علیرضا حسینی؛ حسن اعظمی خویرد؛ مریم بخشنده؛ پوریا اسمعیلی
چکیده
بینامتنی نظریهای است که به روابط بین متون میپردازد؛ بدینشکل که هر متن را بهمنزلة دگرگونسازی متون گوناگون گذشته و یا همزمان با آن میداند. بر این اساس، داد و ستدهای ادبی به شکلهای مختلف در ادبیات ملل وجود دارد و کمتر ادبیاتی را میتوان یافت که به صورت محدود حرکت کند. اشعار عربی خراسان در قرنهای چهارم و پنجم، به دلیل تأثیرپذیری ...
بیشتر
بینامتنی نظریهای است که به روابط بین متون میپردازد؛ بدینشکل که هر متن را بهمنزلة دگرگونسازی متون گوناگون گذشته و یا همزمان با آن میداند. بر این اساس، داد و ستدهای ادبی به شکلهای مختلف در ادبیات ملل وجود دارد و کمتر ادبیاتی را میتوان یافت که به صورت محدود حرکت کند. اشعار عربی خراسان در قرنهای چهارم و پنجم، به دلیل تأثیرپذیری از الگوهای پیشین ادبیات عربی، میتواند نمونة خوبی برای تأثیرپذیری از شاهکارهای شعر کهن عربی، بهویژه معلقات باشد. با بررسی های این اشعار، مجموعهای گسترده از اشعاری مشابه با ساختار و بدنة معلّقات به دست میآید که نشان از تأثیرپذیری آنها از معلّقات دارد. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی جلوههای بینامتنیت این اشعار با معلّقات و علل و عوامل آن مورد بررسی قرار گیرد. برداشت نهایی نشان میدهد که ظهور اسلام، آمیزش عربها با خراسانیان، جایگزینی خط عربی به جای خط پهلوی و حمایت حاکمان از محافل ادبی ازجمله عوامل برونمتنی ایجاد روابط بینامتنی شعرای خراسان با معلقات است و این تأثیرپذیری از بُعد درونمتنی بیشتر از نوع نفی جزئی بوده و در سویههای واژه، ساختار و مضمون مشهود است.
عبدالرفیع رحیمی؛ پوریا اسمعیلی
چکیده
نثر فنی در روزگار ساسانیان (652-226 م.) موضوعات گوناگونی را در بردارد که متون دینی پهلوی را نیز شامل می شود. در واقع ساختار حکومت ساسانیان که بر پایه آئین زرتشت استوار بود باعث شد تا عمده منابع آن دوران به مسائل دینی اختصاص یابد. با سقوط دولت ساسانی دیانت زرتشت در انزوا قرار گرفت و به همین دلیل روحانیون زرتشتی جهت جلوگیری از نابودی آن به ...
بیشتر
نثر فنی در روزگار ساسانیان (652-226 م.) موضوعات گوناگونی را در بردارد که متون دینی پهلوی را نیز شامل می شود. در واقع ساختار حکومت ساسانیان که بر پایه آئین زرتشت استوار بود باعث شد تا عمده منابع آن دوران به مسائل دینی اختصاص یابد. با سقوط دولت ساسانی دیانت زرتشت در انزوا قرار گرفت و به همین دلیل روحانیون زرتشتی جهت جلوگیری از نابودی آن به تألیف کتب ادامه دادند تا از این طریق هویت و فرهنگ ایرانی را در برابر اسلام حفظ نمایند بویژه در زمان خلافت عباسیان و با تأسیس بیت الحکمه ایرانیان فرصت یافتند تا علاوه بر نگارش کتاب به ترجمه آن نیز بپردازند تا به نوعی بر فضای سیاسی و اجتماعی عصر نخست خلافت عباسی (132-232ه.ق) تأثیرگذار باشند. این نوشتار با استفاده از روش پژوهش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل، ابعاد این موضوع را بررسی می نماید. یافته های اصلی پژوهش نشان می دهد که تألیف متون پهلوی دینی باعث شد تا رسوم و سنن ایرانیان در جامعه اسلامی اشاعه یابد و از طرفی هم پیروان ادیان دیگر نتوانند همانند زرتشیان از نفوذ زیادی در دربار عباسیان برخوردار باشند و از این نظر با توجه به موقعیت جغرافیایی و جمعیتی ایران و مردمان نومسلمان این سرزمین که به قوم عرب نزدیکی بیشتری داشتند برخلاف مسیحیان که هنوز به بیزانس علاقه نشان می دادند مجبور بودند تا با اقدامات فرهنگی خاطره ساسانیان را زنده بدارند و بدین صورت مدنیت خود را حفظ کنند.