگاهِ ارزشگذارانهی متفاوت نسبت به آن دو دلالت میکند. در این نگاه تقابلی، روستا در قطبِ منفی قرار گرفته که تمام صفاتِ مربوط به این قطب، بدان نسبت داده شده است؛ در مقابل، شهر متعلّق به قطبِ مثبت است که برای بیان مفاهیم و مضامین پسندیده به کار رفته است. در این نوشتار که موضوع آن ماهیّت بینرشتهای دارد و به ادبیات و جامعهشناسی مربوط میشود، به روش تحلیلی ـ توضیحی مفاهیم مربوط به دو واژهی «شهر» و «روستا» در آثار ادبیِ واکاوی میشود تا مشخّص گردد که شاعران و نویسندگان گذشته در رابطه با مسألهی نگاه متفاوت به شهر و روستا چه معیارها و ملاکهایی را در نظر داشتهاند. دستاورد پژوهش بر این قضیه دلالت دارد که منشاء و علّت اصلی نگاهِ متفاوت به شهر و روستا در ادبیات گذشته، توجّه به تأثیر محیط بر ذهن انسان بوده که مولانا بیش از دیگران بدان پرداخته است. نقش و تأثیر عینی زمینههای فرهنگی و اجتماعی نیز در تصویرسازیها و رمزپردازیهایی که با شهر و روستا صورت گرفته، بهوضوح قابل مشاهده است.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5622_614f665025d727ae3f68a7d022644237.pdf
2020-12-21
295
321
10.30465/lir.2020.30071.1117
شهر
روستا
ادبیات کلاسیک فارسی
رابطهی تقابلی
زمینههای اجتماعی
فرهاد
محمدی
mohammadifarhad65@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات کُردی، دانشکده زبان و ادبیات ، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
LEAD_AUTHOR
ابن­خلدون، عبدالرحمن (1369)، مقدّمه­ی ابن­خلدون، ج2، ترجمه­ی پروین گناباد، چاپ هفتم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
1
امین­پور، قیصر (1380)، گل­ها همه آفتابگردانند، چاپ اول، تهران: مروارید.
2
انوری، حسن (1374)، فرهنگ امثال سخن، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
3
بیهقی، ابوالفضل محمدبن­حسین (1390)،تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیّاض، به اهتمام محمدجعفر یاحقی، چاپ پنجم، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
4
پورداود، ابراهیم (1381)، یادداشت­های گاثاها، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول.
5
پورنامداریان، تقی (1368)، رمز و داستان­های رمزی در ادبیات فارسی، تهران: چاپ سوم، انتشارات علمی و فرهنگی.
6
تاجدینی، علی (1388)، فرهنگ نمادها و نشانه­ها در اندیشه­ی مولانا، چاپ دوم، تهران: سروش.
7
ثابت، عبدالرحیم (1387)، «شهر و ده در اندیشه مولوی»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، سال چهارم، شماره12، صص 29-39.
8
لاهیجی، محمدعلی بن ابی طالب (1378)، دیوان اشعار، تصحیح ذبیح الله صاحبکار، چاپ اول، تهران: نشر سایه.
9
حیدری، محمود و امّ­البنی خرمیان (1395)، «شهر و روستا در شعر نیما یوشیج و بدر شاکرالسیّاب»، پژوهشنامه ادب غنایی، سال چهاردهم، شماره 27، صص 85-100.
10
خاقانی شروانی، افضل­الدیّن بدیل بن علی (1375)، دیوان اشعار، به اهتمام جهانگیر منصور، چاپ اوّل، تهران: نگاه.
11
دشت­بیاضی، مولانا محمدولی (1389)، دیوان اشعار، مقدمه، تصحیح و تحشیه مرتضی چرمگی عمرانی، چاپ اول، تهران: انتشارات اساطیر.
12
دهخدا، علی اکبر (1372)، لغتنامه، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
13
دهخدا، علی اکبر (1374)،امثال و حکم، ج2، چاپ هشتم، بی­جا: سپهر.
14
رجبی، فرهاد (1390)، «رویکردهای انسانی به شهر در شعر معاصر عربی و فارسی»، ادبپژوهی، شماره پانزدهم، صص 59-82.
15
رضی، هاشم (1376)، وندیداد، چاپ اول، تهران: فکر روز.
16
رضی، هاشم (1381)، دانشنامه­ی ایران باستان، ج3، چاپ اول، تهران: سخن.
17
زمانی، کریم (1377)، شرح جامع مثنوی، ج3، چاپ دوم، تهران: انتشارات اطلاعات.
18
سپهری، سهراب (1388)، هشت کتاب، چاپ سوم، تهران: انتشارات طهوری.
19
سعدسلمان، مسعود (1374)، دیوان اشعار، تصحیح رشید یاسمی، چاپ چهارم، تهران: نگاه.
20
سوندرز، پیتر (1392)،نظریه­ی اجتماعی و مسئله­ی شهری، ترجمه­ی محمود شارع­پور، چاپ اول، تهران: انتشارت تیسا.
21
شکوئی، حسین (1382)،اندیشه­های نو در فلسفه جغرافیا، ج2، چاپ اوّل، تهران: مؤسسۀ جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.
22
صائب، محمدعلی (1373)، دیوان اشعار، ج1و6، تصحیح محمد قهرمان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
23
عطار نیشابوری، فریدالدین محمدبن ابراهیم (1386 الف)، مصیبت­نامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعی کدکنی، چاپ سوّم، تهران: انتشارات سخن.
24
عطار نیشابوری، فریدالدین محمدبن ابراهیم (1386 ب)، اسرارنامه، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا شفیعیکدکنی، تهران: انتشارات سخن.
25
عطار نیشابوری، فریدالدین محمدبن ابراهیم (1371)، دیوان اشعار، تصحیح تقی تفضلی، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
26
علایی­خرایم، مریم و قدمعلی سرامی (1391)، «روستا و جنبه تمثیلی آن در شعر مولانا»، دوفصلنامه مولوی­پژوهی، سال ششم، شماره 14، صص 80-100.
27
غزالی، محمد (1394)، کیمیای سعادت، با مقدمه­ی بهاءالدین خرمشاهی، چاپ سوم، تهران: نگاه.
28
غزالی، شیخ احمد (1370)، مجموعه آثار فارسی شیخ احمد غزالی، به اهتمام احمد مجاهد، چاپ اوّل، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
29
فردوسی، ابوالقاسم (1388)، شاهنامه (بر اساس چاپ مسکو)، ج2،چاپ دوم، تهران: هرمس.
30
قبادیانی، ناصرخسرو (1357)، دیوان اشعار، به­اهتمام مجتبی مینوی و مهدی محقق، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک­گیل کانادا (شعبه­ی تهران).
31
قربانی، جواد و رسول عباسی (1386)، «تقابل شهر و روستا در شعر معاصر عرب و فارسی به­ویژه در آثار بدر شاکرالسیاب و قیصر امین­پور»، فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 15 و 16، صص 306-317.
32
کلیم کاشانی، ابوطالب (1336)، دیوان اشعار، مقدمه و تصحیح حسین پرتو بیضایی، چاپ اول، تهران: انتشارات خیام.
33
گوهرین، سیّد صادق (1362)، فرهنگ لغات و تعبیرات مثنوی، ج4، چاپ دوم، تهران: زوّار.
34
مک­اندرو، فرانسیس­تی (1387)، روانشناسی محیطی، ترجمه­ی غلامرضا محمودی، چاپ اول، تهران: انتشارات زرباف­اصل.
35
مولوی، جلال الدین (1386)، مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، چاپ چهارم، تهران: هرمس.
36
مولوی، جلال الدین (1363)، کلیات شمس، تصحیح بدیع­الزمان فروزانفر، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
37
میبدی، ابوالفضل­رشیدالدین (1371)، کشف­الاسرار و عدۀ­الابرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، چاپ پنجم، تهران: امیرکبیر.
38
میرعبدالله لواسانی، افشین (1389)، «نگرشی به جادو و جادوگری در مردم­شناسی»، مجلۀ گزارش، سال نوزدهم، شماره 217، صص 12-15.
39
نظامی، الیاس بن یوسف (1387)، هفت­ پیکر، تصحیح وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ هفتم، تهران: قطره.
40
هلالی­جغتائی، بدرالدین (1368)، دیوان اشعار، تصحیح سعید نفیسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سنایی.
41
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی طرحوارههای تصویری در مطریات عدنان الصائغ با تأکید برنظریه مارک جانسون
تصویر یکی از مبادی استعاره است. یکی از جدیدترین نظریات ارائه شده توسط معناشناسان شناختی طرحوارههای تصویری است. این نظریه نخستین بار توسط زبانشناس شناختی مارک جانسون (1987م) مطرح شد. طرحواره تصویری پیچیدگی مفاهیم ذهنی انسان به دلیل درک حجمی شده او از مفاهیم است، از این رو یکی از زیر ساختهای اساسی استعاره مفهومی به شمار میآید. عدنان الصائغ یکی از شاعران برجسته معاصر عراقی است که از کارکردهای زیباشناختی و نوآوری در اشعارش به بهترین وجه بهره برده است. طرحوارههای تصویری ابزار معناشناختی بارزی برای فهم اشعار عدنان هستند. استفاده از طرحوارههای تصویری، سبک استعاری و شاعری خاصی را برای عدنان الصائغ رقم زده است. او با بهرهگیری هوشمندانه تؤام با ظرافتهای ادبی از این سبک در مطریاتش به انتقال معانی و مفاهیم مورد نظرش به مخاطب میپردازد. در این نوشتار سعی بر آن شده است با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا نگاهی به ادبیات نظری پژوهش داشته و در ادامه به بررسی و تحلیل طرحوارههای تصویری در مطریات عدنان الصائغ پرداخته شود. مهمترین یافته مقاله این است که طرحواره حرکتی از پربسامدترین نوع طرحوارههای بکار رفته در قصائد عدنان به شمار میرود.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5501_28ad771ea80dc6062b7afc08705edaa7.pdf
2020-12-21
322
345
10.30465/lir.2020.30320.1127
معناشناسی شناختی
طرحواره
تصویری
مطریات
عدنان الصائغ
یحیی
معروف
y.marof@yahoo.com
1
استاد گروه زبان وادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران.
AUTHOR
مریم
جلالی نژاد
maryam1980j@gmail.com
2
(نویسنده مسئول): دانشجوی دکترای زبان وادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. ایران
LEAD_AUTHOR
تهانوی، محمد علی (1966م) موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، الطبعة الأولی، لبنان: مکتبة لبنان.
1
ژنت، ژرار (1392) تخیّل و بیان، ترجمه دکتر الله شکر اسداللهی تحرق، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
2
جانسون، مارک(1396) زیبایی شناسی فهم انسان، معنای بدن، مترجم جهانگشاه میرزابیگی، تهران: نشر آگاه.
3
حمدی، فاطمه (2010 ) الشعر العراقی فی أزمة التسعینیات، الطبعة الأولی، القاهرة: مکتبة الآداب.
4
راسخ مهند، محمد(1394) درآمدی بر زبانشناسی شناختی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سمت.
5
روشن، بلقیس و لیلا اردبیلی(1392) مقدّمهای بر معنیشناسی شناختی، تهران: نشر علم.
6
شفیعی­کدکنی، محمّدرضا (1380) ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، چاپ اول، تهران: سخن.
7
شهاب، أثیر محمد و سن مرشد، محمود (2015) السلطة الدینیه فی شعر عدنان الصائغ، المجلد 26. بغداد: جامعة بغداد التربیة للبنات.
8
صفوی، کوروش(1382) «بحثی درباره طرحهای تصویری از دیدگاه معنی شناسی شناختی»، نامه فرهنگستان، دوره6، شماره 1. صص 65-85.
9
صفوی، کوروش(1379) معنیشناسی، تهران: مهر.
10
عدنان، الصائغ (2004) الأعمال الشعریة، الطبعة الأولی، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
11
فتوحی، محمود( 1395) سبکشناسی نظریهها، رویکردها و روشها، چاپ سوم، تهران: انتشارات سخن.
12
یانگ، جفری و کلوسکو، ژانت (1397) زندگی خود را دوباره بیافرینید، مترجم حسن حمید پور و الناز پیرمرادی، تهران: نشر ارجمند.
13
Johnson, Mark (1987) The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason , Chicago: university of Chicago press.
14
Lakoff, g & Johnson, m (1980) Metaphors we live by, Chicago and London: university of Chicago press.
15
Talmy, Leonard (2000)Ttoward cognitive semantics (2 volums) Cambridge mat press.
16
Kamppinen, Matti (1993) Consciousness, Cognitive Schemata, and Relativism, Department of cultural studies, university Turku, Finland.
17
Yu, Ning (1998) The contemporary theory of metaphor, Amsterdam: john benjamins, b. v.
18
ORIGINAL_ARTICLE
ادبیات منظوم و منثور فارسی برای غیرفارسیزبانان: در جستجوی معیاری برای سازماندهی محتوای درسنامههای آموزشی
یکی از مهمترین گامها برای افزایش کیفیت منابع آموزش ادبیات، تدوین آنها بر پایهی دانش آموزشکاوی ادبیات است. هدف این پژوهش پرداختن به یکی از اصول تدوین محتوا، تعیین معیار سازماندهی محتوای آموزشی است. معیارها برای سازماندهی محتوای آموزش ادبیات میتواند انواع ادبی، سدههای تاریخی، دورههای سبکشناسی یا... باشد. بررسی‍ها نشان میدهد که دانستههای علمی در مورد مناسبترین معیار سازماندهی محتوای منابع آموزش ادبیات فارسی به غیرفارسیزبانان وجود ندارد. این پژوهش در پی آن است که به این پرسش پاسخ دهد که بهترین معیار سازماندهی محتوای آموزشی ادبیات منظوم و منثور برای غیرفارسیزبانان کدام است. در این راستا، به کمک یک پرسشنامهی محققساخته، معیار مناسب سازماندهی محتوا در تدوین منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان از دیدگاه مدرسان زبان و ابیات فارسی بررسی میشود. پس از اعتبارسنجی پرسشنامه، پرسشنامه به روش نمونهگیری تصادفی ساده در میان شرکتکنندگان این پژوهش توزیع گردید. 52 مدرس و دانشآموختهی آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان شرکت کردند. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان میدهد که از نظر مدرسان، معیار سازماندهی محتوای آموزشی برای ادبیات منظوم به صورت معناداری بر اساس سدههای تاریخی بالاترین رتبهی در میان الگوها به خود اختصاص میدهد و انواع ادبی و دورههای سبکشناختی در رتبهی دوم و سوم قرار دارند. در مورد ادبیات منثور، با آنکه ترتیب میانگین معیارها همانند ادبیات منظوم است، اما بین سه معیار تفاوت معناداری از نظر رتبه وجود ندارد. یافتههای این پژوهش به تدوینکنندگان درسنامههای آموزش ادبیات کمک میکند که با رویکرد روشمند و علمی دست به نگارش منابع آموزش ادبیات برای غیرفارسیزبانان بزنند.
https://lir.ihcs.ac.ir/article_5504_098207a34fa2cf60b31561251446662f.pdf
2020-12-21
346
391
10.30465/lir.2020.30367.1128
"آموزش ادبیات فارسی"
"سازماندهی محتوا"
"نوع ادبی"
"سدهی تاریخی"
"دورهی سبکشناسی"
امیررضا
وکیلی فرد
vakilifard@hum.ikiu.ac.ir
1
(نویسنده مسئول): دانشیار گروه آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بین‍المللی امام خمینی، قزوین، ایران
LEAD_AUTHOR
زویا
رضایی محلاتی
z.rezaei@edu.ikiu.ac.ir
2
کارشناس ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بین‍المللی امام خمینی، قزوین، ایران
AUTHOR
فاطمه
جنتی راد
f.janatirad@edu.ikiu.ac.ir
3
کارشناس ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بین‍المللی امام خمینی، قزوین، ایران
AUTHOR
خدیش، پگاه. (۱۳۹۳). برگزیده متون نثر فارسی. تهران: علم.
1
رستگار فسایی، منصور. (1380). انواع نثر فارسی. تهران: سمت.
2
دانشگر، محمد. (1389). شعر سادهی فارسی (ویژهی فارسیآموزان غیر ایرانی)، تهران: سمت.
3
دوبرو، هدر. (1389). ژانر: نوع ادبی (از مجموعهی مکتبها، سبکها و اصطلاحهای ادبی). ترجمهی فرزانه طاهری. چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
4
زرقانی، سید مهدی و قربانصباغ، محمودرضا. (1395). نظریهی ژانر (نوع ادبی): رویکرد تحلیلی- تاریخی. تهران: انتشارات هرمس.
5
سارلی، ناصرقلی. (1397). دورهبندی در تاریخ ادبی. تهران: نشر خاموش.
6
شمیسا، سیروس. (1374). سبکشناسی شعر، تهران: انتشارات فردوس.
7
شمیسا، سیروس. (1383). انواع ادبی.چاپ دهم، تهران: انتشارات فردوس.
8
شمیسا، سیروس. (1384). کلیّات سبکشناسی، تهران: نشر میترا.
9
صفوی، کوروش.(1387). «شعر و نظامهای انگیختهی زبانی (شعر از دیدگاه زبانشناسی)». نشریه فرهنگ و هنر، خرداد و تیر شماره 3. صص22-26.
10
فاضلی، مهبود. (۱۳۸۹). نثر ساده فارسی. تهران: سمت.
11
فتوحی رودمعجنی، محمود. (1392). سبکشناسی (نظریهها، رویکردها و روشها). چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.
12
نیکوبخت، ناصر (1391). شعر فارسی از آغاز تا قرن ششم هجری. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعهی علوم انسانی، انجمن علمی زبان و ادبیات فارسی و مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس.
13
وزینپور، نادر. (1370). بر سمند سخن. تهران: انتشارات فروغی.
14
Blondeau, N., Alouache., & Ne, M. F. (2005). Littérature progressive du français. Paris : CLE international.
15
Barrette, C. M., Paesani, K., & Vinall, K. (2010). Toward an integrated curriculum: Maximizing the use of target language literature. Foreign Language Annals, 43(2), 216-230.
16
Bélanger, A. (2015). Pourquoi enseigner la littérature au secondaire?. Québec français, (175), 40-41.
17
Bloemert, J., Jansen, E., & van de Grift, W. (2016). Exploring EFL literature approaches in Dutch secondary education. Language, Culture and Curriculum, 29(2), 169-188.
18
Lagarde, A., & Michard, L. (1985). Collection littéraire Lagarde et Michard, XVIe SIECLE.Paris : Bordas.
19
Lazar, G. (2009). Literature and language teaching: a guide for teachers and trainers.19th printing.Cambridge: Cambridge University Press.
20
Macalister, J., & Nation, I. S. P. (2010). Language curriculum design. New York & London: Routledge.
21
McKay, S. L. (2014). Literature as content for language teaching. In M. Celce-Murcia, D. M. Brinton, & M. A. Snow (Eds.), Teaching English as a second or foreign language (488-500), (4th Ed.) Boston, MA: National Geographic Learning/Cengage Learning.
22
Picken, Jonathan D. (2007). Literature, Metaphor, and the Foreign Language Learner.Basingstoke: Palgrave Macmillan.
23
Yimwilai, S. (2015), An Integrated Approach to Teaching Literature in an EFL Classroom. English Language Teaching, 8(2), 14-21.
24